سلسلهای از آزمایشهای اخیر نیروی دریایی ایالات متحده بر روی یک سامانه تسلیحاتی لیزری پیام واضحی برای ایران و گروههای نیابتی آن در مورد استفاده از پهپادهای آفندی در خاورمیانه دارد.
در اواخر آذرماه، یواساس پورتلند در حین حرکت در خلیج عدن یک هدف شناور را با استفاده از لیزر حالت جامد منهدم کرد.
نیروی دریایی ایالات متحده آزمایش قبلی همین سامانه را در اردیبهشت ۱۳۹۹ با موفقیت پشت سر گذرانده و یک هواپیمای بدون سرنشین را در اقیانوس آرام سرنگون کرده بود.
طبق بیانیه نیروی دریایی ایالات متحده ۲۵ آذر، این سامانه، که نمایشدهنده سامانه تسلیحاتی لیزری (ال دابلیو اس دی) نام دارد، نسل بعدی فناوری لیزری پیشین ارتش ایالات متحده به شمار میرود.
در این بیانیه آمده است که پورتلند جزء گروه تجهیزات آبی و خاکی است که از شهریورماه فعالیت خود را در منطقه ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده آغاز کرده است.
ناوگان پنجم مسئولیت یک حوزه عملیاتی آبی به وسعت حدود ۶.۵ میلیون کیلومتر مربع شامل خلیج فارس، دریای سرخ، خلیج عمان و بخشهایی از اقیانوس هند را بر عهده دارد.
با اینکه ساخت و استفاده از سامانههای تسلیحاتی لیزری ممکن است پرهزینه باشد، این سامانهها پس از راهاندازی و بهرهبرداری در مقایسه با دیگر سامانههای ضدهوایی گزینه جایگزین نسبتاً ارزانقیمتی برای فرماندهان محسوب میشوند.
اگر یک کشتی بتواند نیروی الکتریکی مورد نیاز یک سامانه لیزری را تأمین کند، هر شلیک چنین سامانهای از گلوله یا موشک ضدهوایی ارزانتر خواهد بود، که همین موضوع باعث میشود این سامانهها در برابر تهدیدهای کمهزینه -- مانند پهپادهای مورد استفاده ایران در منطقه -- مؤثر باشد.
با افزایش استفاده از پهپاد در حملات، آخرین فناوری ارتش ایالات متحده یک هشدار برای ایران و متحدانش محسوب میشود.
پهپادها در تیررس
طبق شواهد قانونی، ایران با مجموعهای از حملات پهپادی در منطقه مرتبط است.
در تصاویر ماهوارهای و شواهد جمعآوریشده در نقاط مورد حمله پهپادهای انفجاری، از جمله تأسیسات مختلف در عراق و عربستان سعودی، ارتباط بین ایران و این حملات مشاهده شده است.
پس از وقوع حملات مختلکننده ۲۳ شهریور ۱۳۹۸ که موجب از کار افتادن دو مورد از تأسیسات فرآوری نفت سعودی آرامکو در خریص و عبقیق شد، شواهد نقش ایران در این نوع حملات پدیدار شد.
طبق نتیجهگیری یک گزارش سازمان ملل متحد، این حمله که تولید نفت عربستان سعودی را تقریباً به نصف رساند توسط حوثیهای مورد حمایت ایران انجام نشده بود، گرچه خود آنها ابتدا مسئولیت حمله را بر عهده گرفته بودند.
به گزارش رادیو عمومی ملی، مقامهای وزارت دفاع ایالات متحده گفتند پیش از وقوع حمله، ماهوارههای نظارتی از عملیات آمادهسازی پهپادها و موشکهای ایران در نقاط پرتاب در خاک این کشور عکس گرفته بودند.
و طی بازرسیهایی که بعداً از بقایای پهپادهای مورد استفاده انجام شده بود، قطعات بهدستآمده از صحنه با قطعات پهپادهای ساخت ایران مطابقت داشته است.
عربستان سعودی و ایالات متحده از مدتها پیش ایران را به تأمین سلاحهای پیچیده برای حوثیها متهم کردهاند.
در یکی از حوادث اخیر، ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی که در یمن میجنگد ۲ دی ماه گفت یک پهپاد انفجاری را که به سمت فرودگاه ابها در جنوب عربستان شلیک شده سرنگون کرده است؛ قطعات پهپاد در همان حوالی بر زمین افتاد اما تلفاتی در پی نداشت.
از سوی دیگر، پدافندهای هوایی عراق روز سهشنبه (۱۴ دی) دو پهپاد انفجاری را در حال نزدیک شدن به پایگاه هوایی عینالاسد محل استقرار نیروهای آمریکا، سرنگون کردند.
ایران نقش خود را کتمان میکند
در اواسط مردادماه، پنتاگون نیز اعلام کرد از تحقیقات پیرامون حمله پهپادی ۷ مرداد به نفتکش مرسر استریت در سواحل عمان واقع در دریای عرب شواهد واضحی مبنی بر دست داشتن ایران در آن حادثه به دست آمده است.
یک نگهبان انگلیسی و کاپیتان رومانیایی کشتی در آن حمله جان باختند.
مجید قیسی، تحلیلگر مسائل امنیتی و افسر نظامی پیشین عراق، در مهرماه گفت جهان تهدیدهای پهپادی ایران برای دریانوردی تجاری در خلیج فارس و دریای عرب و حمله آن به زیرساختهای نفتی عربستان سعودی را جزء «رفتارهای تلافیجویانه و آزاردهنده» میانگارد.
او گفت این اقدامات حکم «پیامهای فشار امنیتی و سیاسی» رهبران ایران برای جامعه بینالمللی را دارد تا منجر به بازنگری در تحریمهای وضعشده علیه این کشور و تأثیرگذاری در مذاکرات پیرامون برنامه هستهای آن شود.
قیسی گفت ایران نقش فعالی در قاچاق موشک و سلاح به گروههای نیابتی خود در عراق، یمن، سوریه و لبنان دارد تا بتواند به منافع و اهداف بینالمللی حمله کند و به فعالیتهای مخرب خود ادامه دهد.
وی افزود ایران همچنین به این گروههای نیابتی پهپاد میدهد چون ردگیری و انهدام آن سخت است.
قیسی گفت ایران «در حال ارتقای تخصص گروههای نیابتی خود در زمینه ساخت و استفاده از این هواپیماهاست چون [گروههای نیابتی] از توانمندی کافی برای تولید آن برخوردار نیستند.»
وی با اشاره به اینکه جنگ نیابتی یک سیاست راهبردی برای رژیم ایران است، انکارپذیری موجه نما خاصیت این نوع درگیری هاست، یعنی انکار دست داشتن مستقیم در این اقدامات برای ایران راحت است.