طبق شواهد قانونی، ایران با مجموعهای از حملات پهپادی در منطقه ارتباط دارد، گرچه یکی از اهداف آن برای اتخاذ این شیوه عمل پنهان کردن دست خود است.
طبق تصاویر ماهوارهای و شواهد جمعآوریشده از محلهای اصابت پهپادهای انفجاری، از جمله تأسیساتی در عراق و عربستان سعودی، ایران با این حملات ارتباط دارد.
پس از وقوع حادثه ۲۳ شهریور ۱۳۹۸ که مشکلات بزرگی ایجاد کرد و دو مورد از تأسیسات فرآوری نفت سعودی آرامکو در خوریس و عبقیق را از کار انداخت، شواهد دست داشتن ایران در این قبیل حملات رو شد.
بعضی از رسانهها گفتند آن حمله در جنوب ایران برنامهریزی شده، اما در گزارشی از سازمان ملل متحد چنین نتیجهگیری شده بود که حمله مذکور توسط حوثیهای مورد حمایت ایران انجام نشده است، گرچه خود حوثیها در ابتدا مسئولیت آن را بر عهده گرفته بودند؛ پس از وقوع حمله، تولید نفت عربستان سعودی تقریباً نصف شد.
به گزارش ان پی آر، مقامهای وزارت دفاع عربستان سعودی گفتند که ماهوارههای نظارتی پیش از وقوع حمله تصاویری از عملیات ایران برای آمادهسازی تعدادی پهپاد و موشک در محلهای پرتاب در خاک خود تهیه کردهاند.
علاوه بر این، در بازدیدی که بعداً از بقایای پهپادهای مورد استفاده در حمله به عمل آمده مشخص شده است که قطعات جمعآوریشده از صحنه با قطعات پهپادهای ساخت ایران مطابقت دارد.
اواسط مردادماه پنتاگون اعلام کرد از تحقیقاتی که پیرامون حمله ۷ مرداد به نفتکش مرسر استریت در سواحل عمان واقع در دریای عرب صورت گرفته شواهد واضحی دال بر نقش ایران در این حادثه به دست آمده است.
یک نگهبان انگلیسی و کاپیتان رومانیایی کشتی در این حمله جان باختند.
شش نوع پهپاد
علاء نشوع، تحلیلگر مسائل نظامی و راهبردی در عراق، گفت ایران مستقیماً با حمله به کشتی مرسر استریت و حمله قبل از آن به تأسیسات سعودی آرامکو در ارتباط است.
او گفت علاوه بر این، جمهوری اسلامی در قبال حملات پیوسته گروههای نیابتیش در منطقه نیز مسئول است: حوثیهای یمن، حزبالله لبنان و گروههای شبهنظامی عراقی مورد حمایت ایران از جمله عصائب اهلالحق و کتائب حزبالله.
او به المشارق گفت: «ایران حدود شش نوع پهپاد تهاجمی تولید میکند، که مهمترینشان فطرس و شاهد و یاسر است.»
این پهپادها با استفاده از فناوری وارداتی روسیه، چین و کره شمالی کار میکنند و قادر به حمل مواد منفجره تا برد چند صد کیلومتری هستند.
او گفت که پهپادها به دلیل «هزینههای کم تولید و قابلیت نفوذ و اصابت به اهداف مورد نظر»، به سلاح مطلوب ایران برای تهدید امنیت منطقه تبدیل شدهاند.
نشوع گفت گرچه ایران سعی دارد با استفاده از چنین سلاحهایی دست خود را پنهان کند، تحقیقات بینالمللی و شواهد جمعآوریشده از صحنه حملات مؤید دست داشتن ایران است.
وی افزود ایران «قطعات این هواپیماها را برای گروههای نیابتی خود تأمین میکند و دانش و تخصص لازم در خصوص نحوه مونتاژ و آموزشهای لازم برای استفاده از آن را در اختیارشان میگذارد.»
حوثیها و شبه نظامیان تحت حمایت ایران با استفاده از پهپادهای ایرانی دهها حمله علیه اهداف داخل خاک عربستان سعودی و عراق انجام دادهاند.
در آخرین مورد در ۱۱ مهر، ائتلاف عربی به رهبری عربستان سعودی، که در حمایت از دولت مشروع یمن میجنگد، اعلام کرد یک پهپاد انفجاری را که حوثیها به سمت پادشاهی عربستان سعودی پرتاب کرده بودند متوقف و منهدم کرده است.
همچنین به گزارش رسانه های محلی، روز چهارشنبه (۱۴ مهر)، چهار کارگر درپی عملیات نیروهای ائتلاف عرب برای خنثی کردن انفجار پهپاد دیگری که مملو از مواد منفجره بود و فرودگاه ابها را هدف گرفته بود، مجروح شدند.
ائتلاف عرب همچنین اعلام کرد که یک مرکز مشکوک را در استان شمالی سعدای یمن تخریب کرده است. این مرکز، مبداء شلیک پهپاد بوده است.
روز ۲۰ شهریور، چند پهپاد به فرودگاه اربیل واقع در شمال عراق اصابت کرد؛ این حمله آخرین مورد از سلسله حملات مشابهی بود که گروههای شبهنظامی عراقی مورد حمایت ایران به این فرودگاه و پایگاههای محل استقرار نیروهای ائتلاف بینالمللی انجام دادهاند.
نیروهای ائتلاف بینالمللی در مبارزه با داعش از عراق حمایت میکنند.
پنهانکاری ایران
ماجد القیسی، تحلیلگر مسائل امنیتی و افسر سابق ارتش عراق، گفت دنیا تهدیدهای ایران برای دریانوردی تجاری در خلیج فارس و دریای عرب و حمله به زیرساختهای نفتی عربستان سعودی را مصداق «اعمال تلافیجویانه و آزار و اذیت» میبیند.
او گفت این اقدامات «پیام فشار امنیتی و سیاسی» رهبران ایران به جامعه بینالمللی است تا در مورد تحریمهای کشورشان تجدید نظر شود و بتوانند در مذاکرات پیرامون برنامه هستهای این کشور تأثیر بگذارند.
او گفت ایران فعالانه در قاچاق موشک و سلاح به گروههای نیابتی خود در عراق، یمن، سوریه و لبنان دست دارد تا بتواند به اهداف و منافع بینالمللی حمله کند و به فعالیتهای مخرب خود ادامه دهد.
وی افزود ایران پهپادهای خود را نیز در اختیار این گروههای نیابتی میگذارد چون ردگیری و انهدام پهپاد کار دشواری است.
القیسی گفت ایران «تخصص گروههای نیابتی خود را در تولید و استفاده از این هواپیماها گسترش میدهد چون [این گروهها] فاقد توانمندی کافی برای تولید آن هستند.»
وی افزود جنگ نیابتی یک سیاست راهبردی برای ایران است و به این نکته اشاره کرد که ویژگی این نوع درگیری این است که میتوان به طرز باورپذیری آن را انکار کرد؛ به عبارت دیگر، تکذیب داشتن نقش مستقیم برای ایران آسان و اثبات آن هم برای طرف مقابل دشوار است.