بیروت -- تقریباً در همه روستاهای مناطق تحت نفوذ حزب الله -- شامل حومه جنوبی بیروت، منطقه جنوب لبنان، و دره بقاع -- یک مدرسه یا مرکز تحصیلی وابسته به این حزب -- از مقطع ابتدایی گرفته تا دانشگاه -- وجود دارد.
از برجسته ترین آنها شبکه های مدارس المهدی و المصطفی و مؤسسههای کالج امجد هستند.
شیعیان لبنانی که مخالف این حزب هستند، از این که این شبکه ها به مرکزی به منظور ترویج فرهنگ ایرانی و تبلیغ ایدئولوژی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لبنان تبدیل شده اند، شکایت دارند.
آنها گفتند که ایران از طریق حزب الله، در پی تغییر چشم انداز آموزشی و فرهنگی لبنان است تا بتواند این کشور را تحت نظریه ولایت فقیه به دامان خود بیاندازد.
این امر مستلزم بیعت با ولی فقیه است: یعنی علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی.
حسن عزالدین، یکی از فعالان شیعه مخالف حزب الله، می گوید که این چیز تازه ای نیست. وی خاطرنشان کرد که ایران و حسن نصرالله، رئیس حزب الله، از دهه ۱۳۶۰ تلاش کرده اند که «لبنان را به بخشی از دولت ولایت فقیه مستقر در ایران تبدیل کنند.»
او گفت که هر دو - یعنی هم ایران و هم حسن نصرالله - برای تثبیت فرهنگ سپاه پاسداران در لبنان تلاش کرده اند.
آموزش ایرانمحور
عزالدین گفت، به همین منظور حزب الله تعدادی از دانشگاه ها، مدارس، و مؤسسات را -- مانند شبکه های مدارس المهدی -- تحت مالکیت مستقیم خود یا تحت مالکیت افراد وابسته که از دستورات آن حزب پیروی می کنند، افتتاح کرده است.
این مدارس شامل مدارس «المصطفی» متعلق به شیخ نعیم قاسم قائم مقام نصرالله، و مؤسسه های «امجد» متعلق به شیخ نبیل قاووق از مقامات حزب الله، است.
عزالدین گفت که این نهادها «فرهنگ، آداب و رسوم، سنت ها، و آیین هایی را که توسط رژیم سپاه پاسداران در ایران اعمال و بر جامعه تحمیل می شود، ترویج می کنند.»
در مدارس المهدی زبان فارسی به عنوان زبان دوم به کار گرفته می شود، دختران ۹ ساله موظف به پوشیدن حجاب هستند، و برای آنها مراسم «جشن تکلیف» همراه با دعای خیر روحانیون حزب الله به رهبری شیخ قاسم برگزار می شود.
عزالدین گفت، حزب الله «در مدارس خود سرود ملی لبنان را با دعای الحجه» جایگزین کرده است.
این حزب همچنین در ایام عاشورا، مراسم ویژه عاشورا را برگزار می کند. این مراسم آمیخته با سخنرانی های سیاسی است که از اقدامات جنگجویان حزب الله تجلیل می کند.
عزالدین گفت: «نصرالله به عنوان کلیددار بهشت و فرد تصمیم گیرنده در مورد بهشت یا جهنم رفتن مردم، جلوه داده می شود.»
او گفت که نصرالله به عنوان «نواده فاطمه زهرا، دختر محمد پیامبر اسلام، و به عنوان رهبر ارتش مهدی منتظر» به دانش آموزان مدرسه «المهدی» معرفی می شود.
در همین حال، خود نصرالله هم این تصور را در ذهن دانش آموزان القا می کند که خامنه ای وارث به حق پیامبر و ائمه است.
«تغییر فرهنگی سیستماتیک»
یکی از شیعیان مخالف حزب الله که نخواست نامش فاش شود، گفت: «من سه فرزند مدرسه ای دارم و با وجود شرایط سخت مالی، حتی یک لحظه به ثبت نام کردنشان در هیچ یک از مدارس این حزب فکر نمی کنم.»
او گفت که به عنوان یک شهروند لبنانی با «این سیاست فرقه ای» مخالف است و آن را رد می کند. وی می افزاید، بر این باور است که معرفی زبان فارسی در مدارس تحت کنترل حزب الله «خطری برای جامعه لبنان» و مفهوم شهروندی لبنان است.
او گفت، در حالی که پایگاه هواداران این حزب «هیچ گونه اعتراضی به یادگیری زبان فارسی در قبال بهره مندی مالی و خدمات ارائه شده توسط مؤسسات آموزشی حزب ندارد»، دانش آموزان به صفوف نیروهای حزب الله کشانده می شوند.
حسان قطب، مدیر مرکز تحقیقات و مشاوره لبنان، گفت که ایران به منظور اجرای موفقیت آمیز برنامه های توسعه طلبانه خود باید تغییرات گسترده ای را در عرصه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، آموزشی، و مالی ایجاد کند.
او گفت، «نصرالله به صراحت اعلام کرده که او بخشی از شبکه ایران» در لبنان و منطقه «است» و در راستای پیشبرد جاه طلبی های ایران تلاش می کند.
وی به المشارق گفت: «حزب الله تلاش خود را به منظور ایجاد و تحکیم تغییرات فرهنگی سیستماتیک، که فرهنگ جامعه [لبنان] را هدف قرار می دهد، آغاز کرده است.»
او گفت: «این اقدامات شامل نامگذاری خیابان ها، ساختمان ها، مؤسسات، و کارزارهای رسانه ای روی بیلبوردهای نصب شده در دو طرف جاده های عمومی و حتی در ساختمان های خصوصی، در ازای پرداخت مبلغی پول، می شود.»
وی افزود، به طور قابل ملاحظه ای این اقدام «دستکاری برنامه های درسی آموزشی و فرهنگی در همه مناطق شیعه، که محیط توسعه یابی و گسترش آن را تشکیل می دهند» را شامل می شود.
فرایند تلقین
قطب گفت که حزب الله در این مدارس برنامه درسی را تنظیم می کند و احکام آن «به راحتی به دانش آموزان جوان معرفی می شود.»
وی گفت، هنگامی که دانش آموزان با ایدئولوژی این حزب آشنا می شوند، در پیشاهنگان مهدی، که یک سازمان جوانان وابسته به حزب الله است، ثبت نام می کنند.
مأموریت این پیشاهنگان «این است که کلمات، سرفصل ها، مواضع، و باورها را به اعمال و شیوه هایی تبدیل کند که با فرهنگ منطبق بر سیاست های حزب الله در لبنان مطابقت داشته باشد و با برنامه های ایران در منطقه سازگار باشد.»
وی گفت: «ایران حوزه های (علمیه ای) را که به آموزش اصول ولایت فقیه اختصاص دارد در لبنان تأسیس کرده و شیعیان لبنان و جهان عرب و اسلام بر سر آن اختلاف نظر دارند.»
وی افزود که در این اماکن استفاده از زبان فارسی میان حامیان و اعضای حزب به طور گسترده ای رواج دارد.
وی گفت که همچنین دو دانشگاه ایرانی به نام های المصطفی و المعروف در لبنان نیز شعبه هایی دارند و در رشته های مختلف تحصیلات دانشگاهی مدرک صادر می کنند. به گفته او، آنها همچنین بورسیه هایی را برای تحصیل در دانشگاه های تهران اعطا می کنند.
او افزود که در همین حال، حزب الله «مدیریت دانشگاه لبنان را قبضه کرده است.» وی تأکید کرد که این دانشگاه به تازگی تعداد کلاس های ارائه شده در زبان فارسی و تاریخ ایران را افزایش داده است.