کارشناسان به المشارق گفتند که تهدیدهای اخیر ایران برای بستن مسیر کشتیرانی تنگه استراتژیک هرمز که نزدیک به یک پنجم نفت جهان که از طریق دریایی حمل می شود، روزانه از آنجا می گذرد، بیشتر یک لفاظی است.
رییس ستاد نیروهای مسلح ایران محمد باقری روز 28 آوریل هشدار داد که کشورش می تواند این راه آبی را به روی رفت و آمد دریایی ببندد.
تهدید فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در پی اعلام آمریکا درچند روز پیش تر از آن مبنی بر پایان دادن به معافیت هایی که سال گذشته برای هشت خریدار نفت ایران اعمال شده بود و تقاضای متوقف کردن خرید از سوی آنها تا 2 مه یا روبرو شدن با تحریم ها، صورت می گیرد.
روز 24 آوریل، محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران آمریکا را تهدید کرد که اگر آمریکا از استفاده از تنگه هرمز برای فروش نفت از سوی ایران جلوگیری کند، دچار «پیامدهای» نامشخصی خواهد شد.
وی گفت،« ما بر این باوریم که ایران به فروش نفت خود ادامه خواهد داد، ما به یافتن خریدار برای نفت مان ادامه می دهیم و همچنان از تنگه هرمز به عنوان یک گذرگاه امن برای فروش نفت مان استفاده خواهیم کرد.»
وی گفت،« اما اگر آمریکا دست به اقدام نابخردانه ای بزند و سعی کند از این کار ما جلوگیری کند، باید برای پیامدهای آن آماده باشد.»
او افزود که آمریکا،« باید بداند که آنها هنگامی که وارد تنگه هرمز می شوند، باید با کسانی که از این تنگه محافظت می کنند، یعنی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، حرف بزنند.»
کارشناسان گفتند که چنین تهدیدهایی مسئولیت فزاینده ای را بر دوش عمان قرار می دهد، چرا که این سلطان نشین بر سوی غربی تنگه هرمز نظارت دارد.
آنها گفتند که سلطان نشین عمان برای محافظت از منافع ملی این کشور و دریانوردی بین المللی در برابر تهدیدهای ایران، اقدام خواهد کرد.
خطرات بسیار زیاد
تنگه هرمز ایران را از عمان جدا و خلیج را به خلیج عمان و دریای عربی مرتبط می کند.
بیشتر نفت خام صادراتی از عربستان سعودی، ایران، امارات متحده عربی، کویت و عراق از طریق این گذرگاه حمل می شود.
عبدالرحمان الکثیری کارشناس راهبردی گفت،« عمان به خوبی از تهدیدهای بسیار زیادی که در صورت پافشاری ایران برای بستن تنگه، منطقه را تهدید خواهد کرد، آگاه است.»
وی گفت که اگر ایران به تهدیدهای خود برای بستن تنگه در باریک ترین نقطه آن (که نزدیک به 3.2 کیلومتر عرض دارد) عمل کند،« سناریوهای بالقوه به طور قطع فاجعه آمیز خواهند بود و منطقه ممکن است وارد یک جنگ بی امان بشود.»
وی گفت،« قیمت های نفت دست کم 20 درصد به خاطر کمبود عرضه نفت در سطح جهان، افزایش خواهد یافت،» و اشاره کرد ایران،« به خوبی از این خطرات آگاه است.»
وی گفت که عمان تلاش می کند تا از بروز چنین بحرانی جلوگیری کند، و اشاره کرد که وی انتظار ندارد که تهران،« روابط ویژه خود با مسقط را به خطر بیاندازد و دست به اقدامات خصمانه ای در آب های سرزمینی کشورما بزند.»
جنجال رسانه ای
سالم المعشنی عضو سابق هیئت علمی دانشگاه ظفار به المشارق گفت که دریانوردی در تنگه هرمز تحت قوانین بین المللی و کنوانسیون سازمان ملل در مورد آبهای آزاد صورت می گیرد.
وی گفت که به موجب این کنوانسیون،« تمام کشتی ها دارای حق و آزادی عبور از تنگه هستند تا زمانی که عبور آنها برای صلح، نظم یا امنیت کشور ساحلی زیان آور نباشد.»
وی گفت که جامعه بین المللی به طور مکرر درخواست ایران برای نظارت بر تنگه هرمز را رد کرده و از کشورهای صادر کننده نفت خواسته تا این مسئله را بررسی کنند و مکانیسم های مبتکرانه ای را برای پرهیز از افتادن به گرداب تهدیدهای ایران بار دیگر به کار گیرند.
المعشنی پیشنهاد کرد که یک راه برای اینکار،« استفاده از بنادر عمان است که از تنگه هرمز دور هستند، مانند بندر الدقم»، و« راههای آبی امنی که ثروت ملی نفت و گاز کشورهای خلیج را حفظ می کنند.»
عبدالله الحارثی کارشناس اقتصادی به المشارق گفت،« من شک دارم که ایران تنگه هرمز را ببندد، و اظهاراتی که در این رابطه منتشر شده صرفا یک جنجال رسانه ای هستند.»
او گفت که ایران،« توانایی این را ندارد که وارد یک رویارویی گسترده با جامعه بین المللی بشود.»
وی گفت که اقتصاد جهانی سالهاست که در رکود بوده و بسیاری از کشورها در اثر موج قیمت های گران آسیب دیده اند. بنابراین، جامعه بین المللی و کشورهای خلیج اجازه نخواهند داد که یک بحران جدید در منطقه آغاز بشود.