افزایش اهمیت راهبردی بندر فجیره امارات متحده عربی

فجیره، یکی از هفت امیرنشین تشکیل دهنده امارات متحده عربی است. این شهر از نظر اهمیت راهبردی در حال رشد است و به سرعت به یکی از مهمترین بندرهای خاورمیانه تبدیل می شود.

فجیره تنها امیرنشینی است که با دریای عمان مرز ساحلی دارد. هم زمان با تداوم گسترش قابلیت های ذخیره سازی و پردازش نفت در این شهر، اهمیت آن نیز افزایش یافته است.

سومین پالایشگاه فجیره در تیر ماه سال ۱۳۹۹ به بهره برداری رسید و پیش بینی می شود که چهارمین پالایشگاه آن نیز در اواخر سال جاری راه اندازی شود.

این تأسیسات، همراه با پایانه خط لوله نفت خام ابوظبی، امارات متحده عربی را قادر می سازد تا بدون ترس از تهدیدهای ایران، وابستگی خود به تنگه هرمز برای ترابری و صادرات نفت را کاهش دهد.

خالد الزعبی، استاد دانشکده حقوق دانشگاه عجمان، گفت: «فجیره یکی از قدرتمندترین امیرنشین های امارات متحده عربی در زمینه های سیاسی و راهبردی است که دلیل اصلی آن، موقعیت منحصر به فرد این شهر در نزدیکی تنگه هرمز است.»‌

او گفت که این شهر یک قطب اصلی دریافت و ذخیره نفت محسوب می شود؛ چرا که بیش از نیمی از تولید روزانه نفت خام امارات از آن می گذرد.

به گفته الزعبی، روزانه ۱.۵ میلیون بشکه نفت از طریق خط لوله عظیم نفت خام ابوظبی عبور می کند. این خط لوله برای دور زدن تنگه هرمز ساخته شده و میدان نفتی حبشان در امیرنشین ابوظبی را به فجیره متصل می کند.

وی افزود: «امارات متحده عربی با همکاری دولت محلی امیرنشین فجیره ظرفیت های ذخیره نفت در بندر این امیرنشین را دست کم به میزان ۲۲ میلیون بشکه» افزایش می دهد. این کار از طریق شرکت های ملی مانند شرکت ملی نفت ابوظبی و بروج انجام خواهد شد.

الزعبی گفت، فجیره که در سال ۱۳۳۱ به عنوان یک حکومت مستقل شناخته شد و در سال ۱۳۵۰ رسماً به امارات متحده عربی پیوست، برای مدت بیش از سه هزار سال نقش مهمی را در زمینه های ترابری و تجارت ایفا کرده است.

او اظهار داشت، امروز این بندر دومین بندر سوخت رسان جهان است و توسط بسیاری از منابع دیگر، مانند گردشگری و یک بخش کشاورزی قدرتمند، تقویت می شود.

مقابله با تهدیدهای ایران

عبدالله العامری، افسر بازنشسته ارتش امارات، گفت که فجیره «در مقابله با تهدیدهای ایران مبنی بر جلوگیری از عبور کشتی های بین المللی، کشتی های حامل کانتینر، و تانکرهای نفت از تنگه هرمز، به عنوان یک عامل نیرومند ایفای نقش می کند.»

وی به موقعیت مکانی این امیرنشین در دریای عمان، آبراهی که به خلیج فارس منتهی می شود و در پایانه خط لوله نفت خام ابوظبی قرار دارد، اشاره کرد.

العامری گفت که خط لوله نفت خام ابوظبی «یکی از مهمترین خطوط لوله حمل و نقل فرآورده های نفتی است؛ چرا که از نقطه آغاز تا نقطه پایان آن کاملاً در خاک امارات متحده عربی واقع شده است.»

وی گفت، این امر به دولت کمک می کند تا از این خط لوله در برابر تهدیداتی که ممکن است جریان روزانه نفت را تحت تأثیر قرار دهد، محافظت می کند. او خاطرنشان کرد که کوه های مرتفعی که این بندر را احاطه کرده اند نیز به طور طبیعی از آن محافظت می کنند.

العامری گفت که توسعه ظرفیت ذخیره سازی نفت فجیره سبب ایجاد ایمنی نسبی در برابر تهدیدهای ایران مبنی بر بستن تنگه هرمز می شود. گفتنی است که یک پنجم سوخت و فرآورده های نفتی جهان از این تنگه عبور می کند.

منصور الشهری، کارشناس نظامی سعودی، گفت که توسعه فجیره الگویی برای مقابله با تهدیدهای امنیتی، به ویژه تهدیدهای ایران، مبنی بر جلوگیری از تردد دریایی در تنگه هرمز و تأخیر در صادرات نفت است.

وی خاطرنشان کرد که برای مدت بیش از سه دهه «رشته حوادث امنیتی متعددی در رابطه با حملات یا تهدیدهای قایق های نیروی دریایی ایران در این تنگه رخ داده است.»‌

الشهری گفت که خطوط لوله دیگر، از جمله آنهایی که در حال حاضر با ظرفیت کامل استفاده نمی شوند، نیز می توانند امنیت نفت را بهبود ببخشند.

او گفت، اگر خطوط لوله نفتی سعودی، ابقیق، و عراق با این بخش های تازه توسعه یافته مرتبط شوند، از ظرفیت بهره برداری کافی برای اطمینان یافتن از عرضه جهانی نفت و جلوگیری از اختلال یا افزایش قیمت به دلیل تهدیدات امنیتی برخوردار خواهند بود.