سایهٔ جنگ روسیه در اوکراین بر مراسم ماه رمضان در مصر

قاهره -- پیامدهای اقتصادی جنگ روسیه علیه اوکراین تأثیر چشمگیری بر اقتصاد مصر داشته است. این تأثیر در ماه رمضان با افزایش شدید قیمت مواد غذایی و کالاهای اساسی به‌شدت احساس می‌شود.

افزایش هزینه‌های زندگی، که بسیاری حداقل بخشی از آن را ناشی از جنگ روسیه و مسائل مرتبط با واردات و موجود بودن گندم می‌دانند، اکثر خانواده‌ها را مجبور کرده است هزینه‌های مرتبط با این ماه مبارک را کاهش دهند.

فخرالدین عوض‌الله، اقتصاددان از دانشگاه عین شمس، گفت که اقتصاد مصر که پس از همه‌گیری ویروس کرونا تازه نخستین گام‌ها را برای بهبودی برداشته بود، با جنگ روسیه علیه اوکراین متحمل ضربه تازه‌ای شد.

او به المشارق گفت که در بسیاری از کشورها وضع همین بوده است، اما شاید تأثیر آن در مصر که از پیش با بحران اقتصادی روبه‌رو بود، شدت بیشتری داشت.

در سال ۱۳۹۵، دولت مصر برای رسیدگی به چالش‌های دیرینهٔ این کشور طرحی را برای احیای اقتصاد مصر به اجرا گذاشت.

به‌گفتهٔ صندوق بین‌المللی پول، این موارد شامل «مشکل تراز پرداخت‌ها بود؛ مشکلی که در ارزش‌گذاری بیش از حد نرخ مبادلهٔ ارز، و کمبود ارزهای خارجی، [و] کسری بودجهٔ عمده‌ای که سبب افزایش بدهی دولت شد، مشاهده می‌شود.»

صندوق بین‌المللی پول گفت که مصر گرفتار «رشد اندک و بیکاری بالا» بوده است.

عوض‌الله گفت که مصر با «کاهش درآمدهای گردشگری و خروج سرمایه توسط بسیاری از سرمایه‌گذاران» هم مواجه است. او یادآور شد که دولت مجبور شده است یک بستهٔ اقدامات استثنایی را به‌منظور مقابله با رکود اجرا کند.

او افزود، قیمت گندم، غلات، و علوفه افزایش قابل توجهی داشته است و این خود به موجی از افزایش قیمت‌ها در بازار برای همهٔ محصولات منجر شده است.

او گفت: «این موضوع بر قدرت خرید مردم به‌ویژه در مورد اقلام اساسی مانند گوشت، مرغ، روغن، غلات، و حبوبات تأثیر گذاشته است.»

به‌گفتهٔ عوض‌الله، با فرا رسیدن ماه رمضان، و افزایش قابل توجه برای کالاهای اساسی این شرایط بیشتر محسوس بوده است.

افزایش شدید قیمت‌ها

خالد علی، صاحب یک فروشگاه موادغذایی در قاهره، از افزایش قیمت‌ها از زمان آغاز جنگ روسیه گله‌مند است.

«قیمت گوشت با افزایشی ۵۰ درصدی از هر کیلوگرم ۳۰۰ پوند مصر (۹/۷۰ دلار) فراتر رفته است. این در حالی است که قیمت مرغ، ماهی، روغن، شکر، و نان تا ۷۰ درصد بیشتر شده است.»

او گفت که تأثیر گرانی کالاها را می‌توان در نحوهٔ خرید در آستانهٔ ماه رمضان مشاهده کرد؛ «چرا که اکثر خانواده‌ها تصمیم گرفتند به‌جای خرید کالاهای مورد نیازشان برای کل ماه، خریدهایشان را به‌طور روزانه انجام دهند.»‌

او گفت که برخی از مردم از خرید بعضی از اقلام منصرف شده‌اند، یا مقدار اقلام خریداری شده -- مثل یامیش (آجیل و خشکبار) رمضان را به کمتر از نصف مقداری که قبلاً مصرف می‌کردند -- کاهش دادند.

سماح عمر، که در یک مدرسهٔ خصوصی در قاهره انگلیسی تدریس می‌کند، گفت: «ماه رمضان امسال بسیار دشوار است.»‌

عمر گفت که حقوق ماهانهٔ او به‌سختی کفاف هزینه‌های یک هفتهٔ این ماه مبارک را می‌دهد.

او به المشارق گفت که اگر از راه تدریس خصوصی درآمد اضافی نداشت، به‌هیچ وجه نمی‌توانست نیازهای خانواده‌اش را در ماه رمضان برآورده کند.

او گفت که امسال بسیاری از رسوم گذشته -- از جمله انداختن سفرهٔ افطاری با غذاهای متعدد -- را تغییر داده و آن را به «فقط یک غذای اصلی، یک نوع شیرینی، و یک نوع نوشیدنی» محدود کرده است.

کاهش کمک‌های نیکوکارانه

ایهاب عبده، برای یک سازمان خیریه فعال در زمینهٔ توزیع اقلام غذایی و خوراکی‌های آماده در ماه مبارک کار می‌کند. او می‌گوید، مصری‌هایی که در ماه رمضان به کمک‌های خیریه متکی هستند، امسال ناچارند به کمک‌های کمتری اکتفا کنند.

او گفت: «میزان کمک‌های اهدایی در سال جاری به‌دلیل وضعیت اقتصادی ناشی از پیامدهای جنگ روسیه و اوکراین حدود ۴۰ درصد کاهش یافته و این امر بر برنامه‌های توزیع غذاها در این ماه تأثیر گذاشته است.»‌

او به المشارق گفت، کاهش کمک‌های مالی از همهٔ منابع نشان می‌دهد که «همهٔ مصری‌ها به‌شدت از پیامدهای بحران اوکراین آسیب دیده‌اند.»‌

مؤسسه‌های نیکوکاری ناچار شده‌اند میزان نیازمندی خانواده‌هایی که در فهرست‌هایشان هستند را ارزیابی کنند تا بتوانند کمک‌هایشان را به نیازمندترین خانواده‌ها، به‌ویژه در مناطق کم‌درآمد و روستایی، برسانند.

عبده گفت، وعده‌های غذایی که در زمان افطار توزیع می‌شوند، کوچک‌تر شده‌اند و این وعده‌ها «اکنون به مواد غذایی ضروری برای روزه‌داران محدود هستند؛ خوراکی‌هایی که در درجهٔ اول کالری مورد نیاز آنها را تأمین می‌کند.»