مزیت ائتلاف در جنگ‌های آینده با تکیه بر گنجینۀ گستردۀ اطلاعات جمع‌آوری شده

ایالات متحده از مجموعۀ گسترده‌ای از بسترهای هوایی راستی‌آزمایی‌شدۀ جمع‌آوری اطلاعات در حوزۀ مسئولیت فرماندهی مرکزی ایالات متحده برخوردار است. برخی از این بسترها بیش از سه دهه است که ارزش خود را ثابت کرده‌اند.

به‌گفتۀ نیروی هوایی ایالات متحده، هواپیمای جاسوسی آرسی-۱۳۵ ریوت‌جوینت «قابلیت‌های جمع‌آوری، تجزیه و تحلیل، و انتشار در محل به‌صورت تقریباً هم‌زمان» را ارائه می‌دهد.

اسکادران شناسایی اعزامی ۷۶۳ مدت ۳۲ سال است که به‌طور مداوم و با موفقیت از این هواپیما استفاده می‌کند.

سروان جیمز فرانسیس، رئیس تیم هسته‌ای برنامه‌ریزی مأموریت ای‌آر‌اس، به مناسبت سی‌امین سالگرد فعالیت این هواپیما گفت: «ریوت‌جونیت برترین هواپیمای اطلاعاتی، نظارتی، و شناسایی جهان است. خدمۀ ما از توانایی بی‌نظیری برای پردازش و انتشار اطلاعات دریافتی از سیگنال‌ها برخوردار هستند.»

مأموریت ریوت‌جونیت در خاورمیانه در مرداد ۱۳۶۹ در ریاض عربستان سعودی آغاز شد.

نیروی هوایی ایالات متحده در سال ۱۳۹۹ گزارش داد، این هواپیما -- که عموماً به آن «آرجی» می‌گویند -- و خدمۀ آن طی ۳۰ سالی که از آغاز به‌کار آن گذشته است، ۱۲۹۶۳ مأموریت انجام داده‌اند، ۱۰۹۵۸ روز در صحنه بوده‌اند، و ۱۴۱۳۵۸ ساعت پرواز کرده‌اند.

این هواپیما در پایگاه هوایی شاهزاده سلطان در عربستان سعودی و پایگاه هوایی العدید در قطر فعالیت کرده است.

گروهبان رابرت نول، اپراتور ارتباط داده‌های ای‌آر‌اس۷۶۳، در سال ۱۳۹۹ گفته بود: «هواپیماهای آرجی اطلاعات دقیق و به‌موقعی را دربارۀ نیروهای هدف ارائه می‌دهند تا از عملیات ائتلاف و به‌طور کلی جامعۀ اطلاعاتی حمایت کنند و به این ترتیب تصمیم‌گیرندگان در سطوح مختلف را قادر سازند که اقدامات آگاهانه‌ای را در جریان جنگ جهانی علیه تروریسم انجام دهند.»

وزارت دفاع بریتانیا در سال ۱۳۸۹ اعلام کرد که برای خرید سه فروند هواپیمای آرسی-۱۳۵دبلیو ریوت‌جوینت با دولت ایالات متحده به توافق رسیده است. یک سال بعد، خدمۀ نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا آموزش‌های خود را در کنار همتایانشان در نیروی هوایی ایالات متحده آغاز کردند.

بنا بر داده‌های راداری ارائه‌شده توسط «فلایت رادار۲۴» و «فلایت‌اور» سال گذشته، در بحبوحۀ تهاجم روسیه به اوکراین، یک فروند هواپیمای آرجی نیروی هوایی ایالات متحده بارها برای انجام مأموریت‌های شناسایی در اطراف لهستان، در امتداد مرز با بلاروس و بر فراز منطقۀ محصور روسیه در کالینینگراد به پرواز درآمد.

چشم‌هایی در آسمان

هواپیماهای موسوم به «سامانۀ هشدار و کنترل هوایی» (آواکس) ای-۳ سنتری و هواپیماهای ای۲-دی پیشرفتۀ هاک‌آی نیز چندین دهه است که قابلیت های اطلاعاتی و ارتباطی بی‌نظیری را ارائه کرده‌اند.

هواپیمای ای-۳ سنتری، نظارت، فرماندهی، کنترل، و ارتباطات را در تمام شرایط آب و هوایی برای نیروی هوایی ایالات متحده، ناتو، نیروی هوایی و فضایی فرانسه، نیروی هوایی سلطنتی عربستان سعودی، و نیروی هوایی شیلی فراهم می‌کند.

نخستین هواپیمای ای-۳ سنتری نیروی هوایی ایالات متحده در سال ۱۳۵۶ تحویل داده شد و طی هفت سال پس از آن، در مجموع ۳۴ هواپیما از این دست تولید شد. از آن زمان تاکنون نیروی هوایی بارها قابلیت‌های این هواپیما را ارتقا داده است.

علاوه بر شناسایی هواپیماهای در حال پرواز، هواپیمای ای-۳ سنتری قادر به ردیابی هواپیماهایی که در ارتفاع پایین پرواز می‌کنند نیز هست و می‌تواند بین هواپیماهای دشمن و متحدان تمایز قائل شود. همچنین، این هواپیما می‌تواند با تشخیص امواج رادار هواپیماهای دشمن آنها را شناسایی و مکان دقیق آنها را پیدا کند.

این هواپیما با متمرکز کردن اطلاعات دریافتی از چندین واحد درگیر در یک عملیات، به‌عنوان یک مقر فرماندهی هوایی عمل می‌کند.

هواپیمای هاک‌آی ای-۲ اواخر دهۀ ۱۳۳۰ و اوایل دهۀ ۱۳۴۰ برای نیروی دریایی ایالات متحده طراحی شد تا به‌عنوان «چشم‌های الکترونیکی این ناوگان» عمل کند.

از دهۀ ۱۳۴۰ تاکنون در مجموع ۳۷۲ فروند هواپیمای هاک‌آی تولید شده است و به این ترتیب این هواپیماها طولانی‌ترین دورۀ تولید را در میان هواپیماهای قابل حمل ناوهای هواپیمابر به خود اختصاص داده است. نسل چهارم -- یعنی هواپیماهای ای-۲دی -- نخستین بار در سال ۱۳۸۶ به پرواز درآمدند.

هواپیماهای هاک‌آی بخش مهمی از همۀ شاخه‌های ناوهای هواپیمابر نیروی دریایی ایالات متحده را تشکیل می‌دهند. هر یک از ناوها به چهار یا پنج هواپیما مجهز هستند و اسکادران‌های هاک‌آی نقش مهمی را در اجرای عملیات هوایی در سراسر جهان ایفا کرده‌اند.

دولت ایالات متحده تحت برنامۀ فروش نظامی خارجی، شماری از هواپیماهای ای-۲ هاک‌آی را به نیروهای هوایی مصر، فرانسه، اسرائیل، ژاپن، سنگاپور، و تایوان فروخته است. نیروهای دریایی مکزیک و فرانسه نیز انواع دیگری از هواپیماهای هاک‌آی ای-۲سی را در اختیار دارند.

قابلیت‌های نسل پنجم

ایالات متحده و هم‌پیمانانش علاوه بر برخورداری از هواپیماهای تخصصی‌تر، رهبری تلاش‌ها برای گسترش و بهبود نحوۀ جمع‌آوری و پردازش داده‌ها را با استفاده از جنگنده‌های نسل پنجم اف-۳۵ لایتنینگ۲ و اف-۲۲ رپتور بر عهده دارند.

این هواپیماها می‌توانند با قابلیت‌های رادارگریزی خود به‌عنوان یک مینی-آواکس عمل کنند و پس از نزدیک شدن مخفیانه به دشمن، اطلاعات لازم را از حسگرها و منابع دیگر جمع‌آوری کنند.

آنها سپس می‌توانند از رایانه‌های داخلی خود به‌منظور ترکیب داده‌ها و تشکیل یک تصویر منسجم و سپس انتقال آنها استفاده کنند. به این ترتیب، آنها قادر هستند که کارهایشان را با هواپیماهای نسل چهارم، مانند هواپیماهای اف-۱۵ ایگل، جنگنده‌های اف-۱۶ فالکن، و هواپیماهای تایفون یوروفایتر هماهنگ کنند و با طی این پروسه و ارائۀ قابلیت‌های دیگر هواپیماهای آواکس، آن هواپیماها نیز به جنگ‌افزارهای مرگبارتری تبدیل می‌شوند.

سرگرد جاستین «هاسرد» لی، مربی خلبان اف-۳۵ نیروی هوایی ایالات متحده، فروردین گذشته به «پاپیولر مکانیکس» گفت: «ما در هواپیماهای اف-۳۵، فرماندهان قدرتمند میدان نبرد هستیم -- وظیفهٔ ما این است که همهٔ کسانی که اطراف ما هستند، بهتر شوند.»

«جنگنده‌های نسل چهارم مانند اف-۱۶ و اف-۱۵ دست‌کم تا اواخر دههٔ ۱۴۲۰ با ما خواهند ماند. از آنجا که تعداد آنها از ما بسیار بیشتر است، وظیفهٔ ما این است که از دارایی‌های منحصر به فردمان برای شکل دادن به میدان جنگ و تبدیل آن به مکانی قابل بقا برای آنها استفاده کنیم.»