اعزام گروه‌های شبه‌نظامی مورد حمایت سپاه پاسداران به بیابان شرق سوریه

به گفته فعالان محلی، گروه‌های شبه‌نظامی وابسته به سپاه مدتی است دست به کار حفر تونل و اتاق‌های زیرزمینی در بیابان شرق سوریه (بادیه) بین پالمیرا و السخنه شده‌اند.

آنان گفتند این شبه‌نظامیان از این شبکه زیرزمینی برای مخفی شدن، فرار از حملات هوایی و محافظت از ذخایر راکت و مهمات خود استفاده می‌کنند.

عمار صالح، فعال رسانه‌ای، گفت کاربرد اصلی این تونل‌ها «تضمین تحرکات آزاد در منطقه بدون شناسایی توسط سامانه‌های پایش هوایی» است.

وی افزود شبه‌نظامیان با استفاده از این شبکه تونلی می‌توانند «زیر زمین مخفی شوند و از بمباران و حملات هوایی گهگاه در امان بمانند.»

صالح گفت منطقه بیابانی بین پالمیرا تا السخنه، که در حدود ۷۰ کیلومتری شرق سوریه واقع شده، «به سبب بیابانی بودن زمین، جزء یکی از سخت‌ترین و خطرناک‌ترین مناطق از لحاظ استقرار نظامی» است.

او گفت پهناور بودن آن باعث می‌شود «حضور هر چیزی در هر زمانی یک هدف بالقوه» تلقی شود، خطری که گروه‌های شبه‌نظامی را بر آن داشته است تا شبکه‌ای زیرزمینی برای خود حفر کنند.

شکست‌های پی در پی گروه‌های شبه‌نظامی

گروه‌های شبه‌نظامی همسو با ایران طی ماه‌های گذشته با حملات هوایی طاقت‌فرسا مواجه شده‌اند، به ویژه در نزدیکی مرز عراق در استان دیرالزور سوریه که سعی در حفظ حضور خود در آنجا داشته‌اند.

فعالان گفتند همین موضوع باعث شده است این گروه‌ها به مناطق دورافتاده روی بیاورند.

بعضی از این گروه‌ها به اماکن باستانی پناه برده‌اند و آنها را به سایت‌های نظامی تبدیل کرده و اطرافشان را با سنگر و خودروهای زرهی محاصره کرده‌اند، چرا که این اماکن طبق قوانین بین‌المللی جزء مناطق حفاظت‌شده به شمار می‌رود و امکان حمله هوایی به آن وجود ندارد.

شبه‌نظامیان افزون بر حفر شبکه تونلی، از سردابه قلعه‌های تاریخی مانند قلعه صالحیه و قلعه رحبه در دیرالزور نیز برای مخفی شدن و ذخیره سلاح و موشک استفاده کرده‌اند.

از سوی دیگر، به دلیل وجود بحران اقتصادی در ایران حقوق گروه‌های شبه‌نظامی کاهش یافته و بسیاری از مزدوران در حال ترک میدان‌های جنگ سوریه هستند.

به گفته شیخ محمد عظام السخنی، عضو کمیسیون سیاسی بادیات حمص، نشانه‌های از هم پاشیدن گروه‌های شبه‌نظامی بیشتر و بیشتر می‌شود.

او گفت: «روابط بین این گروه‌های مسلح رو به وخامت است و فرماندهانشان با یکدیگر دشمنی می‌ورزند.»

وی گفت که گروه‌های شبه‌نظامی با ترورهای تلافی‌جویانه، که عموماً بر سر منابع درآمد است، خصوصاً در بیابان شرق سوریه، السخنه، پالمیرا و مهین به یکدیگر حمله کرده‌اند.

تغییر کاربری تونل‌های داعش

جمیل العبد، فعال اهل دیرالزور، گفت گروه‌های شبه‌نظامی همسو با ایران، از جمله حرکت‌النجباء و لشکر فاطمیون که از مزدوران افغانستان تشکیل شده است، بالغ بر دو سال پیش دست به کار حفر تونل در بیابان شرق سوریه شده‌اند.

او گفت: «آنها ابتدا دست به ساخت اتاق‌هایی با بتون مسلح در زیر زمین زدند تا از حملات هوایی در امان باشند و سپس مرحله دوم شروع شد، که طی آن مناطق زیادی را از طریق شبکه تونلی بسیار پیچیده‌ای به هم ربط دادند.»

او گفت گروه‌های شبه‌نظامی کاربری بعضی از تونل‌های به‌جامانده از داعش را پیش از فرار رزمندگان این گروه از منطقه تغییر داده بودند.

وی خاطرنشان کرد: «گروه‌های شبه‌نظامی دست به عملیات توسعه و ارتقای تونل‌ها زدند، از جمله تقویت تونل‌ها با فلز و بتون، افزایش عمق آنها تا حداقل سه متر و ایجاد اتاق مستحکم برای ذخیره راکت.»

گروه‌های شبه‌نظامی از اهالی محلی به عنوان کارگران روزمزد استفاده می‌کنند و آنها را شبانه با کامیون‌های محفوظ به این اماکن می‌برند تا نبینند به کجا می‌روند و به آنها اجازه نمی‌دهند تلفن همراه یا هیچ وسیله الکترونیکی دیگری با خود ببرند.

او گفت آنها تجهیزات حفاری تخصصی با خود آورده و از شرکت‌های محلی فعال در زمینه ساخت و ساز برای انجام کار بهره گرفته‌اند.

وی افزود: «فشار اقتصادی، نبود فرصت‌های شغلی و ترس از واکنش گروه‌های شبه‌نظامی در صورت سر باز زدن از همکاری با آنها کارگران را به کار بر روی این تونل‌ها وادار کرده است.»