هموار شدن مسیر گفتگوهای سیاسی در «مجمع بین‌المللی یمن»

عدن -- مجمع بین‌المللی یمن روز یکشنبه (۲۹ خرداد) در استکهلم، پایتخت سوئد، با انبوهی از پیشنهادها و راه حل‌ها پیرامون مسائل، مشکلات، و چالش‌های موجود بر سر راه صلح در یمن به پایان رسید.

در این رویداد سه‌ روزه که به میزبانی مشترک مرکز مطالعات راهبردی صنعا و آکادمی «فولکه برنادوت» سوئد برگزار شد، بیش از ۲۰۰ تن به نمایندگی از طیف‌های گوناگون سیاسی یمن شرکت کردند.

هانس گروندبرگ، فرستادۀ ویژۀ سازمان ملل متحد در امور یمن، و آن لینده، وزیر امور خارجۀ سوئد، به‌همراه سفیران چندین عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد و نمایندگان شورای همکاری خلیج فارس در این رویداد حضور داشتند.

هدف این مجمع تقویت گفت‌وگوی سازنده و توانمند کردن شرکت‌کنندگان به‌منظور تبادل نظر، گفت‌وگو پیرامون سیاست‌های کلی، و ارائۀ توصیه‌های عملی در مورد چالش‌های اقتصادی و امنیتی و تلاش‌های انجام شده برای برقراری صلح بود.

گروندبرگ در جلسۀ افتتاحیۀ این مجمع در روز جمعه یادآور شد که یمن در زمینۀ بحث‌های سیاسی پویا از سابقه‌ای طولانی برخوردار است.

وی با بیان این که گفت‌وگوی سیاسی «باید بر سر میز مذاکره و به یمن بازگردد»، از نمایندگان خواست به‌صورت جدی به «فرایند سیاسی و گفت‌وگو در مورد آیندۀ یمن» بپردازند و آن را از سر بگیرند.

او گفت، آتش‌بسی که با میانجیگری سازمان ملل متحد در ماه اردیبهشت میان دولت قانونی و حوثی‌های مورد حمایت ایران برقرار شد «شکننده است و راه زیادی تا تکامل دارد.» وی افزود: «با این حال این آتش‌بس هنوز پابرجاست و این موضوع بسیاری را شگفت‌زده کرده است.»

وی بر لزوم محافظت و تقویت چنین دستاوردهایی تأکید کرد.

تمدید دو‌ماهۀ این آتش‌بس که از روز ۱۲ خرداد اجرایی شد، امیدواری به دستیابی به آتش‌بس دائمی را ایجاد کرده است. هرچند تجاوزات مستمر حوثی‌های تحت حمایت ایران بر چنین امیدهایی سایه افکنده است.

از طریق گفت‌وگو، نه با سرب داغ

فریعه المسلمی، رئیس مرکز مطالعات راهبردی صنعا، طی سخنرانی پایانی خود گفت، این مرکز می‌کوشد که این رویداد را به «سکویی برای همۀ صداها، به‌ویژه آنهایی که با تشدید درگیری خاموش و به حاشیه رانده شده‌اند» تبدیل کند.

وی یادآور شد، اگرچه اکنون «راه‌حل‌های نهایی و قطعی» پیش‌بینی نمی‌شود، اما «ما تلاش اولیه و جدی را به منظور گفت‌وگوی همه‌جانبه به رهبری یمن ارائه کردیم.»

مجد المضاجی، مدیر مرکز مطالعات راهبردی صنعا، به المشارق گفت که این مجمع فرصتی را در اختیار نمایندگان همۀ احزاب قرار داد تا در گفت‌وگوهای سیاسی یمن مشارکت کنند.

وی افزود: «این مجمع ضمن ارائۀ چشم‌اندازهایی در راستای حل مسائل مناقشه‌برانگیز و مقابله با مرحلۀ پس از جنگ، در پی آن بود که ایده‌های سودمندی را به‌منظور پرداختن به جنگ یمن ارائه دهد.»

اسامه روحانی، قائم‌ مقام مرکز مطالعات راهبردی صنعا، گفت که مجمع این فرصت را در اختیار همۀ شرکت‌کنندگان قرار داد تا «در گفت‌وگوهای آزاد و جدی به‌منظور بهره‌مندی از آتش‌بس کنونی مشارکت کنند.»

او اظهار داشت، این گامی به سوی دور بعدی مذاکرات صلح بود و «فرصتی را برای یمنی‌ها فراهم آورد تا به‌جای استفاده از گلوله، گفت‌وگو کنند و به تبادل کلمات بپردازند.»

او گفت: «وضعیت در یمن بی‌عیب و نقص نیست. ما دو گزینه پیش رو داریم: یا به‌منظور یافتن نقاط اشتراکی که به نفع صلح باشد تلاش کنیم و یا در برابر شرایط موجود و ادامۀ جنگ تسلیم شویم.»

وی گفت: «بنابراین، ما به‌منظور دستیابی به صلح در مسیر تلاش‌ها برای یافتن صلح و باز کردن فضای گفت‌وگو و مناظره تلاش می‌کنیم.»

این صحنه امروز تیره و تار است، اما اگر ما بتوانیم شرایط آتش‌بس را تثبیت کنیم، این یک موفقیت به شمار خواهد آمد.»

بازگرداندن گروه‌های به حاشیه رانده شده

حزام الدیب، استاد علوم سیاسی دانشگاه صبا، به المشارق گفت: «زنان، جوانان، و سازمان‌های جامعۀ مدنی در این مجمع در راستای ارائه دیدگاه‌هایی به‌منظور پایان‌دادن به درگیری نقش فعالی را ایفا نموده‌اند.»

او گفت: «اهمیت این مجمع در شنیدن صدای گروه‌های گوناگون و دستیابی به رویکردهایی است که اکثریت مشارکت‌کنندگان آن را پذیرفته‌اند تا به‌عنوان مبنایی برای مذاکرات به‌منظور برقراری صلح در یمن باشد.»

اگرچه وی هشدار داد که «رفتار و روش حوثی‌ها به‌جای پیشروی به‌سوی صلح، به‌سمت جنگ پیش می‌رود؛ برخی بر این باورند که بازپس‌گیری برخی از مناطق راهبردی تحت کنترل حوثی‌ها، آنها را مجبور کند تا به‌خاطر صلح تسلیم شوند.»

پیتر سمنبی، نمایندۀ ویژه سوئد در امور یمن، در جریان جلسۀ اختتامیه اظهار داشت که کشورش آمادۀ میزبانی دور جدیدی از مذاکرات یمن است.

وی با اشاره به این که کشورش در گذشته میزبان چنین نشست‌هایی بوده است، گفت: «سوئد زمانی آماده است که یمنی‌ها آماده باشند. ما از شما دعوت می‌کنیم که به این شهر بازگردید تا در مورد آیندۀ کشور خود گفت‌وگو کنید.»