طبق گزارش ارتش ایالات متحده آمریکا و با توجه به تصاویر ماهواره ای از مرکز فضایی ایران در استان سمنان، تلاش ایران برای پرتاب یک ماهواره به فضا در اواسط خرداد ماه ناموفق بوده است.
این حادثه، که به تأیید پنتاگون رسیده، آخرین مورد از یک سری تلاش های مذبوحانه ایران بوده که گریبانگیر برنامه فضایی این کشور شده است.
اوریا اورلند، سخنگوی پنتاگون، گفت: «ستاد فرماندهی فضایی ایالات متحده از پرتاب ناموفق راکت ایرانی که بامداد ۲۲ خرداد رخ داده مطلع است.»
رژیم ایران هیچ توضیحی در خصوص دلیل پرتاب ناموفق در پایانه فضایی امام خمینی ارائه نکرد. ایران گزارش های آسوشیتد پرس و سی ان ان را که چهارشنبه (۲ تیر) در مورد این خبر منتشر شده بود رد کرد و گفت ماهواره های این کشور هنوز روی زمین است.
سی ان ان به نقل از تحلیلگران مؤسسه تحقیقات بینالمللی میدلبری گزارش کرد نشانههایی وجود دارد که نشان میدهد ایران به زودی اقدام به پرتاب دیگری خواهد کرد.
جفری لوئیس، استاد مؤسسه تحقیقات بینالمللی میدلبری، در توییتر گفت او و همکارش دیو اشمرلر، دستیار ارشد پژوهشی در مرکز مطالعات منع گسترش جیمز مارتین، روی یکی از تصاویر این پایانه فضایی مربوط به ۱۶ خرداد مطالعه کرده بودند.
او گفت در تصویر شرکت تکنولوژی مکسار، نشانگرهایی دیده شده بود که معمولاً هنگام انجام پرتاب های فضایی در ایران مشاهده می شود؛ وی همچنین افزود «این [نشانگرها] همان نشانه هایی است که قبلاً برای پیشبینی پرتابهای فضایی به کار میبردیم.»
او گفت در این تصاویر، بیش از دوازده خودرو در ساختمان چک اوت افقی پایانه فضایی دیده شده است، که «فقط قبل از انجام پرتابهای فضایی اتفاق میافتد.»
وی گفت: «نشانه دیگر وجود تجهیزات تخصصی در ارابه پرتاب سیار بود که شامل دو خودروی ویژه و یک سکوی کار سیار میشد. چنین تجهیزاتی را هیچ وقت جز قبل از انجام پرتابهای فضایی نمیبینیم.»
او گفت در تصاویر قبلی که روز ۱۱ خرداد از ناوگان ماهوارههای رصدکننده زمین موسوم به پلنت گرفته شده بود، «محفظههای سوخت و همچنین محفظه احتمالی اکسیدکننده» دیده میشد.
«باز هم فقط یک دلیل برای آوردن این همه سوخت به محل وجود دارد.»
او یادآور شد کارگران امسال چند بار از ارابه پرتاب برای پرتاب راکت های ماهواره سیمرغ استفاد کردهاند؛ ارابه پرتاب چارچوب سیاری است که برای نگه داشتن و سرویس کردن راکت پیش از پرتاب به کار میرود.
جفری لوئیس با اشاره به اینکه تصاویر بعدی نشاندهنده کاهش فعالیت سایت بوده، افزود: «ما تا حد زیادی مطمئن بودیم که پرتاب با شکست مواجه شده است.»
پنتاگون بعداً ناموفق بودن این پرتاب را به سی ان ان تأیید کرد.
لوئیس گفت احتمال دارد ایران تلاش دیگری انجام دهد چرا که تصاویر جدید ناوگان پلنت مربوط به ۳۰ خرداد نشان دهنده فعالیت های تازه در این سایت بوده است و به نظر میرسد مخازن سوخت و خودروهای پشتیبان برای یک پرتاب دیگر جمع شده باشند.
مایه سرافکندگی
اورلند گفت که آخرین پرتاب فضایی ایران در فروردین ۱۳۹۹ انجام شد که طی آن ماهواره کوچکی به نام نور ۱ وارد مدار شد.
اما مقام های آمریکایی از ابتدا گفتند این ماهواره نظامی ظاهراً مشکلاتی داشته است.
اورلند گفت: «مشاهدات مداوم ما از این شیء نشان میدهد که مهار نشده و غیرعملیاتی است.»
علی رغم ادعای سپاه پاسداران مبنی بر اینکه در تیرماه سال گذشته از تصاویر نور ۱ برای هماهنگی یک تمرین نظامی استفاده کرده، این ماهواره مایه سرافکندگی ایران بوده است.
سپاه همچنین ادعا کرد که این ماهواره تصاویری از دیگر نقاط منطقه، از جمله پایگاه هوایی العدید در قطر گرفته است.
اما اندکی پس از آن، ناظران متوجه شباهت بسیار زیاد تصاویر منتشرشده با تصاویر گوگل ارت شدند، که باعث تقویت گمانه زنی ها درباره جعلی بودن تصاویر نور ۱ شد.
بی بی سی فارسی ۸ مرداد سال گذشته، گزارشی برای بررسی حقایق مربوط به اصالت این تصاویر منتشر کرد.
در آن گزارش، تصاویر یک به یک مقایسه شد و به کیفیت و جزئیات آنها اشاره شد، که شباهت واضحی با تصاویر سال ۱۳۹۵ گوگل ارت از پایگاه العدید داشت. تصاویر گوگل ارت رایگان در برنامه آن موجود است.
ایران در تلاش مشابه دیگری در بهمنماه ۱۳۹۸ گفت ماهواره ظفر را «با موفقیت» پرتاب کرده اما نتوانسته است آن را در مدار قرار دهد.
انکارهای ایران
ایسنا، خبرگزاری دانشجویان ایران، روز چهارشنبه به نقل از محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ایران، گفت برنامه فضایی ایران همچنان «طبق رهنمودهای رهبری [علی خامنه ای] و تأکیدات رئیس جمهور [حسن روحانی]» فعال است. وی افزود این برنامه «حول سه محور» پابرجاست.
او توضیحی درباره این «سه محور» نداد.
ایران در تکذیب اشتباه ها و ناکامی های خود سابقه ای طولانی دارد.آخرین نمونه بارز آن، دی ماه سال ۱۳۹۸ بود که طی آن سپاه پاسداران پرواز ۷۵۲ هواپیمایی بین المللی اوکراین به مقصد کی یف را سرنگون کرد.
این ناکامی ها به قیمت از دست رفتن جان همه سرنشینان -- ۱۷۶ غیرنظامی -- منجر شد.علیرغم شواهد ویدیویی و مدارک موجود مبنی بر اصابت موشک زمین به هوا به این هواپیمای مسافربری، تهران چندین روز همچنان حمله موشکی به پرواز ۷۵۲ را انکار کرد.حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، سرانجام به این واقعیت، که سپاه این هواپیما را سرنگون کرده است، اذعان کرد.این اعتراف -- که به نظر می رسید اقدامی برای سرپوش گذاشتن باشد -- به اعتراضات چند روزه ضد دولتی در ایران منجر شد.
انکار همچنین یکی از سه محور کارزار عدم اطلاع رسانی رژیم در مورد مهار بحران شدید کووید-۱۹ در کشور بوده است. دو محور دیگر این کارزار «فریبکاری» و «عدم صداقت» است.