آزمایش موشک دوربرد توسط ایران هم‌زمان با ادامه مذاکرات هسته‌ای

در شرایطی که ایران برای احیای توافق هسته‌ای ۱۳۹۴ مذاکرات «پیچیده و دشواری» را در وین پیگیری می‌کند، این رژیم پیشرفت های ادعای خود در زمینه موشکی را به رخ جهان می‌کشد. توافق برجام در ازای محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران، تحریم‌های اعمال شده بر تهران را کاهش می داد.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، روز دوشنبه (۲۵ بهمن) گفت، وی بر این باور است که به زودی توافقی «در دست» خواهد بود.

وزیر امور خارجه ایران در نشست خبری مشترک با سیمون کاونی، وزیر امور خارجه و دفاع ایرلند، که به ایران سفر کرده بود، گفت: «ما برای رسیدن به یک توافق خوب جدی و آماده هستیم.»

به گزارش خبرگزاری فرانسه، قدرت‌های جهانی شرکت کننده در مذاکرات توافق هسته‌ای بارها گفته‌اند که باید نسبت به کاهش موشک‌های بالستیک ایران متقاعد شوند. اما در حال حاضر، ایران دارای بزرگترین زرادخانه موشکی در خاورمیانه است.

و ایران هیچ علائمی دال بر کند شدن توسعه تسلیحات مرگبار دوربرد با قابلیت حمل کلاهک هسته ای نشان نمی دهد.

سپاه همین هفته گذشته، یعنی در روز ۲۰ بهمن، از تولید یک موشک زمین به زمین با برد مشخص شده ۱۴۵۰ کیلومتری خبر داد؛ بردی که اسرائیل را در تیررس قرار خواهد داد.

پایگاه خبری سپاه به نام «سپاه‌نیوز» اعلام کرد، این موشک که خیبرشکن نام دارد، «با سوخت جامد کار می کند و از قابلیت نفوذ به سامانه های ضد موشکی برخوردار است.»

محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران، خیبرشکن را یک موشک «دوربرد راهبردی» توصیف کرد.

جمهوری اسلامی روز ۳ دی ماه به منظور پایان دادن به رزمایشی که مقامات سپاه آن را «هشداری به اسرائیل» توصیف کردند، ۱۶ موشک بالستیک را شلیک کرد.

باقری روز ۱۸ بهمن اظهار داشت، ایران از نظر تجهیزات نظامی خودکفاست و در صورت لغو تحریم‌های آمریکا، می‌تواند به یکی از بزرگترین صادرکنندگان تسلیحات در جهان تبدیل شود.

بر اساس گزارش مؤسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی، ایران دارای حدود ۲۰ نوع موشک بالستیک و نیز موشک‌های کروز و پهپاد است.

قابلیت‌های این موشک‌ها متفاوت است، به طوری که موشک «قیام-۱» دارای برد ۸۰۰ کیلومتری است و برد موشک «قدر-۱» به ۱۸۰۰ کیلومتر می رسد.

مؤسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی می گوید، اولویت ایران در حال حاضر افزایش دقت موشک‌هایش است.

تلاش‌های ناموفق

برنامه فضایی و موشکی ایران در سال‌های اخیر با ناکامی های متعدد -- از جمله آتش‌سوزی‌های مرگبار و انفجار سکوی پرتاب موشک -- مواجه شده است.

مقامات ایرانی، پس از اعلام پرتاب ماهواره «سیمرغ» در دی ماه، اذعان کردند که این ماهواره قادر نبوده سه محموله خود را به مدار حمل کند.

به رغم این ناکامی امیرعلی حاجی زاده، فرمانده هوافضای سپاه، روز ۲۳ دی گفت که ایران برای نخستین بار در آزمایش پیشرانه های سوخت جامد جهت استفاده در ماهواره برهای خود موفق بوده است.

او گفت: «طی دو سال گذشته تمامی ماهواره‌برهای ایرانی که آزمایش شده‌اند، با سوخت مایع کار می‌کردند، اما در این آزمایش ما موفق شدیم که از موتور سوخت جامد با رانش ۶۶ تن استفاده کنیم.»

حاجی زاده خاطرنشان کرد که تهران «ماهواره های زیادی با موتورهای ارزان قیمت» را با موفقیت به فضا پرتاب کرده است.

درست چند روز پیش از آن، سازمان صنایع هوافضای ایران که تحت پوشش وزارت دفاع فعالیت می‌کند، یک موشک ماهواره‌بر (رافع) را از پایگاه فضایی خمینی در سمنان به فضا پرتاب کرد.

بابک تقوایی، کارشناس امور دفاعی، گفت: «موشک‌های ماهواره‌بر معمولا از سوخت مایع استفاده می‌کنند، اما استفاده از سوخت جامد به این موشک‌ها امکان می‌دهد از پرتابگرهای متحرک شلیک شوند.»

وی گفت: «سامانه‌های موشکی بالستیکی از سوخت جامد بهره می‌برند. موشک‌های بالستیک به دلیل هزینه بالا و توان حمل محموله کم‌وزن عمدتاً جز برای حمل کلاهک هسته‌ای استفاده نمی‌شوند.»

ایران بهمن ماه ۱۳۹۸ اعلام کرد که موشک سیمرغ، ماهواره ظفر را با موفقیت به فضا پرتاب کرده است، اما نتوانسته آن را به مدار بفرستد و دلیل آن نرسیدن به سرعت مورد نیاز بوده است.

تا به امروز، برد موشک‌های بالستیک سپاه به دستور علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، کمتر از ۲۵۰۰ کیلومتر نگه‌ داشته شده است.

تقوایی گفت: «اکنون جمهوری اسلامی از طریق رونمایی موشک‌های ماهواره‌بر با قابلیت تبدیل به موشک بالستیک قاره‌پیما، سعی دارد ضمن نمایش توان خود در ساخت چنین موشک‌هایی، در جریان مذاکرات هسته ای وین هم امتیازگیری کند.»

فعالیت های «موازی»

در سال‌های اخیر، نیروی هوافضای سپاه به‌طور موازی با سازمان صنایع هوافضا برای توسعه و ساخت ماهواره اقدام کرده است.

اگرچه این [ارگان‌ها] در حین انجام وظیفه خود از رویه ها و پروتکل های متفاوتی استفاده می کنند، اما در واقع هر دوی آنها مشغول انجام یک مأموریت هستند و یک هدف مشترک دارند.

ناظران با اشاره به این که سپاه پاسداران نسبت به دیگر وزارتخانه‌های دولتی از قدرت بیشتری برخوردار است، می گویند که این گونه عملکرد معمولاً در مورد فعالیت های سپاه صدق می کند.

نیروی هوافضای سپاه اردیبهشت ۱۳۹۹ اعلام کرد که ماهواره‌ نظامی «نور‌ـ‌۱» را از سایت فضایی خود، واقع در ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی شاهرود، به مدار زمین پرتاب کرد.

اما ارتشبد جی ریموند،‌ رئیس ستاد فرماندهی فضایی ایالات متحده (اسپیسکام)، گفت که این به اصطلاح «ماهواره» در واقع یک «وبکم معلق» است.

شکست ماهواره «نور-۱» مایه شرمساری ایران بوده است؛ چرا که سپاه ادعا می‌کرد که برای کمک به هماهنگی یک رزمایش نظامی در تیر ماه ۱۳۹۹، از تصاویر گرفته شده توسط این ماهواره استفاده کرده است.

سپاه نیز مدعی شد که این ماهواره عکس هایی از مناطق دیگر منطقه، از جمله پایگاه هوایی العدید در قطر، گرفته است.

اما ناظران اندکی پس از آن متوجه شباهت زیاد میان تصاویر منتشر شده و تصاویر گرفته شده توسط «گوگل ارث» شدند، که این امر به گمانه زنی پیرامون این که تصاویر «نور-۱» معتبر نیستند، دامن زد.