افزایش همکاری های دوجانبه بغداد و ریاض همزمان با تهدیدهای شبه نظامیان مورد حمایت ایران

در جریان یک رشته دیدار اخیر میان مقامات ارشد عراق و عربستان سعودی، موضوع همکاری های امنیتی و نظامی از اولویت بالایی برخوردار بود. این دیدارها پس از حمله ای در دی ماه به ریاض که مسئولیت آن را یک گروه نیابتی ایرانی بر عهده گرفته است، انجام شد.

ماجد القیسی، کارشناس امنیتی و افسر سابق ارتش عراق، گفت که در جریان دیدار مصطفی کاظمی از ریاض در روز ۱۱ فروردین این تهدیدها در کانون گفت و گوها قرار داشت.

این دیدار پس از حمله ۴ بهمن به کاخ یمامه و نقاط دیگری از ریاض انجام شده است. گروه الویه الوعد الحق (تیپ های «وعده حق») - گروه صوری تازه ای که پوششی برای گروه شبه نظامی عراقی مورد حمایت ایران موسوم به کتائب حزب ‌الله است - مسئولیت آن حمله را بر عهده گرفت.

کاظمی طی سخنانی در یک کنفرانس مطبوعاتی در ریاض گفت، عراق اجازه نخواهد داد از خاکش به عنوان سکویی برای حمله به عربستان سعودی استفاده شود.

عراق و عربستان سعودی به طور جداگانه و در اقدامی که نشانه گرم شدن روابط میان این دو کشور همسایه است، در جریان سفر کاظمی پنج توافقنامه را در زمینه های تقویت بازرگانی، همکاری اقتصادی، و سرمایه گذاری منعقد کردند.

آنها همچنین از ایجاد یک صندوق مشترک برای ارتقاء سرمایه گذاری در عراق با کمک سه میلیارد دلاری سعودی خبر دادند.

در یک بیانیه مشترک همچنین آمده است، این کشورها توافق کردند که به منظور حفظ ثبات در بازارهای جهانی نفت همکاری خود در بخش انرژی را حفظ کنند.

عثمان الغانمی، وزیر کشور، و فؤاد حسین، وزیر خارجه عراق، روز ۴ اسفند برای دیدار با همتایان سعودی خود از آن کشور پادشاهی دیدار کردند. همچنین فیاض الرویلی، رئیس ستاد کل ارتش سعودی، روز ۱۲ اسفند از بغداد دیدار کرد.

القیسی گفت که هدف از این بازدیدهای متقابل، تقویت همکاری امنیتی و مبادله اطلاعات در رابطه با حمله ۴ بهمن بود.

القیسی گفت: «عربستان سعودی از بابت گسترش گروه های مورد حمایت ایران در نزدیکی مرزهای خود نگران است و آنها را تهدیدی برای امنیت ملی خود تلقی می کند.»

وی یادآور شد که تقویت روابط با عربستان سعودی حامل دستاوردهای مهمی برای عراق، و گامی در جهت درست است.

چالشی نگران کننده

طه اللهیبی، تحلیلگر سیاسی و نماینده سابق مجلس عراق، گفت که عربستان سعودی خواستار گشودن درهای خود به روی عراق است، اما ایران با دستور دادن به شبه نظامیان خود برای اجرای اقدامات خصمانه، مدام تلاش می کند که آن درها را ببندد.

وی یادآور شد که ابوعلی البصری، یکی از فرماندهان کتائب حزب الله، با انتشار مطلبی در شبکه اجتماعی توییتر حمله ۴ بهمن را ستایش کرده بود.

او گفت که این نوع واکنش گواهی بر نقش مخربی است که این شبه نظامیان در تهدید کردن امنیت منطقه و نقض حاکمیت عراق ایفا می کنند.

الهیبی گفت که تهران از آن می ترسد که برقراری دوباره روابط نزدیک میان عراق و عربستان سعودی به منافع اقتصادی ایران آسیب برساند؛ چرا که آن کشور قصد دارد به فروش برق و گاز با قیمت های بالا به عراق ادامه دهد.

عربستان سعودی و عراق آبان گذشته گذرگاه مرزی عرعر را برای نخستین طی سه دهه بازگشایی کردند.

در حالی که این دو کشور به همکاری نزدیک تر ادامه می دهند، با یک چالش نگران کننده رو به رو هستند: گسترش شبه نظامیان همسو با ایران در نواحی بیابانی نزدیک مرز،‌ به ویژه در شهرک نخیب، که رو به روی شهر عرعر در عربستان سعودی واقع شده است.

این منطقه یک مکان تجمع مهم برای شبه نظامیان تحت رهبری کتائب حزب الله است. از سال ۱۳۹۴ تاکنون صدها نفر از آنها برای تحمیل سلطه خود به این شهر آمده اند.

شبه نظامیان مورد حمایت ایران از جمله کتائب جند الامام، سرایا عاشورا، و عصائب اهل الحق نیز در بیابان واقع در امتداد مرز ۸۱۴ کیلومتری عراق با عربستان سعودی و در نزدیکی مناطقی مانند جدیده عرعر، بیار علی، نقره السلمان، و الفیصلیه حضور دارند.

شبه نظامیان، پادگان های نظامی را که از سال ۱۳۸۲ خالی مانده بودند، اشغال کرده اند. این شبه نظامیان از آن پادگان ها برای اجرای عملیات و انبار کردن سلاح هایشان استفاده می کنند. بنا به گزارش ها، این سلاح ها شامل ۱۴۰۰ فروند موشک است.

شبه نظامیان ادعا می کنند که در حال تأمین امنیت کاروان های حجاج و مشارکت در عملیات ارتش عراق علیه مخفیگاه های داعش هستند.

اما آنها به اجرای حملات برون مرزی به اهدافی در داخل خاک سعودی متهم شده اند.