آخرین سنگر یمن با بالا گرفتن نبرد مأرب

هادی احمد پس از فرار از صحنه جنگ در آخرین پایگاه دولت واقع در شمال یمن، اکنون خسته و وامانده در حال چادر زدن در استان مأرب است؛ آخرین پایگاه دولت تحت فشار شدید حوثی‌ های مورد حمایت ایران (انصارالله) قرار دارد.

حوثی ‌ها از زمان کودتای شهریور ۱۳۹۳ شهر صنعا در ۱۲۰ کیلومتری استان مأرب را در تصرف خود نگه داشته ‌اند و برای به دست آوردن کنترل این استان نفت‌ خیز، دست به نبرد سنگینی زده ‌اند.

پیروزی حوثی ‌ها برای دولت و همچنین صدها هزار نفر از آوارگانی که به اردوگاه‌ های فلاکت ‌زده پناه برده ‌اند فاجعه ‌بار خواهد بود، چرا که دوباره مجبور می ‌شوند برای حفظ جانشان فرار کنند.

نبردهای بین دو طرف طی هفته ‌های اخیر شدت گرفته است و اکنون تهدیدی برای اردوگاه‌ ها محسوب می‌ شود؛ از جمله این اردوگاه‌ ها می ‌توان به اردوگاه سویدا در شمال شهر مأرب اشاره کرد که هادی و همسر و هفت فرزندشان مرداد ماه وارد آن شده ‌اند.

آنها به همراه ۷۰۰ خانواده دیگر در قطعه زمینی به وسعت یک کیلومتر مربع زندگی می ‌کنند و تمام تلاش خود را به کار گرفته ‌اند تا چادرشان را به خانه تبدیل کنند؛ آنها یخچالی تهیه کرده ‌اند و امید دارند که بتوانند آن را به یک ژنراتور وصل کنند.

فرزندان هادی کنار اثاثیه ناچیزشان نشسته ‌اند و پدر خانواده همین طور که آخرین سرپناهشان را برپا می ‌کند می ‌گوید: «تا این لحظه پنج بار فرار کرده ‌ایم. حالا به این اردوگاه آمده‌ ایم که ساده ‌ترین مایحتاج برای زنده ماندن هم ندارد.»

هادی گفت با نزدیک شدن درگیری ‌ها به منطقه نهم در شمال صنعا، مجبور شدند از خانه ‌خودشان فرار کنند.

او گفت: «هر بار که فرار می ‌کردیم... سعی می‌ کردم به خانواده ‌ام اطمینان خاطر بدهم که قرار است همان جا ساکن شویم. هر دفعه خیلی از وسایلمان را رها می ‌کنیم چون نمی ‌توانیم همه را با خود ببریم.»

زمانی محلی امن

شهر مأرب تا اواخر سال ۹۸ از درگیری‌ های شدید در امان بود، چرا که به دلیل منابع غنی نفت و گازی که دارد و همچنین به دلیل موقعیت آن در نزدیکی مرز عربستان سعودی، از اهمیت راهبردی زیادی برخوردار است.

این شهر در سال ‌های نخست جنگ پنج ‌ساله مأمن خیلی ‌ها بود و کسانی که برای شروع زندگی تازه امید داشتند به اینجا پناه می ‌آوردند، اما اینک با شروع درگیری دو طرف برای مهار منطقه، آن ثبات نسبی رخت بربسته و ساکنان شهر در تیررس گلوله قرار گرفته‌ اند.

از جمله کسانی که به این شهر پناه آوردند پزشکان و تاجران ثروتمند بودند و قیمت املاک بلافاصله پس از ورودشان بالا رفت.

با باز شدن رستوران‌ ها و طرح های مختلف، کسب و کار رونق گرفت تا اینکه امسال درگیری ‌ها بالا گرفت و همه آن ثبات به خطر افتاد و شهر در آستانه تصرف حوثی ‌ها قرار گرفت.

منابع نظامی دولت می ‌گویند حوثی ‌ها آرام آرام از سه طرف به شهر نزدیک می ‌شوند و صدها نفر از مبارزان خود را به میدان نبرد می ‌فرستند.

ماجد المذحجی، از مرکز مطالعات راهبردی صنعا، گفت این کشمکش «از نظر تعداد نبردها بالاترین میزان درگیری را دارد.»

او گفت آنچه اکنون اتفاق می‌ افتد «جنگی فرسایشی» است.

همانند سایر نقاط یمن، که ده‌ ها هزار تن از مردم جان خود را از دست داده و حدود ۳/۳ میلیون نفر آواره شده ‌اند، اینجا هم غیرنظامیان بیشتر از همه بهایش را می پردازند.

اگر مأرب سقوط کند، در شرایطی این اتفاق می‌ افتد که به علت کمبود شدید بودجه در اثر رکود ناشی از ویروس کرونا در کشورهای اهداکننده، سازمان ملل متحد وادار به توقف برنامه ‌های خود در یمن شده است.

لیز گراندی، مسئول هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل در یمن، گفت: «اگر بدترین ‌ها رخ بدهد و مردم مجبور به فرار شوند، هر کاری که از دستمان بربیاید انجام می‌ دهیم اما سخت خواهد بود.

ظرفیت کافی در محل درگیری ‌ها نداریم و بودجه کافی هم نداریم.»

«خسته از زندگی»

شمار آوارگان داخلی در مأرب مشخص نیست. شمارش افرادی که نزد اجتماعات و خویشاوندان میزبان زندگی می ‌کنند دشوار است و بعضی از مردم به مناطق بیابانی دور از دسترس مؤسسات بشردوستانه گریخته ‌اند.

با ۱۴۰ اردوگاهی که در حال حاضر فعال است، بعضی از منابع تعداد آوارگان را یک میلیون نفر می‌ دانند و پیش از وقوع مشکلات اخیر، سازمان ملل متحد این رقم را ۷۵۰ هزار تن برآورد کرده بود.

اولیویا هیدون، سخنگوی سازمان بین ‌المللی مهاجرت، گفت: «حدود ۸۰ درصد از ورودی ‌های جدید در ماه گذشته جایی برای رفتن ندارند و مجبور شده ‌اند در اردوگاه ‌های آوارگانی ساکن شوند که از قبل بسیار پرجمعیت بوده اند.»

وی افزود: «این موضوع یکی از نگرانی ‌های اصلی به شمار می ‌رود چرا که رعایت بهداشت و فاصله‌ گذاری اجتماعی برای مبارزه با کووید ۱۹ ضروری است.»

پسر هادی ازدواج کرده است و تازه عروس و داماد به زودی با نوزادی که انتظارش را می ‌کشند در همان چادر زندگی خواهند کرد.

او گفت: «من این شرایط را می ‌پذیرم چون به خدا ایمان دارم، اما روحیه همسر و فرزندانم ضعیف شده است. از زندگی خسته شده ‌اند.

اگر دوباره مجبور به فرار شویم، مصیبت درست می‌ شود. کجا برویم؟»