یک گروه حقوق بشری روز چهارشنبه ۱۲ شهریور گفت مقامات ایرانی اقدامات لازم را برای محدود کردنشیوع ویروس کرونا در زندانهای پر ازدحام انجام نمی دهند، از جمله مکان هایی که اتباع خارجی مانند کایلی مور گیلبرت استرالیایی در آن نگهداری می شوند.
بنیاد حقوق بشری عبدالرحمن برومند، مستقر در واشنگتن، در گزارشی گفت که زندان ها ضد عفونی نمی شوند و امکانات بهداشتی اولیه مانند صابون به راحتی در دسترس نیست.
این بنیاد همچنین هشدار داد که زندانیانی که در آغاز شیوع همه گیری این بیماری، به منظور محدود کردن تماس نزدیک، آزاد شدند، اکنون برای تحمل مجازات خود به زندان بازگردانده می شوند.
علی رغم اینکه ایران از نظر کرونا یکی از آسیب دیده ترین کشورهای منطقه است، اصرار دارد که اقداماتش برای محدود کردن شیوع ویروس کرونا در میان زندانیان، نمونه است.
اما این گزارش که بر اساس مصاحبه با زندانیان آزاد شده و منابع داخل ایران تهیه شده است، می گوید که دستورالعمل های اولیه در حال حاضر تا حد زیادی کنار گذاشته شده اند.
بنیاد برومند یک سازمان غیردولتی غیرانتفاعی است که به نام یک وکیل ایرانی که در اوایل دهه ۷۰ در پاریس کشته شد نامگذاری شده است. این بنیاد اعلا کرد: «از فروردین ماه، شرایط بهداشتی در زندانهای ایران به مراتب وخیم تر شده است».
در این گزارش آمده است: «ظاهرا به دلیل کمبود بودجه، ضد عفونی کردن توسط مقامات زندان در چندین زندان که مورد تحقیق قرار گرفته، متوقف شده است».
روش های قرنطینه در زندان ها «بی حاصل است»، چون زندانیان تازه و آنها که پیشتر در زندان بوده اند، از حمام، ورزشگاه و وسایل حمل و نقل مشترک استفاده می کنند.
در حالی که ایران ده ها هزار زندانی را در ابتدای شیوع همه گیری به دلیل ازدحام بیش از حد آزاد کرد، به نظر می رسد که این «اقدام اولیه ... از اواخر بهار، و با فراخوانده شدن زندانیان از مرخصی» کنار گذاشته شد.
به گفته سخنگوی قوه قضاییه ایران، در اوایل مرداد بیش از ۶۰ هزار بازداشت شده هنوز در مرخصی بودند.
عواقب غم انگیز
رؤیا برومند، مدیر اجرایی و بنیانگذار بنیاد برومند، به خبرگزاری فرانسه گفت كه نمی توان میزان دقیق شیوع کووید-۱۹ در زندان های ایران را تخمین زد اما اطلاعات به دست آمده نگران كننده است.
وی گفت: «اگر مشکلی وجود ندارد، چرا ما از این ارقام اطلاع نداریم؟ ما گمان می کنیم وضع واقعا بد باشد.»
او افزود حتی دراوج شیوع همه گیری، ایران به زندانیان رحم نکرد. نه به زندانیان سیاسی، نه به مصرف کنندگان مواد مخدر و نه به پیروان دین ممنوع شده بهائی.
برومند گفت: «آنها به دستگیر کردن افراد ادامه می دهند. مشکل ادامه دستگیری ها است.»
این گزارش می گوید که در زندان زنجان در شمال ایران، جایی که فعال حقوق بشر نرگس محمدی، همکار سابق شیرین عبادی برنده جایزه صلح نوبل، زندانی است، عدم قرنطینه یک زندانی آلوده کل بخش زنان را در معرض ابتلا به ویروس کرونا قرار داده است.
محمدی، که سابقه بیماری های زمینه ای نیز دارد، خود معتقد است که پس از آمدن چند زندانی تازه وارد به این ویروس مبتلا شده است و در این مورد به مقامات زندان شکایت کرده است.
در این گزارش آمده است، شرایط در زندان زنان قرچک نیز وخیم است و «سیستم فاضلاب آن به حیاط این زندان سر ریز می شود». این زندان جایی است که مور-گیلبرت اوایل سال جاری برای اجرای حکم ده ساله اش به اتهام جاسوسی - اتهامی که خود، آن را رد می کند - به آنجا منتقل شده است.
از زمان آغازهمه گیری، مقامات زندان قرچک تنها یک بار مواد ضد عفونی کننده بین زندانیان توزیع کرده اند و هرگز محصولات نظافتی یا بهداشت شخصی اضافی در اختیار آنها قرار نداده اند.
ماسک های ساخته شده در داخل زندان و در شرایط غیربهداشتی به صورت رایگان توزیع می شوند. تا اواسط تیرماه، ۳۰ نفر در یک اتاق در بخش زندانیان مبتلا به بیماری های حاد نگهداری می شدند.
همزمان، نتیجه آزمایش کرونای ۱۲ نفر از ۱۷ زندانی بند ۸ - بخش زندانیان سیاسی - در زندان اوین تهران در مرداد ماه، مثبت اعلام شد.
یک منبع آگاه از زندان تبریز در شمال غربی ایران، وضعیت بهداشت را «فاجعه بار» توصیف کرد. همزمان، بندهای قرنطینه در زندان وکیل آباد مشهد پر شده است.
در این گزارش آمده است: «اگر این وضع مهار نشود، تعداد بیشتری از زندانیان و کارمندان زندان ها به کووید-۱۹ مبتلا خواهند شد و این امر عواقب ناگواری به همراه خواهد داشت.»