دولت لبنان در آستانه سقوط در پی وقوع انفجار

در پی استعفای وزرای کابینه به خاطر انفجار مرگبار بندر بیروت که چیزی نمانده بود تا شکل سلسله ‌وار به خود بگیرد، و از آنجا که نشانه ‌ای از فروکش کردن خشم معترضان در خیابان های ویران شهر دیده نمی‌ شد، دولت لبنان روز دوشنبه (۱۰ اوت) تا مرز سقوط پیش رفت.

این کابینه که آماج حملات قرار گرفته و در تقلا برای آرام کردن این توفان سیاسی است، قرار بود بعد از ظهر در اوج فشارهای گسترده برای پایان دادن به یک نظام سیاسی ریشه ‌دار و تحت سلطه منافع فرقه‌ ای و دودمان ‌های خانوادگی، تشکیل جلسه بدهد.

شش روز پس از انفجار شیمیایی عظیمی که بخش ‌هایی از پایتخت لبنان را ویران کرد و موج آن تا کیلومترها آن‌ طرف ‌تر در جزیره قبرس هم احساس شد، امروز ساکنان و افراد داوطلب هنوز مشغول پاکسازی آثار این ویرانی از خیابان ‌ها بودند.

تیم ‌های بین‌ المللی نجات با سگ‌ های آموزش ‌دیده و تجهیزات تخصصی همچنان در «نقطه صفر» جزغاله ‌شده این فاجعه مشغول کار بودند، اما این بار به ‌جای جستجوی بازماندگان به ‌دنبال اجساد می‌ گشتند.

طبق اعلام وزارت بهداشت، در بدترین فاجعه ‌ای که در دوران صلح لبنان به وقوع پیوست، دست‌ کم ۱۵۸ تن جان خود را از دست داده و ۶۰۰۰ نفر زخمی شده ‌و ۲۰ تن هنوز مفقود هستند.

مقام‌ های عالی‌ رتبه کشوری وعده تحقیقات فوری و جامع داده ‌اند اما به درخواست معترضان برای انجام تحقیقات مستقل توسط کارشناسان خارجی رضایت نداده ‌اند.

چهار وزیر تاکنون اعلام کرده ‌اند که دیگر نمی‌ توانند از دولتی حمایت کنند که علاقه کمی به قبول کردن مسئولیت یا اختصاص منابع دولتی در خدمتگزاری به قربانیان دارد.

کناره ‌گیری‌ها

غازی وزنی، وزیر امور مالی لبنان، روز دوشنبه چهارمین نفری بود که از دولت تحت فشار لبنان کناره ‌گیری کرد.

با کناره ‌گیری او در پی انفجاری که آتش خشم معترضان خیابانی را دوباره برافروخته است، کل دولت نخست‌ وزیر حسن دیاب به سقوط نزدیک‌ تر می ‌شود.

دفتر ماری ‌کلاود نجم گفت پس از استعفای وزرای اطلاع‌ رسانی و محیط زیست که پیشتر اعلام شده بود، او نیز روز دوشنبه از وزارت دادگستری کناره‌ گیری کرده است.

دست‌ کم نه قانونگذار نیز اعلام کردند که به نشانه اعتراض سمت خود را ترک خواهند کرد، کما اینکه دو تن از اعضای ارشد شهرداری بیروت نیز همین رویه را در پیش گرفتند. اگر یک‌ سوم از ۲۰ وزیر کابینه استعفا بدهند، دولت سقوط می‌ کند.

یک مقام امنیتی روز یکشنبه گفت انفجار ۴ اوت به ‌قدری عظیم بوده که نه تنها خط افق بیروت بلکه خط ساحلی این شهر در امتداد دریای مدیترانه را نیز تغییر داده و حفره‌ ای به عمق ۴۳ متر از خود به جای گذاشته است.

اما باید منتظر ماند و دید این فاجعه در چشم ‌انداز سیاسی لبنان هم تأثیر ماندگاری می‌ گذارد یا خیر.

دیاب یکشنبه ‌شب با ایراد سخنرانی کوتاهی در تلویزیون، پیشنهاد انتخابات زودهنگام داد، اما معترضان که متقاعد نشده بودند حتی در حین سخنرانی او به چند وزارتخانه یورش بردند.

یکشنبه در شب دوم این اعتراضات، خشم پدیدآمده در اثر انفجار هنوز فروکش نکرده بود و درگیری‌ های خیابانی خشونت ‌آمیز دوباره اوج گرفت.

کمک‌ های «مستقیم»

تظاهرکنندگان ابراز تأسف کردند که نیروهای امنیتی به ‌جای کمک به قربانیان انفجار در پاکسازی خانه‌ های ویرانشان و پیدا کردن سرپناه برای آنها، از گاز اشک ‌آور استفاده کرده ‌اند.

بسیاری از مردم لبنان منتظرند ببینند که تحویل کمک ‌ها در پیچ و خم یک نظام سیاسی پیچیده و دارای ریشه‌ های عمیق در پارتی ‌بازی محلی و مذهبی چگونه انجام خواهد شد.

گروه‌ های امدادی لبنانی به اهداکنندگان خارجی هشدار داده‌ اند که امکان ناپدید شدن هر گونه کمک مالی وجود دارد.

بحران شدید اقتصادی لبنان که در چند ماه گذشته نیمی از کشور را در فقر فرو برده بود با بروز فاجعه بیروت وخیم ‌تر شده است.

نابودی بندر بیروت و سیلوهای عظیم غلات در کشوری که وابستگی بسیار زیادی به واردات دارد موجب ترس مردم از کمبود مواد غذایی در هفته ‌های پیش رو شده است.

افزون بر مصیبت‌ های کنونی لبنان، در آمار ابتلا به ویروس کرونا نیز تقریباً هر روز رکورد جدیدی ثبت می ‌شود و بیمارستان ‌ها که خود برای درمان قربانیان انفجار و زخمیان متعدد در سرکوب اعتراضات مشکل دارند، تحت فشار بیشتری قرار می ‌گیرند.