اقتصاد ایران به بحران ارزی مبتلا شده است

اقتصاددانان به المشارق گفتند که کاهش شدید روزانه ارزش پول ملی ایران باعث بی‌ثباتی بازار، تشویش و نگرانی عمومی، و افزایش مداوم قیمت همه کالاهای اساسی می‌شود.

برخی مقامات دولتی با اشاره به این که بخش زیادی از درآمد حاصل از صادرات غیرنفتی به بازار بازنگشته است، نهادهای تجاری را مقصر دانستند.

در اواسط ماه ژوئیه، حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، گفت که «حدود ۲۰ میلیارد یورو (۲۲ میلیارد دلار) از صادرات غیرنفتی گم شده است»، و ادعا کرد که این امر، دلیل اصلی کاهش ارزش واحد پول کشور بوده است.

روحانی افزود که دولت او «با قوه قضاییه هماهنگ خواهد شد و در جهت احضار مجرمان احتمالی اقدام خواهد کرد.»

عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران، در یادداشتی در اوایل ماه ژوئیه از صادرکنندگانی که حاضر به بازگرداندن درآمد صادراتی خود به کشور نیستند، انتقاد کرد.

به گفته برخی اقتصاددانان، یکی از دلایل کاهش مداوم ارزش ارز، در واقع ممکن است مقادیر زیادی از ارز صادراتی ناپدید‌شده باشد.

با این حال، مشکل اصلی بی‌کفایتی و سوءمدیریت دولت است.

مشکلات اقتصادی و فساد گریبانگیر ایران شده است

بهزاد گنابادی، کارشناس اقتصادی، به المشارق گفت: «سقوط آزاد ارزش ریال موجب نگرانی اقشار کم‌درآمد جامعه شده است.»‌

او افزود: «ترس از آینده نامعلوم، موجب بی‌ثباتی کم‌سابقه‌ای در بازارهای مالی شده است.»

گنابادی گفت، اما واقعیت این است که «بخشی از وابستگان به حکومت از این وضعیت سود هنگفتی برده‌اند.»

وی با تاکید بر این که بیشتر کسب‌و‌کارهایی که حاضر نیستند درآمدشان را به بازارهای ایران بازگردانند تجار نزدیک به حکومت هستند، یادآور شد که عدم تمایل آنها به این موضوع نشان می‌دهد که حتی نورچشمی‌ها هم دیگر امیدی به ثبات اقتصادی در ایران ندارند.

علی خامنه‌ای، رهبر ایران، در سخنرانی خود در اواسط ماه ژوئیه گفت که کشور «به دلیل حجم مشکلات اقتصادی» بیمار است.

مسئولان بلندپایه حکومت هم پذیرفته‌اند که اقتصاد ایران، دچار بحران و بیماری است.

در اوایل ماه جاری، مقاله‌ای در روزنامه داخلی جهان اقتصاد به «فساد ساختاری، سیاست‌های پولی بانک مرکزی، و افزایش بی‌سابقه نقدینگی برای جبران کسر بودجه» به عنوان عوامل اصلی این بحران اشاره کرد.

بنا بر این رسانه، همه این عوامل باعث بی‌ثباتی اقتصادی کنونی ایران هستند.

نگرانی اقتصاددانان از سقوط و ورشکستگی

برخی ناظران بر این باورند که ایران به دلیل عدم رعایت مقررات گروه ویژه اقدام مالی، عدم بازگرداندن درآمدهای ارزی، و فعالیت‌های بازار سیاه به زودی در آستانه ورشکستگی و فروپاشی اقتصادی قرار خواهد گرفت.

آقای علی نوری، که روزنامه‌نگار است و در حوزه اقتصاد ایران فعالیت می‌کند، به المشارق گفت: «فساد در ایران خیلی گسترده‌تر از این حرف‌ها است.»‌

او گفت: «گزارش تفریغ بودجه سالیانه دیوان محاسبات منتشر شد که بر اساس آن ۴.۸ میلیارد دلار از درآمدهای دولت در سال ۲۰۱۹ ناپدید شده بود و کسی هم پاسخگو نیست.»‌

علی نوری گفت: «نهادهای قدرتمند وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم از دولت بودجه‌های چندین میلیونی دریافت می‌کنند و هم خودشان به صورت پنهان مشغول تجارت و حتی قاچاق و پولشویی هستند.»

وی افزود: «ساختار اقتصاد ایران فضای مناسبی را برای گروه‌های مافیایی ایجاد می‌کند که از شرایط تحریم‌ها و هر وضعیت غیرعادی دیگر، مثل شیوع بیماری کرونا، برای پر کردن جیب خود استفاده ‌کنند.»