حوثی ها (انصارالله)، گروه شبه نظامی تحت حمایت ایران روز یکشنبه (۱۲ ژوئیه) به بازرس های سازمان ملل متحد اجازه داد تا از یک تانکر نفتی متروکه و دورافتاده مستقر در ساحل دریای سرخ بازدید کنند.
اما مقامات دولت یمن نسبت به این تصمیم که فقط چند روز پیش از برگزاری جلسه اضطراری شورای امنیت سازمان ملل متحد اخذ شده است، به دیده تردید می نگرند. جلسه فوق العاده شورای امنیت قرار است روز ۱۵ ژوئیه و به هدف گفتگو در مورد این تانکر نفتی برگزار شود.
برپایه اعلام وزارت امور خارجه یمن، تصمیم حوثی ها برای اخذ مجوز به کارشناس های سازمان ملل متحد برای دسترسی به ترمینال تخلیه، بارگذاری و انبار شناور صافر «بلوفی» است که به هدف کاهش فشارهای بین المللی بر این گروه شبه نظامی زده اند.
این ترمینال با قدمتی ۴۵ ساله در بندر راس عیسی در الحدیده، استان تحت کنترل حوثی ها قرار دارد و ۱/۱۴ میلیون بشکه نفت خام در اینجا انبار شده و پس از گذشت بیش از ۵ سال هنوز تعمیر نشده است.
نگرانی های فزاینده در مورد رو به وخامت گذاشتن زنگ زدگی و شرایط نامساعد ترمینال و احتمال نشت نفت و وقوع یک فاجعه اقتصادی و زیست محیطی وجود دارد.
حوثی ها در گذشته با تلاش ها برای اعزام بازرس ها و ارزیابی وضعیت صافر مخالفت کرده بودند.
محمد الحضرمی، وزیر امور خارجه یمن در طی دیدار روز یکشنبه خود با کریستوفر هنزل، سفیر ایالات متحده در یمن مصرانه از شورای امنیت خواست تا با اعمال فشار بر حوثی ها برای یافتن یک راهکار قاطع و اجتناب از یک فاجعه احتمالی توافق کنند.
او حوثی ها را متهم کرد که برای اجتناب از فشارهای بین المللی «بلوف» می زنند.
او گفت «سال های سال است که دولت خواستار دسترسی تیم کارشناس های سازمان ملل متحد به ترمینال تخلیه، بارگذاری و انبار شناور صافر شده است اما حوثی ها هر بار با سرسختی و پافشاری این درخواست ها را رد کرده بودند تا با اعمال کنترل بر ترمینال، دستاوردهای سیاسی کسب کنند».
استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل متحد تایید کرد حوثی ها روز یکشنبه با اعزام یک ماموریت سازمان ملل به منطقه موافقت کرده اند.
وی افزود «ما در حال حاضر در حال پیگیری همه جزییات مربوط به این مسئله با آن ها هستیم و امیدواریم ترتیبات لجستیکی به سرعت تکمیل شوند تا بتوانیم این کار را شروع کنیم».
او افزود «ماموریت ارزیابی و بازبینی (ترمینال) با تعمیرات جزیی مفید انجام می شود و به تعیین قدم های بعدی کمک خواهد کرد». وی خاطرنشان کرد سازمان ملل متحد در حال گفتگو در مورد فروش نفت خام و تقسیم درآمد حاصل از آن بین آن ها با طرفین است.
بازی های سیاسی حوثی ها
فیصل احمد، تحلیلگر سیاسی در اظهارنظری در مورد اقدام اخیر حوثی ها در گفتگو با المشارق گفت به نظر من حوثی ها از نظر سیاسی و اقتصادی از جامعه بین المللی و دولت یمن باج می گیرند.
وی گفت «آن ها ترمینال را به سلاحی برای تهدید یمن، کشورهای منطقه ای و تجارت بین المللی بدل کرده اند».
او خاطرنشان کرد «حوثی ها پیش از این هم توافق کرده بودند اجازه بدهند تیمی متشکل از کارشناس های سازمان ملل متحد شرایط تانکر را ارزیابی کنند، اما پس از ورود این تیم به بندر جیبوتی از این توافق صرف نظر کردند».
او گفت «دولت یمن پیشنهادهای فرستاده ویژه سازمان ملل متحد برای رسیدگی به صافر را پذیرفته است، و استفاده از درآمدهای حاصل از فروش نفت برای پرداخت حقوق و دستمزد کارمندهای دولت که از سال ۲۰۱۶ تا به حال به تعویق افتاده، از جمله این پیشنهادها بوده است».
او حوثی ها را به عقب نشینی از وعده های پیشین و بهره گیری از ترمینال تخلیه، بارگذاری و انبار شناور صافر «به هدف تهدید جامعه جهانی و کسب منافع خود و خدمت به منافع ایران و تقویت موضع خود برای مذاکره و کاهش فشار تهدیدها» متهم کرد.
وی گفت «بیانیه های حوثی ها در مورد توافق (بازدید از ترمنیال) بخشی از تلاش های این گروه برای آرام کردن خشم و انزجار جامعه بین المللی و کاهش تعداد قطعنامه ها علیه این گروه است که انتظار می رود در جلسه آتی شورای امنیت سازمان ملل متحد صادر شوند».
او گفت «شورای امنیت عمق و عظمت فاجعه ای را که احتمال دارد از نشت نفت به وقوع بپیوندد را درک کرده است و به همین دلیل است که درخواست دولت یمن برای برگزاری جلسه ای به هدف گفتگو در مورد این مسئله را پذیرفت».
«بمب ساعتی در آستانه انفجار»
خبرگزاری فرانسه گزارش داد سال های طولانی است که کار اساسی و حیاتی روی کاهش گازهای انفجاری موجود در تانک های ذخیره نادیده گرفته شده و در ماه مه هم با نشت نفت از لوله های سردکننده یک مشکل جدید به وجود آمده است.
ایان رالبی، یک مقام کنسیلیوم آی آر، شرکت مشاورتی دریانوردی جهانی که شرایط این تانکر را از نزدیک دنبال می کند، گفت «انفجار لوله آب را به اتاق موتور می فرستد و شرایط واقعاً خطرناکی پدید می آورد».
رالبی گفت که تیمی متشکل از کارشناس های «عملیات اکتشاف و تولید صافر» یمن که یک شرکت نفتی دولتی است که کنترل بخشی از آن در اختیار حوثی ها است برای تعمیر نشت تعدادی غواص به منطقه اعزام کرد و تانکر نفتی را از غرق شدن نجات دادند.
لیز گرانده، هماهنگ کننده امور بشردوستانه سازمان ملل متحده در امور یمن گفت که انفجار کشتی نفتی «دو فاجعه به همراه خواهد داشت».
وی گفت «یک فاجعه زیست محیطی به وقوع خواهد پیوست که تقریباً از هر فاجعه مشابهی بزرگتر خواهد بود ... و یک فاجعه انسانی رخ خواهد داد چون نفت بندر الحدیده را بی ثبات خواهد کرد».
حلم اخضر، یک گروه زیست محیطی مستقل مستقر در یمن هشدار داد احتمال دارد نشت نفت از دریای سرخ به خلیج عدن و به دریای عربی هم برسد.
این گروه در گزارش تازه خود اشاره کرده است بیش از ۳۰ سال طول می کشد تا اکولوژی منطقه از نشت نفتی به این عظمت رها شود. در بخش دیگری از این گزارش تاکید شده است تنوع گونه های حیاتی و زیستگاه های طبیعی حدود ۱۱۵ جزیره دریای سرخ نابود خواهند شد.
براساس ارزیابی ها حدود ۱۲۶ هزار ماهیگیر تنها منبع درآمد خود را از دست خواهند داد.
کنسیلیوم آی آر اعلام کرده است همه گیری ویروس کرونا اجرای هر نوع عملیات نجات پس از وقوع نشت نفت را با مشکلات جدی روبرو خواهد کرد.
این سازمان با انتشار گزارشی اعلام کرد «در بحبوحه یک بیماری همه گیر جهانی و در یک منطقه جنگی شانس واکنش زودهنگام و مناسب بسیار اندک است».
داگ ویر، مدیر پژوهش و سیاستگذاری نهاد ناظر بر محیط زیست و جنگ، سازمان مستقر در بریتانیا گفت «ارزیابی احتمال وقوع سانحه، شکل و فرم و شدت آن بدون یک بررسی و بازبینی مستقل غیرممکن است».
«با این وجود، خطرها مشهود هستند و هر چه اختلاف ها و بحث ها طولانی تر شوند، عمق خطر بیشتر می شود و عملیات نجات پیچیده تر و پرهزینه تر خواهد شد».
مایک پامپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده هفته گذشته هشدار داد اگر تانکر منفجر شود «اکوسیستم و حیات موجودات دریایی دریای سرخ را نابود می کند» و خطوط کشتیرانی کلیدی مختل خواهند شد.
او گفت «حوثی ها باید پیش از آن که این بمب ساعتی منفجر شود، اجازه دسترسی به این منطقه را صادر کنند».