ناظران میگویند که تصمیم ایران برای بازگشایی کسبوکارهایش همزمان با ادامه همهگیری ویروس کرونای جدید (کووید-۱۹) و پیامدهای فاجعهبار آن در کشور نشان دهنده ناتوانی رژیم در کنترل اوضاع، ضعف در مدیریت بحران، و اولویت دادن و تعهد داشتن نسبت به منفعت مالی بیش از سلامت مردم است.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، در تاریخ ۲۹ آوریل اعلام کرد: «به دلیل روشن نبودن زمان پایان [شیوع] ویروس ما برای کار، فعالیت، و علم آماده میشویم.»
او در یکی از جلسات هیات وزیران که از تلویزیون پخش میشد، گفت: «ما باید همه توصیههای پزشکی را رعایت کنیم، اما کار و تولید هم به اندازه همین اقدامات احتیاطی ضروری هستند.»
روز بعد، وزارت بهداشت اعلام کرد که مجموع آمار مرگومیر کشور از شش هزار نفر فراتر رفته است.
کیانوش جهانپور، سخنگوی وزارت بهداشت، در سخنانی که از تلویزیون پخش شد، گفت: «با توجه به آن که ۷۱ تن از هممیهنانمان را طی ۲۴ ساعت گذشته از دست دادیم، در مجموع ۶۰۲۸ از مبتلایان به کویید-۱۹ تا به امروز درگذشتهاند.»
و تا روز دوشنبه (۴ مه) این رقم به ۶۲۰۳ مورد رسیده است. در همین حال، شمار افرادی که آزمایش ابتلایشان به ویروس مثبت شده، به ۹۷۴۲۴ نفر رسیده است.
موج دوم ابتلا
با توجه به روند افزایشی مبتلایان و جانباختگان بسیاری از کارشناسان میگویند که تصمیم دولت مبنی بر کاهش محدودیتهای مسافرتی و بازگشایی کسبوکارها، خطر موج دوم شیوع این بیماری را افزایش داده است.
علی اکبری، نماینده شهر شیراز در مجلس ایران، در این باره گفت: «در استان فارس تا ۷ الی ۸ روز گذشته بیماری کرونا به خوبی کنترل شده بود، اما بعداز اینکه منع رفت و آمدها آزاد شد و ترددها صورت گرفت، سیر مبتلایان به کرونا در این استان زیاد شد.»
او در مصاحبهای با خبرگزاری دولتی کار ایران (ایلنا) که در تاریخ ۲۴ آوریل منتشر شد، گفت: «امروز نگرانی زیادی برای شیوع موج دوم بیماری کرونا در کشور وجود دارد. اما معتقدم کسانی که میتوانند از شیوع موج دوم جلوگیری کنند، خود مردم هستند.»
خبرگزاری آنا نیز ضمن تایید نگرانیهای اکبری، در تاریخ ۲۸ آوریل گزارش داد که شمار مبتلایان «دوباره صعودی» شده است.
به گزارش خبرگزاری آنا «پیشبینی بسیاری از کارشناسان این بوده که اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت باید شاهد اوج دوم شیوع کرونا در کشور باشیم.»
این خبرگزاری گفته است که این روند فزاینده نتیجه رفتارهای مردم در تعطیلات نوروزی و پس از آن بوده است.
دکتر احمد المنظری، رئیس منطقه شرق مدیترانه سازمان بهداشت جهانی، در تاریخ ۲۸ آوریل گفت: «لغو زودهنگام اقدامات مربوط به فاصلهگیری اجتماعی احتمالا موجب بازگشت خارج از کنترل انتقال و تسری بیماری کووید-۱۹ و بروز موج دوم و شدت یافته موارد ابتلا خواهد شد.»
گزارش نشدن همه موارد ابتلا
به رغم گزارشهای تقریبا هر روزه وزارت بهدشت، بسیاری از ناظران میگویند که دولت از ارائه اطلاعات دقیق درباره رقم مبتلایان و مرگومیر ناشی از کووید-۱۹ در ایران خودداری میکند.
یک منبع سازمان بهداشت جهانی در تاریخ ۲۶ آوریل به سایت فارسی ایرانوایر گفت: «تعداد قربانیان کرونا در ایران حداقل ۲۰ هزار نفر است.»
این منبع گفت که رژیم ایران، با مداخله سپاه پاسداران توانسته است تعداد جانباختگان گزارش شده را بسیار کمتر از آمار واقعی اعلام کند.
ایران اینترنشنال در تاریخ ۲۷ آوریل گزارش داده است که آمار مربوط به نتایج مثبت آزمایشهای بیماران مبتلا به کرونا در برخی از استانها در سامانه اطلاعات بیمارستانی وزارت بهداشت ثبت نشده است.
اسناد و مدارک نشان میدهند که تا ۷۰ درصد موارد مثبت در گزارشهای رسمی لحاظ نشدهاند و ثبت اطلاعات برخی از بیماران بین سه روز تا حتی بیش از ۲۰ روز تاخیر داشته است.
حسین رجبی، روزنامهنگار ساکن تهران، به المشارق گفت: «متاسفانه مدیریت بهداشتی در ایران به نهادهای نظامی واگذار شده و این افراد هیچ تصوری از واقعیت آن چه که در جریان است ندارند.»
«از یک طرف، آنها آمار واقعی را پنهان میکنند و از طرف دیگر ادعای کنترل اوضاع را دارند.»
رجبی گفت: «در حالی که همه کارشناسان بهداشتی نگران موج دوم شیوع کرونا در ایران هستند، اما دولت محدودیتهای رفت و آمد و قرنطینه را کاهش داده و انتظار دارد که مردم زندگی عادی خود را از سر بگیرند.» وی افزود که این امر، «موجب گسترش دوباره بیماری کرونا شد.»
او گفت: «متاسفانه پنهانکاری و انتشار آمار دروغ که از همان اول بخشی از سیاست درمانی کشور شده بود، همچنان ادامه دارد.»
او گفت: «به روزنامهها و روزنامهنگاران از طرف وزارت ارشاد ابلاغ کردهاند که فقط آمارهای رسمی را منتشر کنند. بیمارستانها و کادر درمان اجازه ندارند که اطلاعات خود را منتشر کنند. حتی به نمایندگان مجلس و اعضای شورای شهرها هم هشدار دادهاند که واقعیت را نگویند.»
وی گفت: «بر اساس گزارشهایی که همکاران من تهیه کردهاند، آمار واقعی مبتلایان به کرونا شش تا هفت برابر آمار رسمی است و تعداد کسانی که در اثر این بیماری کشته شدهاند، حداقل چهار برابر آمار رسمی و در حدود بیست تا بیست و پنج هزار نفر است.»
او گفت: «در بسیاری از موارد، علت مرگ ... با فشار نهادهای امنیتی چیز دیگری ثبت میشود.»
اولویت دادن به منفعت به جای جان مردم
کریم صمدیان، کارشناس سیاسی، گفت که «مدیریت حماقتآمیز» رژیم ایران در بحران کرونا «اندازه ناتوانی و فساد دستگاههای حکومتی از جمله سپاه پاسداران را به خوبی برملا کرد.»
او به المشارق گفت: «حتی در این وضعیت که هزاران نفر از مردم جان خود را از دست دادهاند همچنان به دنبال سودجویی خود بودهاند.»
وی گفت که اخباری وجود دارد که نشان میدهد که تجهیزات بهداشتی و حتی بعضی از داروها «توسط برخی نهادهای تحت کنترل آیتالله خامنهای [رهبر ایران] ارائه شده و به چندین برابر قیمت فروخته میشوند.»
وی افزود که واردات این کالاهای بهداشتی از جمله دستکش و ماسک و حتی برخی داروها «در انحصار نهادهای وابستهای که امکان حسابرسی ندارند» است.
او با اشاره به اسنادی که توسط ایراناینترنشنال منتشر شده است، گفت که کیتهای تشخیص کرونا سه برابر قیمت واقعیشان فروخته میشوند.
صمدیان گفت که دستگاه جدید سپاه پاسداران ویژه تشخیص کووید-۱۹-- که یک دستگاه الکترونیکی است و ادعا میشود که می تواند ظرف پنج ثانیه وجود ویروس کرونا را در شعاع ۱۰۰ متری تشخیص دهد -- نمونه دیگری از حماقت رژیم است.
سرشکر حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران، در تاریخ ۱۵ آوریل این دستگاه را یک «دستاورد علمی جدید و منحصربفرد» و یک «تکنیک علمی شگفتانگیز» خواند.
صمدیان گفت: «این اظهارات مضحک که زمینه خنده و شوخی در میان مردم شده است، حتی تکذیبیه انجمن فیزیک ایران را هم در پی داشت. اما با این حال، فرمانده سپاه پاسداران حاضر به عقبنشینی از ادعای مضحک خود نشد.»
او گفت که رژیم ایران همچنین از همهگیری کرونا به عنوان اهرمی برای فشار بر ایالات متحده جهت لغو تحریمهای ایران استفاده کرده است.
او گفت: «واقعیت این است که مردم ایران در این ماجرا گروگان حکومت شدهاند.» وی گفت: «دولت ایران نگران مردم نیست؛ بلکه نگران تضعیف قدرت و حاکمیت خود است.»