نفتکشها مانند آنهایی که ظاهرا در روز پنج شنبه (13 ژوئن) در خلیج عمان مورد حمله قرارگرفت در آبهایی فعالیت می کنند که به شکل فزاینده غیرقابل اعتماد می شود و با خطرات رو به افزایش از دزدی دریایی، تصادف و همچنین خطرات ژئو پولیتیکی رو به رو است.
به گزارش مدیریت انرژی ایالات متحده (ای آی آ) درحدود 60 میلیون بشکه از محصولات نفتی هرروز از طریق دریا جا به جا می شود.
و درحدود یک سوم این حجم از طریق تنگه هرمز، یک گذرگاه حیاتی کشتیرانی می گذرد.
این آبراه یک مسیر اصلی برای صادرات نفت خام از عربستان سعودی، ایران، امارات متحده عربی، کویت و عراق است. این تنگه همچنین یک مسیر اصلی برای صادرات گازطبیعی از قطر است.
سایر راه های استراتژیک آبی شامل تنگه ملکه بین سنگاپور و اندونزی، کانال سوئزدرمصر و تنگه باب المندب است که دریای سرخ را به خلیج عدن متصل می کند.
مدیریت انرژی ایالات متحده درگزارش سال 2017 گفت: «مسدود کردن یک گلوگاه، حتی به صورت موقت می تواند به افزایش بسیار کل نیرو و بهای انرژی درجهان شود.»
«این گلوگاه همچنین نفتکشها را درمقابل دزدی دریایی، حمله های تروریستی، نا آرامیهای سیاسی به شکل جنگ یا خصومتها آسیب پذیرکرده و تصادفهای کشتیرانی هم می تواند به نشت فاجعه بار نفت منجر شود.»
آلکساندر بووث رئیس تحلیل بازار در کپلر گفت که نفتکشها به سفر و فکر به دزدی های دریایی درمیانشان عادت دارند بویژه در مناطق مانند تنگه ملکا و خلیج عدن در نزدیکی سومالی.
بوث گفت: «به طور تاریخی بزرگترین خطر نظامی یا تروریستی تهدید دزدی دریایی است. برای مثال ازسواحل سومالی ، درحالی که آنها از مناطق خاصی می گذرند، اغلب این نکته را که نگهبان در عرشه کشتی دارند پخش می کنند.»
بوث گفت که حمله مانند حمله های مظنون پنج شنبه «بسیار نادر» است.
«ایران می تواند خسارت وارد کند»
رویدادهای روز پنج شنبه یک ماه پس از حمله به چهار فروند کشتی از جمله به سه نفتکش به وقوع پیوست که دربندر فجیره امارات متحده عربی پهلو گرفته بودند. مانند رویدادهای روز پنج شنبه، حمله ماه مه تنش میان ایالات متحده و ایران را شعله ورکرده بود.
آنتونی کودسمن یک تحلیگر امور امنیت ملی در مرکز مطالعات بین المللی استراتژیک ( سی اس ای اس) گفت که ایران می تواند خسارت وارد کند.
کودسمن در یک تفسیر در سات اینترنتی این مرکز نوشت که ایران «لازم نیست یک جنگ بزرگ به راه بیندازد. می تواند حمله های پراکنده و سطح پایین اجرا کند که الزاما به واکنش مهم ایالات متحده و یا عرب منجر نشود اما می تواند با خطر ناگهانی افزایش نرخ بیمه و تنش معادل زمان جنگ را ایجاد کند.»
مت اسمیت از کلیپر دیتا گفت که هنوز یک خطر دیگر اقدام ایران برای خاموش کردن سیستمهای شناسایی خودکار است که به تانکرها کمک می کند تحریمهای ایالات متحده را درزمینه نفت خام دوربزنند.
آی ای اس بوسیله خدمات ترافیک کشتیراتی به کار می رود وبه کشتی اجازه می دهد که بداند آیا یک کشتی دیگر در نزدیکی آن است یا خیر.
اسمیت گفت: «یک خطر تازه افزایش خظر تصادف به دلیل خاموش کردن سیستم آی ای اس است.»
درژانویه سال 2018 یک نانکر سانچی متعلق به ایران حامل 136 هزار تن نفت خام سبک پس از برخورد با یک کشتی باربرفله در یک تصادف مرگبارآتش گرفت.
به گفته بوث شرکتهای کشتیرانی از این آگاهی دارند و درنتیجه می توانند مسیر را تغییردهندو او گفت که مسیرها را می توان نه تنها برای کم کردن فاصله بلکه به دلیل فعالیت پالایشگاه، مشخصات محصول و عوامل اقتصادی تغییرداد.
او گفت: «یک محموله از محصولات می تواند در میان اقیانوس اطلس چندین بار تغییرمسیریابد پیش ازآن که درواقع به مقصد نهایی اش برسد.»
به گزارش کنفرانس سازمان ملل متحد در بازرگانی و توسعه درکل درحدود 94 هزار فروند کشتی باربری درسراسرجهان آمدو شد می کنند.
کشتی های حامل مواد اولیه خشک مانند ذغال سنگ و یا غله با 42.5 درصد بزرگترین سهم کالاهای حمل شده دریایی را از نظر تناژ دارد. کشتی هایی که نفت خام یا محصولات فرآوری شده را حمل می کنند 30 درصد را دربرمی گیرد.
5.6 درصد دیگر از آمد و شد دریایی هم تانکرهایی را شامل می شود که حامل گاز طبیعی مایع و محصولات شیمیایی است.