آیا در جنگ آزمایش شده است؟ در مورد جت جنگندهٔ جی-۱۰ چین، پاسخ ساده است: هرگز!

با اینکه پکن به‌صورت مداوم قابلیت‌های جت‌های جنگندهٔ خود، به‌ویژه مدل جی-۱۰، را در بوق و کرنا می‌کند تا فروش تجهیزات نظامی خود را در جهان افزایش دهد، یک مشکل اصلی گریبانگیر تلاش‌های این کشور شده: این هواپیما هرگز در جنگ آزمایش نشده است.

طبق مقاله‌ای که سال ۱۳۹۸ در نشریهٔ نشنال اینترست منتشر شد: «آخرین مدل جی-۱۰سی با مدل‌های به‌روزشدهٔ جنگندهٔ تاکتیکی کلاسیک اف-۱۶ فایتینگ فالکون آمریکا قابل مقایسه است».

اما از آنجا که کسی تاکنون جی-۱۰ را در میدان نبرد ندیده، تنها یک مشتری خارجی آن را امتحان کرده است.

نیروی هوایی پاکستان در فروردین ۱۴۰۱ اولین بار ۶ فروند از مجموع ۳۶ هواپیمای جی-۱۰سی‌ای را دریافت کرد. شش فروند دیگر نیز در شهریور تحویل داده شد.

این در حالی است که به گزارش نشنال اینترست در سال ۱۳۹۸، بیش از بیست نیروی هوایی از اف-۱۶ استفاده می‌کنند.

از سال ۱۳۵۲ تاکنون، بیش از ۴۶۰۰ فروند اف-۱۶ در خطوط مونتاژ این هواپیما در آمریکا تولید شده، در حالی که چین از ۱۳۸۰ تاکنون تنها کمی بیش از ۵۴۰ فروند جی-۱۰ تولید کرده است.

سفارش‌های قابل توجهی برای اف-۱۶ ثبت شده است چون نیروهای هوایی خارجی دهه‌ها شاهد تسلط آن در میدان نبرد هوایی -- خصوصاً در خاورمیانه -- بوده‌اند.

اف-۱۶ اولین قربانی خود را در فروردین ۱۳۶۰ گرفت، که خلبانان اسرائیلی دو هلیکوپتر میل-۸ سوریه را سرنگون کردند.

یک سال بعد طی سه روز نبرد هوایی بر فراز درهٔ بقاع، جنگنده‌های اف-۱۶ اسرائیل ۴۴ جت جنگندهٔ سوریه را سرنگون کردند.

به گزارش نشنال اینترست، تا سال ۱۳۹۸ تعداد ۷۶ هواپیمای دشمن توسط جت‌های اف-۱۶ سرنگون شده و تا آن زمان، تنها یک یا دو اف-۱۶ در نبرد هوایی و آن هم در موقعیت‌های مبهم از بین رفته است.

«حدود ۳۰ سال عقب‌تر»

همه بر این باورند که سخت‌ترین قسمت تولید جت جنگنده موتور آن است، خصوصاً تیغه‌های توربین قدرت آن که در معرض فشار و دمای زیادی قرار می‌گیرند.

موتور جت گذشته از آنکه باید در شرایط سخت کار کند، پیچیدگی عجیبی نیز دارد. به‌عنوان مثال، موتور بوئینگ ۷۴۷ دست‌کم ۴۰٫۰۰۰ قطعه دارد.

در زمینهٔ تولید موتور جت، حتی خود چینی‌ها هم قبول دارند که هنوز راه زیادی تا رسیدن به فناوری آمریکا دارند.

سایت اخبار نظامی گلوبال سکیوریتی در مطلبی در سال ۱۴۰۰ گفت: «می‌توان گفت فناوری موتور چین حدود ۳۰ سال از ایالات متحده عقب‌تر است».

یک مقام چینی اخیراً به عقب‌ماندگی قابل توجه چین اعتراف کرد اما برآورد او بسیار کمتر بود.

سایت خبری چینی گلوبال تایمز در سال ۱۴۰۱ گزارش کرد که طبق اعلام وانگ یانان، سردبیر مجلهٔ ایرواسپیس نالج، «این فاصله اکنون در حال کم شدن است و شاید به ۱۰ تا ۱۵ سال رسیده باشد».

اما همچنان چالش‌های زیادی وجود دارد.

مجله بیزینس اینسایدر در سال ۱۴۰۰ گزارش کرد: «پیچیدگی مواد و فرآیند متالورژی، هزینه‌های اکتساب و حفظ تخصص علمی و ماشین‌کاری و تردید کشورهای دیگر برای کمک به چین از ترس سرقت مالکیت معنوی تنها بعضی از این موارد است».

نبود تجربهٔ جنگی از سال ۱۳۵۷

چین به‌عنوان کشوری که سعی در بازاریابی برای قدرت نظامی و صنعتی خود دارد با یک مشکل حاد روبه‌روست: این کشور طی ۴۰ سال گذشته هیچ‌گونه تجربهٔ جنگی نداشته است.

از زمان جنگ ۲۷ روزهٔ چین با ویتنام، متحد پیشین خود، در بهمن و اسفند ۱۳۵۷، هیچ‌کس نتوانسته عملکرد سلاح‌های چینی را در جنگ ببیند.

مهندسان و طراحان چینی هیچ فرصتی برای مشاهدهٔ کاستی‌ها و رفع آن نداشته‌اند.

اما نیروها و سلاح‌های ایالات متحده طی چندین دهه به تجارب ارزشمندی در جنگ‌های متعدد دسته یافته‌اند، که همین موضوع وجه تمایز اف-۱۶ در شرایط نیاز است.

ناظران جنگ در قرارگاه‌های نظامی سراسر جهان می‌دانند که جنگندهٔ اف-۱۶ چه توانایی‌هایی دارد و ندارد، اما این مطلب در مورد جی-۱۰ صدق نمی‌کند.