تداوم فعالیت عناصر باقی‌مانده داعش در جنوب سوریه

از اوایل این ماه تاکنون درگیری‌های خشونت‌باری بین گروه‌های مسلح محلی در جنوب سوریه و گروه‌هایی که با «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) بیعت کرده‌اند، رخ داده است. بیشتر این درگیری‌ها در استان درعا رخ می‌دهد.

در این درگیری‌ها تعداد زیادی از ستیزه‌جویان هر دو طرف کشته یا زخمی شده‌اند و تعداد زیادی از غیرنظامیان از مناطق درگیری آواره شده‌اند.

جمعه المسلمه، یکی از فعالان درعا به المشارق گفت پس از مشخص شدن این موضوع که «تعدادی از گروه‌های محلی با داعش بیعت کرده‌اند، تنش‌های شدیدی» در درعا به‌راه فتاده است.

رهبری این گروه‌ها را یوسف النابلسی، یکی از امیران داعش؛ محمد المسلمه («حفو»)؛ مؤید حرفوش («ابوطاجه») و رامی السلخدی برعهده دارند که همگی از اعضای جناح خالد بن الولید هستند.

خالد بن الولید با داعش بیعت کرده است.

او گفت وابستگی آنها به داعش «به‌طور تصادفی و پس از مجموعه ترورهایی که انجام دادند و همچنین شباهت روش‌های مورد استفاده آنها در بمب‌گذاری‌ها و ترورها با روش‌های مورد استفاده داعش، مشخص شد.»

نفوذ داعش به‌همراه آوارگان داخلی

المسلمه گفت پاکسازی گروه‌ها و عناصر وابسته به داعش توسط برخی از گروه‌های محلی به رهبری تیپ هشتم سپاه پنجم تحت حمایت روسیه انجام می‌شود.

او گفت: «درگیری از شهر جاسم آغاز شد و پس از کشته‌شدن، دستگیری و فرار بیشتر عناصر داعش پایان یافت.»

با این حال، به‌گفتۀ او جنگ در درعا البلد، به‌ویژه در مجاورت خیابان السد همچنان ادامه دارد، زیرا برخی از عناصر داعش در خانه‌های شخصی این خیابان پنهان شده‌اند.

او گفت: «رهبران قبایل موفق شدند به‌منظور خارج کردن غیرنظامیان و تلاش برای یافتن راه حلی مسالمت‌آمیز برای پایان دادن به حضور داعش، آتش‌بس موقت برقرار کنند.»

اما پس از برگزاری جلسات متعدد توافقی بین ستیزه‌جویان حاصل نشد.

به‌گفتۀ المسلمه در نتیجۀ این درگیری علاوه بر غیرنظامیان ده‌ها شبه‌نظامی از هر دو طرف، به‌ویژه در روزهای اول جنگ، کشته و زخمی شدند.

المسلمه در مورد عناصر داعش گفت آنها «ترکیبی از اهالی تمام مناطق سوریه به‌همراه تعداد اندکی غیرسوری» هستند.

«آنها موفق شدند در پوشش آوارگان داخلی به منطقه نفوذ کرده و با رهبران محلی برخی گروه‌ها ارتباط برقرار کنند، «امارت» خود را بنیان گذارده و حتی در شهر جاسم دادگاه شرعی خود را راه‌اندازی کردند.»

حضور داعش در جنوب

بشیر البسام، حقوقدان سوری به المشارق گفت جنوب سوریه و به‌ویژه استان درعا از جمله مناطقی است که احتمال حضور داعش در آنجا بیشتر است.

او گفت یکی از دلایل این مسئله وجود ناهمواری‌هایی در منطقه است «که شامل تعداد زیادی غار صخره‌ای می‌شود و نظارت بر آنها کار دشواری است».

البسام گفت عناصر داعش در پوشش آوارگان داخلی نیز به منطقه نفوذ کردند، از کارت‌های شناسایی جعلی متعلق به افراد فوت‌شده استفاده کردند و از مشکلات اقتصادی منطقه برای جذب اعضای سابق گروه‌های مسلح مختلف بهره‌برداری کردند.

به‌گفتۀ او حتی اگر مقر داعش نابود شود، باز هم به معنای پایان حضور آن در جنوب سوریه نیست، چراکه عناصر آن در تمام روستاها و شهرهای استان درعا پراکنده شده‌اند.

او گفت آنها به‌صورت انفرادی یا دو نفری «دست به حملات تروریستی، بمب‌گذاری و ترور می‌زنند تا با ایجاد هرج و مرج در این استان نفوذ کنند و در آن پخش شوند.»

البسام گفت حضور گسترده داعش در منطقۀ درعا «از نظر زمان‌بندی و نحوۀ کشف آن بسیار مشکوک» است.

او متذکر شد: «این درگیری هم‌زمان با سفر وزیر امور خارجۀ روسیه به اردن برای گفتگو در مورد امنیت منطقۀ مرزی بین سوریه و اردن رخ داد.»

به‌گفتۀ او طبق گزارش‌ها در این دیدار دو طرف در مورد امکان برعهده گرفتن این وظیفه توسط ارتش سوریه به‌جای استقرار گسترده شبه‌نظامیان وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفتگو کردند.

ماهیت قبیله‌ای

ریاض شهود، افسر سابق ارتش آزاد سوریه، به المشارق گفت جنوب سوریه دارای ماهیتی قبیله‌ای است و این مسئله بر تمام ابعاد امنیتی، نظامی و اجتماعی آن تأثیر می‌گذارد.

او گفت: «این بار داعش از این خلأ به‌خوبی بهره‌برداری کرد.»

به‌گفته او رهبران گروه‌های محلی در درعا که اخیراً با داعش بیعت کرده‌اند «به قبایل بزرگی مانند المسلمه و ابازید تعلق دارند و به همین دلیل این رویارویی بیش از آنچه که باید طول خواهد کشید.»

شهود گفت این مسئله در درجۀ اول به‌خاطر غیرنظامیان و به این دلیل است که مذاکرات بین بزرگان قبایل برای پایان دادن به جنگ زمان می‌برد.

او یادآوری کرد که مشارکت تیپ هشتم در نبرد قابل توجه است، زیرا این تیپ تنها جناح مخالف سابق است که با رژیم سوریه آشتی کرد و به آن اجازه داده شد سلاح‌های متوسط و سنگین خود را حفظ کند.

او گفت گروه‌های دیگر فقط سلاح‌های شخصی و مسلسل‌های سبک در اختیار دارند که باعث می‌شود در نبرد با داعش به‌کار نیایند.