فرار جنگجویان هم‌سو با ایران در پی افزایش خطر در بیابان سوریه

قاهره -- کنشگران می‌گویند که جنگجویان همسو با ایران در منطقۀ صحرای شرقی سوریه (بادیه) که تحت حملات پراکنده، اما مرگبار عناصر «دولت اسلامی» (داعش) قرار دارند، گروه‌های شبه نظامی را ترک می‌کنند.

آنها می‌افزایند، اما فرار از صفوف این شبه‌نظامیان کار آسانی نیست؛ چرا که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اقدام به تعقیب و بازداشت فراریان کرده و آنها را وادار می‌کند تا به پست‌های خود برگردند.

فتحی السید، پژوهشگر مرکز مطالعات منطقه‌ای و راهبردی الشرق، می‌گوید که حملات داعش به شبه‌نظامیان وابسته به سپاه باعث ایجاد ترس و وحشت شده و سبب شده است که ده‌ها نفر محل‌های خدمتشان را ترک کرده و از بازگشت به جنگ در صحرای شرقی خودداری کنند.

وی به المشارق گفت که نمی‌توان شمار دقیق فراری‌ها و بازداشت‌شدگان را تعیین کرد؛ چرا که فرماندهی سپاه پاسداران این موضوع را به‌شدت مسکوت نگه می‌دارد.

به‌گفتۀ او، اکثر شبه نظامیان فراری از افراد عشایر سوری هستند و سپاه پاسداران تلاش کرده است تا با ظرافت به این موضوع رسیدگی کند؛ چرا که نمی‌خواهد در نتیجۀ تنش با عشایر محلی، سلطۀ خود بر ساکنان منطقه را تضعیف کند.

وی گفت که وحشت این جنگجویان از درگیری با داعش و هرگونه مجروع شدن یا مرگ احتمالی هراسی موجه است، چرا که این شبه‌نظامیان حتی آموزش‌های اولیه را نیز پشت سر نگذاشته‌اند.

او افزود که مناطق صعب‌العبور و ناهموار در صحرای شرقی و منطقۀ الجزیره، جایی که نیروهای داعش در آن حضور دارند، خطر شبه‌نظامیان محلی را افزایش می‌دهد.

وی یادآور شد که داعش ظاهراً این مناطق را به بخش‌هایی تقسیم کرده است و در هر یک از این بخش‌ها گروهی به‌طور مستقل فعالیت می‌کنند و در جابه‌جایی و جستجو برای یافتن غذا، سلاح، و مهمات آزادی عمل دارند.

السید گفت که داعشی‌های باقی‌مانده در این منطقه که حملاتی را علیه رژیم سوریه، روس‌ها، و سپاه پاسداران انجام داده‌اند، جنگجویان میدان‌دیده‌ای هستند که از شهر الرقه، پایگاه قبلی این گروه، گریخته‌اند.

بسیاری از این افراد داعشی‌های باسابقه هستند و از گذشته تجربه جنگ دارند.

تفاوت در رفتار و دستمزد

عبود الحمید، کنشگر سوری و اداره‌کنندۀ کانال تلگرامی ثوار البو کمال، کارشناس افشای هویت هم‌دستان سپاه پاسداران و محل قرارگاه‌ها و پاسگاه‌های سپاه پاسداران در دیرالزور است.

او به المشارق گفت، جای شگفتی نیست که شمار زیادی از شبه‌نظامیان وابسته به سپاه پاسداران تلاش کرده‌اند از جنگ فرار کنند و این امر سبب شده است که سپاه بخواهد آنها را دوباره بگیرد و به صفوف این نیروها بازگرداند.

وی افزود که این مسئله به‌ویژه در میان شبه نظامیان رده‌های دوم و سوم مانند هنگ چهل‌وهفتم صادق است. او در این رابطه به رفتار متفاوت با افراد محلی استخدام‌شده در مقایسه با افسران و فرماندهان یگان‌های غیرسوری، به‌ویژه از لحاظ دستمزد، اشاره کرد.

الحمید گفت که حقوق ماهانۀ افسران و فرماندهان یگان‌ها بیش از ۱۰ برابر دریافتی شبه‌نظامیان محلی است. او اشاره کرد که در برخی موارد افراد محلی استخدام‌شده ممکن است سه ماه را بدون دریافت حقوق سپری کنند.

او گفت که با توجه به بیکاری گسترده در منطقه، انگیزه اصلی جوانان محلی برای پیوستن به گروه‌های شبه‌نظامی به‌دست آوردن پول است.

الحمید گفت، اما اگر به آنها دستمزد کافی یا منظم پرداخت نشود و اگر جان آنها به‌دلیل حضور گستردۀ داعش در خطر باشد، آنها ترجیح می‌دهند از درگیر شدن به‌ویژه در منطقۀ بیابان شرقی که بی‌قانونی بر آن حکمفرماست، اجتناب کنند.

جمیل العبد، کنشگر اهل دیرالزور، به المشارق گفت که بر اساس اطلاعات دریافتی از ساکنان دیرالزور و المیادین، شبه‌نظامیان وابسته به سپاه پاسداران به‌شکل فزاینده‌ای ناآرام شده‌اند.

به‌گفتۀ او، چند عامل وجود دارد که نمی‌گذارد صدها تن از جوانانی که برای پیوستن به این شبه‌نظامیان ثبت‌نام کرده‌اند، از کار کردن با سپاه دست بکشند. او افزود که مهمترین عامل این است که تعداد زیادی از استخدام‌شدگان و خانواده‌هایشان زیر خط فقر زندگی می‌کنند.

او گفت کسانی که در مناطق تحت تسلط نیروهای سوریۀ دموکراتیک خویشاوندانی دارند به آن مناطق می‌روند. العابد افزود که اکنون ده‌ها تن از جوانان دیرالزور به آن مناطق گریخته‌اند.

العبد گفت که شمار کمی از کسانی که شبه نظامیان هم‌سو به سپاه را ترک می‌کنند آشنایانی در بدنۀ رژیم سوریه دارند و ممکن است تلاش کنند با دریافت معافیت‌های امنیتی در مناطق خودشان بمانند یا به مناطق دیگر تحت تسلط رژیم نقل مکان کنند.