بیروت -- روزنامه نگاران لبنانی می گویند که حزب الله پایگاه خود در حومه جنوبی بیروت را به یک مرکز رسانه ای ایران تبدیل کرده است. به گفته آنها ده ها شبکه ماهواره ای مستقر در آنجا کارزارهای تبلیغاتی و تحریک آمیزی را انجام می دهند.
آنها گفتند که این شبکههای تلویزیونی و رادیویی که همپیمانان لبنان را نکوهش می کنند، بخشی از راهبرد ایران برای تأثیرگذاری مستقیم بر افکار عمومی در خارج از ایران هستند و از طریق کارزارهای اطلاعرسانی نادرست رسانه ای، از کشورهای خلیج فارس و ایالات متحده انتقاد می کنند.
اکثر این شبکه ها تحت نظر «اتحادیه رادیو و تلویزیون های اسلامی ایران» (آیآرتیوییو) فعالیت می کنند. این اتحادیه در سال ۱۳۸۶ به عنوان زیرمجموعه ای از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران تأسیس شد.
این وزارتخانه دارای بیش از ۲۱۰ شرکت همپیمان در ۳۵ کشور، از جمله لبنان، است و از حدود ۳هزار متخصص رسانه ای، ۱۱۰ شبکه ماهوارهای، و ۳۰ ایستگاه رادیویی تشکیل شده است.
بنا بر گزارش فروردین ۱۴۰۰ «انستیتو واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک»، بیشتر این ایستگاه ها در خاورمیانه مستقر هستند.
فعالان و روزنامه نگاران لبنانی ادعا می کنند که حزب الله با ایجاد این بسترهای رسانه ای، قوانین لبنان را زیر پا می گذارد. آنها همچنین می گویند که این حزب با پخش برنامه ها و کارزارهای اطلاعرسانی نادرست و حمله به همپیمانان لبنان، حاکمیت این کشور را نقض می کند.
سوسن مهنا، نویسنده مطالب سیاسی در «ایندیپندنت عربیا»، به المشارق گفت که سنگرهای حزب الله در حومه جنوبی بیروت و منطقه جناح به حوزه نفوذ ایران تبدیل شده است.
او گفت: «بزرگترین شبکه تلویزیونی عرب زبان ایران، یعنی تلویزیون العالم، و شبکه تلویزیونی المنار، که بلندگوی حزب الله است، و شبکه تلویزیونی المیادین، که به شدت تحت حمایت ایران است، در آنجا مستقر هستند.»
مهنا گفت که بسیاری از ایستگاه های تلویزیونی و رادیویی دیگر نیز به عنوان بلندگوی ایران در لبنان، عراق، مناطق تحت کنترل حوثی ها در یمن، استان شرقی عربستان سعودی، و بحرین فعالیت می کنند.
شبکههای وابسته به ایران
مهنا گفت که این ایستگاه های همسو با ایران در لبنان تحت حفاظت حزب الله هستند و توسط ایران تأمین مالی می شوند. این ایستگاه ها دفاتری در طبقات پایین ساختمان ها دارند که بدون گذشتن از پست های ایست و بازرسی امنیتی قابل دسترسی نیستند.
او گفت، همه روزنامه نگارانی که درصدد ضبط مصاحبه، گزارش یک ماجرا، یا عکاسی در مناطق تحت نفوذ حزب الله هستند، باید ابتدا مجوز ویژه ای را از این حزب دریافت کنند.
مهنا گفت، تهران شبکه العالم سوریه را در سال ۱۳۹۶ به عنوان یکی از زیرشاخههای شبکه تلویزیونی ایرانی العالم افتتاح کرد.
سعید مشهدی، مدیرعامل کنسرسیوم تولید و نشر محتوا در فضای مجازی ایران، در بهمن ۱۳۹۹ از «گشایش دفتر فناوری ایران در سوریه» خبر داد.
این دفتر اعلام کرد که هدف آن امکان پخش محتوای مذهبی ایرانی بود.
مهنا گفت که حزب الله «بر همه فعالیت های اتحادیه رادیو و تلویزیون های اسلامی ایران در لبنان نظارت می کند و رسانه های تاسیس شده توسط این اتحادیه در حومه جنوبی بیروت را مستقیماً مدیریت می کند.»
این رسانهها شامل مرکز اتحادیه آموزش رسانه، آژانس خبری «یو-نیوز»، و مرکز تحقیقات و توسعه این اتحادیه، معروف به «یو-فید» است.
وی گفت که این حزب رسانه های غیرلبنانی همانند شبکه تلویزیونی المسیره وابسته به حوثی ها را نیز توسعه داده است.
وزارت خزانه داری ایالات متحده در مهر ماه ۱۳۹۹، «اتحادیه رادیو و تلویزیون های اسلامی ایران» را بهعنوان یک نهاد ویژه تحت کنترل و مالکیت نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، تحریم کرد.
وزارت خزانه داری اعلام کرد که اجزای حکومت ایران، از جمله اتحادیه رادیو و تلویزیون های اسلامی ایران، و نهادهای دیگر از این دست که به عنوان سازمان های خبری یا رسانه ای ظاهر شده بودند، با برگزاری کارزارهای اطلاعرسانی نادرست و عملیات تاثیرگذاری شریرانه، ایالات متحده را هدف قرار دادند.
نگرش ها و کارزارهای خصومتآمیز
حسان قطب، مدیر مرکز تحقیقات و مشاوره لبنان، گفت که راهبرد سیاسی، امنیتی، و رسانه ای ایران «بر اساس استفاده از ابزارها در جهت اجرای سیاست هایش و دستیابی به اهدافش است.»
وی با اشاره به هژمونی حزب الله بر تمامی «جزئیات و اهرم های» دولت لبنان، گفت که وضعیت لبنان، بستری ایده آل را برای پیشبرد اهداف ایران ایجاد می کند.
او گفت که حزب الله به واسطه تسلط خود در لبنان، از لبنان و نهادهای لبنانی -- از جمله فضای سنتی رسانه ای باز این کشور -- برای خدمت به ایران و محفاظت از رژیم آن استفاده کرده است.
قطب گفت که حزب الله با کنترل شماری از مناصب اصلی رسمی و دولتی توانسته است میزبان ایستگاه های تلویزیونی ماهواره ای بدون مجوز رسمی باشد.
وی گفت: «لبنان تبدیل به بستری برای صدور بیانیه ها، استقبال از چهره های اپوزیسیون، اعلام مواضع، مقاله نویسی، و برگزاری سمینارها و جلسات گفتوگو شده است.»
او افزود، این ها به عنوان «مواضع خصمانه و کارزارهای منظم و برنامه ریزی شده علیه کشورهای عربی و بین المللی، به ویژه ایالات متحده، شناسایی شده اند؛ چرا که این کشورها با سیاست های [حزب الله] و منافع ایران مطابقت ندارند.»
تحریک حومه جنوبی
الیاس الزغبی، تحلیلگر سیاسی، گفت: «امکان ندارد که بسترهای رسانه ای ایجاد شده توسط حزب الله را از میدان های نبرد نظامی که تحت دستور مقام مذهبی ایران جنگ های خود را در آنها به راه انداخته است، متمایز دانست.»
او گفت: «هرکسی که تریبونهای رسانهای حزبالله را در لبنان و در سراسر عرصههای باز در سوریه، عراق، یمن، و خلیجفارس رصد و پیگیری میکند، درخواهد یافت که آنها بیشتر بسترهای جنگی هستند و نه بسترهای رسانهای.»
وی افزود، این حزب که «ملیگرایی ایرانی را بر ملیگرایی عرب و پانعربیسم ترجیح می دهد»، از آنها در جهت جنگ طلبی و تحریک فرقهگرایی استفاده می کند.
الزغبی افزود: «حزبالله پایگاه اصلی خود، یعنی حومه جنوبی، را به بستری برای برگزاری کنفرانسهای سیاسی شخصیتهای اپوزیسیون سعودی، بحرینی، و یمنی در یک پسزمینه فرقه گرایانه بسیار واضح تبدیل کرده است.»
او گفت، اما این حزب حق ندارد چنین کاری بکند؛ چرا که این امر ناقض حاکمیت لبنان است.