امکان استفاده از ناو مفهومی جدید «هواپیمابر لایتنینگ» با جنگنده‌های اف-۳۵ بی با قابلیت فرود عمودی

واشنگتن -- هواپیماهای رادارگریز اف-۳۵ بی لایتنینگ ۲ متعلق به سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده و توانایی آن برای پرواز از روی باند کشتی‌های جنگی آبی خاکی با کمک ناوهای مفهومی جدید «هواپیمابر لایتنینگ» موجب تغییر نقش واحدهای اکتشاف دریایی خواهد شد.

به گفته شرکت لاکهید مارتین، سازنده جنگنده‌های اف-۳۵ مدل بی این هواپیما برای فرود عمودی مانند بالگرد و پرواز با طی مسافت بسیار کوتاه طراحی شده است، که امکان فعالیت از روی انواع کشتی‌های دارای قابلیت هوایی و پایگاه‌های کوتاه‌برد را به آن می‌دهد.

این مدل در سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده و نیروی هوایی انگلیس و ایتالیا به کار گرفته شده و حداکثر سرعت آن به ۱.۶ ماخ می‌رسد و شعاع نبرد آن ۸۳۳ کیلومتر است.

اف-۳۵ بی و مدل‌های دیگر این جنگنده یک «حالت فوق‌العاده» نیز دارد که در آن مهمات علاوه بر محفظه داخلی روی نقاطی در بال‌ها نیز حمل می‌شود.

در حالت رادارگریز عادی، هواپیما قادر به حمل ۲.۶ تن مهمات در محفظه داخلی است.

حالت فوق‌العاده، که این ظرفیت را تقریباً چهار برابر می‌کند و به ۱۰ تن می‌رساند، مخصوص مواقعی است که سامانه‌های ضدهوایی دشمن از بین رفته و دیگر لازم نیست اف-۳۵ برای سالم ماندن به قابلیت رادارگریزی خود اتکا کند.

طبق گزارش مرکز تحقیقات کنگره آمریکا در اردیبهشت ۱۳۹۹، سپاه تفنگداران دریایی قصد دارد ۳۵۳ فروند اف-۳۵ بی تولید کند.

در این گزارش به نقل از وزارت نیروی دریایی ایالات متحده آمده است: «سپاه تفنگداران دریایی به منظور پشتیبانی از نیروی ویژه زمینی هوایی سپاه تفنگداران دریایی فراتر از توانمندی‌های روز تجهیزات تهاجمی و جنگ الکترونیک، قصد دارد مجموعه حسگرهای پیشرفته اف-۳۵ بی و دیگر قابلیت‌های این جنگنده تهاجمی نسل پنجم با امکان شناسایی بسیار پایین را ارتقا بدهد، به ویژه در حوزه جمع‌آوری داده.»

سرتیپ کریس مک‌فیلیپس از سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده در مهرماه سال گذشته در مراسم گرامیداشت تشکیل دومین اسکادران دریایی خارجی برای آزمایش میدانی اف-۳۵ بی در ژاپن گفت: «اف-۳۵ بی این توانایی را به ما می‌دهد تا هر کجا که هستیم بر حریم هوایی و دریایی چیرگی یابیم و بدون رقیب ایستادگی کنیم.»

او گفت: «این هواپیما یک پلتفرم اکتشافی است که به معنای واقعی کلمه درها را به روی ناوگان دریایی و نیروی مشترک می‌گشاید.»

ناو هواپیمابر لایتنینگ

جنگنده اف-۳۵ بی برای سپاه تفنگداران دریایی امکان استفاده از ناو مفهومی «هواپیمابر لایتنینگ» را فراهم می‌آورد و تغییری بزرگ در شیوه عملکرد واحد اکتشاف دریایی به عنوان یک نیروی واکنش سریع اکتشافی ایجاد می‌کند.

اف-۳۵ بی برای نخستین بار در سال ۱۳۹۷ وارد میدان نبرد شد و اولین حمله خود را علیه اهداف طالبان در افغانستان انجام داد.

پیش از به‌کارگیری اف-۳۵ بی، کشتی‌های جنگی آبی خاکی نیروی دریایی ایالات متحده از جت‌های هریر، هواپیماهای آسپری و بالگرد برای ایفای نقش اصلی خود در پشتیبانی از حملات آبی خاکی و نیروهای روی خشکی استفاده می‌کرد.

بر خلاف هواپیمای آفندی آ وی-۸ بی هریر متعلق به سپاه تفنگداران دریایی، هواپیمای اف-۳۵ بی می‌تواند ضمن گریز از رادار دشمن به سرعت فراصوت برسد، برد طولانی‌تری دارد و قادر به حمل سلاح‌های بیشتری است.

نشریه نشنال اینترست در اسفند ۱۳۹۹ گزارش کرد با قابلیت‌ های حمله اف-۳۵ بی و حسگرهای دوربرد و توانایی آن برای تکمیل قابلیت‌های دیگر سامانه‌های تسلیحاتی، کشتی‌های جنگی آبی خاکی نیروی دریایی می‌توانند نقشی ایفا کنند که از لحاظ حمله در اقیانوس و قدرت‌نمایی شباهت بیشتری به نقش ناوهای هواپیمابر بزرگ‌تر دارد.

نشنال اینترست اعلام کرد: «در این معادله، اف-۳۵ همچنین قادر به ارائه پشتیبانی هوایی نزدیک برای واحدهای اکتشاف سپاه تفنگداران دریایی است که حملات آبی خاکی کشتی به ساحل انجام می‌دهند و این کار را به شکلی انجام می‌دهد که تاکتیک‌های عملیاتی را تغییر می‌دهد.»

ناو معروف به «هواپیمابر لایتنینگ»، که یک کشتی تهاجمی آبی خاکی با ظرفیت بیشتری متشکل از ۱۲ هواپیمای اف-۳۵ بی یا بیشتر است، از لحاظ تئوری می‌تواند هواپیماها را نزدیک‌تر به ساحل به پرواز درآورد و در عین حال، امکان فعالیت در خارج از محدوده برد موشک‌های ضدکشتی را برای ناوهای هواپیمابر بزرگ‌تر فراهم کند.

اف-۳۵ بی که علاوه بر توانایی جمع‌آوری و توزیع داده از قابلیت‌های رادارگریزی و حمله نیز برخوردار است می‌تواند آتش اولیه را در یک نبرد فراهم کند.

این هواپیماهای جنگنده از قابلیت پرواز از روی ناوهای هواپیمابر آبی خاکی، نابود کردن استحکامات دشمن و جمع‌آوری اطلاعات ضمن کاهش خطر برای ناوهای هواپیمابر بزرگ‌تر برخوردارند.

«یک ترکیب مرگبار»

نیروی دریایی ایالات متحده مدتی است که مشغول آزمایش ناو مفهومی «هواپیمابر لایتنینگ» است و هواپیماهای اف-۳۵ بی اکنون به طور مرتب از روی باند کشتی‌های جنگی آبی خاکی به پرواز درمی‌آیند.

کشتی‌های کلاس واسپ و کلاس آمریکای نیروی دریایی ایالات متحده از قابلیت استقرار هواپیماهای اف-۳۵ بی برخوردارند. کشتی‌های جنگی آبی خاکی کلاس آمریکا، که برای قابلیت دریانوردی بهینه شده‌اند و شامل کشتی یو اس اس آمریکا و یو اس اس طرابلس می‌شوند، قادر به حمل حداکثر ۲۵ فروند هواپیمای اف-۳۵ بی هستند.

کشتی یو اس اس آمریکا در مهرماه ۱۳۹۸ مأموریت‌های خود را ضمن حمل ۱۳ فروند هواپیمای اف-۳۵ بی به پایان رساند، که نشان‌دهنده افزایش ظرفیت آن نسبت به حد معمول شش فروند است.

سپاه تفنگداران دریایی طی بیانیه‌ای در آن زمان گفت این مأموریت «نشان از تولد مرگبارترین کشتی جنگی آبی خاکی با قابلیت‌های دریانوردی دارد.»

سرهنگ دوم جان دی. درک در بیانیه‌ای گفت افزایش نسبت هواپیماهای اف-۳۵ بی باعث می‌شود نیروهای آمریکایی «با ۱۲ جت یا بیشتر که از راه دور امکان نفوذ بهتر به دشمن را برای ناوگان یا... فرمانده فراهم می‌کنند ذهنیت آفندی بیشتری داشته باشند.»

او گفت: «حسگرها و سلاح‌های اف-۳۵ بی همراه با امکانات ناوگان ترکیب مرگباری شکل می‌دهند.»