کانال های تبلیغاتی «دولت اسلامی» (داعش) در تلگرام و دیگر رسانه های اجتماعی در ماه های اخیر با اُفت بسیار شدیدی رو به رو شده اند. بیشتر مطالب منتشر شده در آنها فقط حاوی متن های نوشتاری است و تصاویر و ویدیوهایی که به ندرت منتشر می شوند هم کیفیت بسیار پایینی دارند.
این روند بازتاب دهنده شکست های فزاینده ای است که آن گروه در سراسر خاورمیانه، افغانستان، و سایر مناطق جهان متحمل شده است.
شکست های ارضی داعش در خاورمیانه در اسفند ۱۳۹۷ ضربه سنگینی بر مرکز تبلیغاتی آن گروه بود؛ چرا که بسیاری از مجریان و تبلیغاتچی های اصلی آن گروه پس از ویران شدن آن به اصطلاح «خلافت» کشته یا دستگیر شدند.
از آن زمان اقدامات مختلف امنیتی و اطلاعاتی، توانایی های فنی داعش را مهار کرده است. این اقدامات، داعش را از بخش اعظم بسترهای رسانه ای، فناوری، فیلمبرداران، صدابرداران، و مسئولان تبلیغات و سایر کارکنانش محروم کرده است.
پیامدهای شماری از حملات مهم اخیر، رو به زوال بودن عملیات تبلیغاتی آن گروه تروریستی را، که به شکل فزاینده ای نخ نما شده، آشکار کرده است.
حمله ۱۲ آبان داعش به دانشگاه کابل یکی از نمونه های بارز این امر است. در آن حمله، سه تروریست -- که یکی از آنها خودش را منفجر کرد -- به پردیس دانشگاه یورش بردند، دانشجویان را در کلاس های درسشان به گلوله بستند، و دستکم ۲۲ نفر را کشتند.
رسانه های داعش در سال های گذشته چندین تصویر و ویدیو از چنین جنایت مهمی را قبل از وقوع جنایت، در جریان آن، و پس از آن منتشر می کردند.
فقط چند عکس
اما اکنون و با فلج شدن توانایی های رسانه ای داعش، تنها عکسی که آن گروه منتشر کرد تصویری است که آن دو تروریست قبل از انجام عملیات در مقابل یک پرچم داعش گرفته بودند. انتشار مطالبی چنین مختصر نشان می دهد که این گروه تروریستی از هیچ گونه توانایی، تجهیزات، یا پرسنل لازم برای مستند کردن حملاتی که در دست اجرا دارد، برخوردار نیست.
داعش مسئولیت یک حمله مشابه را که در ۳ آبان به مرکز آموزشی کوثر دانش در محله دشت برچی در غرب کابل روی داده بود، بر عهده گرفت. آن بمب گذاری انتحاری به کشته شدن ۲۴ نفر و زخمی شدن بیش از ۵۰ تن، که بیشتر آنها دانشجویان جوان بودند، منجر شد.
این گروه در آن مورد نیز فقط یک عکس از تنها عامل این عملیات قبل از انجام آن منتشر کرده بود.
این زوال رسانه ای داعش در سوریه و عراق بیش از هر جای دیگر مشاهده می شود. داعش زمانی بر مناطق گسترده ای در آن دو کشور مسلط شده بود.
این گروه در دوران اوج به اصطلاح خلافت، عکس ها و ویدیوهای پیشرفته و باکیفیتی را منتشر می کرد.
داعش که دیگر قادر به ادامه تظاهر به پیروزی نظامی نیست و نمی تواند در شیپور خلافت «آرمانشهری» خود بِدَمد، اکنون بیشتر پیام هایی را با متن های نوشتاری ساده منتشر می کند. ادعاهای مطرح شده در این پیام ها نیز در اکثر موارد قابل تأیید نیست.