تعلل ایران در تحقق عدالت برای قربانیان پرواز شماره ۷۵۲

ایران پس از تعلل اولیه در ارسال جعبه‌ های سیاه هواپیمایی اکراینی که در ماه ژانویه به اشتباه توسط نیروهای این کشور سرنگون شد، حالا می ‌گوید پاندمی ویروس کرونا (کووید ۱۹) باعث تأخیر بیشتر در اجرای آن برنامه‌ ها شده است.

ایران اعتراف کرده است که دو جعبه سیاه این هواپیما آسیب دیده و این کشور فاقد توانایی فنی برای استخراج داده‌های آن بوده است، اما از زمان وقوع این تراژدی دو ماه طول کشید تا در این باره تصمیم بگیرد.

کشورهایی که شهروندانشان در این فاجعه جان باختند -- که اکثراً ایرانی بودند اما تعدادی از اتباع افغانستان، انگلیس، کانادا، سوئد و اکراین نیز در میان آنها یافت می‌شد -- از تصمیم ایران برای خودداری از تحویل جعبه‌های سیاه هواپیما به اکراین یا یکی از معدود کشورهایی که قادر به بازیابی و تحلیل داده‌های آن هستند انتقاد کرده بودند.

با وجود این، روز دوشنبه (۱۵ ژوئن) علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران، گفت «ما از ابتدای این حادثه دردناک، آمادگی خودمان را برای هر گونه همکاری به منظور بررسی جعبه سیاه این هواپیما اعلام کردیم».

او گفت: «در صورتی که امکان بازخوانی در اکراین... فراهم شده باشد، این کار در آنجا انجام می‌شود. در غیر این صورت،... جعبه سیاه در فرانسه بازخوانی خواهد شد.»

اما وی اظهار داشت که پاندمی ویروس کرونا باعث کندی این فرآیند شده چرا که بیشتر پروازهای بین ‌المللی لغو شده است.

ربیعی گفت: «شیوع جهانی کرونا و لغو پروازهای بین ‌المللی، تعللی ناخواسته در این روند ایجاد کرد.»

«با بازگشایی تدریجی پروازهای بین ‌المللی و مشخص شدن نتایج گفتگوها» بین ایران و دیگر کشورهای درگیر در این موضوع، «این روند را از سر خواهیم گرفت».

حرف کافی نیست

پرواز شماره ۷۵۲ که یک هواپیمای جت متعلق به خطوط هوایی بین‌المللی اکراین بود اندکی پس از بلند شدن از باند فرودگاه تهران در روز ۸ ژانویه با اصابت دو موشک سقوط کرد.

جمهوری اسلامی چند روز بعد اعتراف کرد که نیروهایش این هواپیمای جت عازم کی‌ یف را به اشتباه سرنگون کرده ‌است و باعث جان باختن تمامی ۱۷۶ مسافر آن شده ‌اند.

پدافندهای هوایی تهران با در نظر گرفتن اینکه ایالات متحده آمریکا ممکن است قصد انتقام از حملات چند ساعت قبل ایران به نیروهای آمریکایی مستقر در عراق را داشته باشد، در آن زمان در سطح بالایی از هشدار بودند.

حملات مذکور در پاسخ به کشته شدن قاسم سلیمانی، سردار عالی ‌رتبه ایرانی، در یک حمله پهپادی ایالات متحده آمریکا در نزدیکی فرودگاه بغداد صورت گرفته بود.

انتظار می ‌رود جعبه ‌های سیاه حاوی اطلاعاتی درباره آخرین لحظات پیش از اصابت موشک و سقوط هواپیما باشد.

کانادا از ماه‌ها پیش خواستار این موضوع شده است که ایران چون فاقد توانایی‌های فنی لازم برای رمزگشایی جعبه‌های سیاه است آنها را به خارج از این کشور ارسال کند تا امکان تحلیل محتوایشان فراهم شود.

کانادا دو ماه پیش گفت که این کشور و کشورهای دیگر به علت محدودیت‌های مسافرتی مرتبط با ویروس کرونا از تهران خواسته‌اند دانلود داده‌های جعبه سیاه را به تعویق بیندازد.

پس از اینکه تهران در ماه مارس آمادگی خود را برای انتقال جعبه‌های سیاه به فرانسه یا اکراین اعلام کرد، فرانسوا فیلیپ شامپاین، وزیر امور خارجه کانادا، با احتیاط از این یک «گام در جهت صحیح» استقبال کرد.

وی اما افزود که مقام‌های ایرانی را با توجه به «عملشان و نه فقط حرف‌هایشان» قضاوت خواهد کرد.

ایران می‌گوید همه ‌گیری کروناویروس جدید در این کشور از زمان اعلام اولین مورد در ماه فوریه تاکنون جان ۸۹۵۰ نفر را گرفته و حدود ۱۹۰ هزار تن را مبتلا کرده است.