تقویت کشورهای خلیج فارس در برابر تهدیدهای ایران با استفاده از سامانه‌های پدافند موشکی پاتریوت

موشک‌های پاتریوت ساخت ایالات متحده همچنان در دفاع از کشورهای عربی خلیج فارس در برابر تهدیدهای احتمالی ایران نقش اصلی را ایفا می‌کنند.

ایالات متحده روز ۱۱ مرداد از فروش عمدۀ سامانه‌های پدافند موشکی به ارزش بیش از ۵ میلیارد دلار به عربستان سعودی و امارات متحدۀ عربی خبر داد.

به‌گفتۀ وزارت امور خارجۀ ایالات متحده، عربستان سعودی ۳۰۰ سامانۀ موشکی پاتریوت ام‌آی‌ام-۱۰۴ (پی‌ای‌سی-۲/جی‌ای‌ام-تی) را خریداری خواهد کرد. این سامانه‌ها برای سرنگون کردن موشک‌های بالستیک و کروز دوربرد و نیز هواپیماهای مهاجم استفاده خواهد شد.

این وزارتخانه گفت، ارزش این موشک‌ها به‌همراه تجهیزات، آموزش، و قطعات مربوط به آنها ۳٫۰۵ میلیارد دلار است.

عربستان سعودی به‌تازگی با تهدیدهای موشکی شورشیان حوثی یمن، که تجهیزات و فناوری‌ آنها توسط ایران تأمین می‌شود، مواجه شده است.

وزارت خارجۀ آمریکا گفت: «این موشک‌ها به‌منظور دفاع از مرزهای پادشاهی عربستان سعودی در برابر سامانه‌های هوایی پهپادی حوثی‌ها و حملات موشکی بالستیک به اماکن غیرنظامی و زیرساخت‌های حیاتی در عربستان سعودی استفاده می‌شوند.»

ایالات متحده به‌طور جداگانه سامانه‌های موشکی پدافندی زمین به هوا در ارتفاع بالا (تاد) را به ارزش ۲٫۲۵ میلیارد دلار به امارات متحدۀ عربی می‌فروشد.

امارات متحدۀ عربی نیز به تازگی هدف حملات موشکی حوثی‌ها قرار گرفته است. هرچند سامانه‌های پدافندی مستقر در امارات که توسط ارتش ایالات متحده اداره می‌شود در مقابله با این حملات نقش داشته است.

وزارت امور خارجۀ ایالات متحده اعلام کرد: «این فروش پیشنهادی توانایی امارات متحدۀ عربی برای مقابله با تهدیدهای موشکی بالستیک کنونی و آینده در منطقه را بهبود می‌بخشد و وابستگی آن به نیروهای آمریکایی را کاهش می‌دهد.»

این وزارتخانه خبر تصویب این فروش را دو هفته پس از دیدار جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، با رهبران سعودی و امارات در عربستان، اعلام کرد. این دو کشور واقع در خاورمیانه تهدیدهای فزاینده‌ای را از سوی ایران احساس می‌کنند.

جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی ایالات متحده، روز ۱۶ تیر در آستانۀ این سفر گفت که «همکاری بیشتر» پیرامون موضوعاتی مانند پدافند هوایی، به‌ویژه در رابطه با مقابله با حکومت ایران، در دستور کار قرار داشت.

ایالات متحده و هم‌پیمانانش در خلیج فارس، جمهوری اسلامی ایران را به ایجاد بی‌ثباتی در منطقه از طریق برنامۀ موشکی بالستیک خود و پشتیبانی از شبه‌نظامیان مسلح، متهم می‌کنند.

کربی روز ۱۶ تیر گفت: «ما به کار کردن روی قابلیت‌ها و چارچوب‌های یکپارچۀ پدافند هوایی در سراسر منطقه ادامه خواهیم داد.»

وی افزود: «سراسر منطقه نسبت به ایران و قابلیت‌های رو به رشد موشک‌های بالستیک آن نگران است.»

ارتقاء پاتریوت-۳

به‌گفتۀ مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی، اندیشکدۀ مستقر در واشنگتن، کشورهایی نظیر عربستان سعودی، کویت، امارات متحدۀ عربی، قطر، و برخی دیگر از سامانۀ پاتریوت ام‌آی‌ام-۱۰۴ که سامانۀ اصلی پدافند هوایی و موشکی ارتش ایالات متحده است، استفاده می‌کنند.

سامانۀ پدافند موشکی پاتریوت از شش جزء اصلی، شامل موشک، پرتابگر، مجموعۀ رادار، ایستگاه کنترل، واحد مولد برق، و دکل آنتن با فرکانس بالا تشکیل شده است.

ارتقای پاتریوت-۳ (ام‌آی‌ام-۱۰۴اف) در سامانۀ پاتریوت که در آغاز در سال ۱۳۸۰ انجام شد، قابلیت‌های پاتریوت را با موشک‌های ارتقا یافته و استفاده از سامانۀ ارتباطی لینک ۱۶ به‌صورت چشمگیری افزایش داد.

به‌گفتۀ سازمان غیردولتی «ائتلاف پشتیبانی از پدافند موشکی» موشک‌های پیشرفتۀ کم‌هزینۀ پاتریوت-۳ برخلاف نمونه‌های قبلی انفجاری پاتریوت-۲، سامانه‌های رهگیر دقیق اصابتی و منهدم‌کننده هستند.

پرتابگر اصلاح‌شدۀ پاتریوت قادر است ۱۶ موشک قابلیت پیشرفتۀ پاتریوت-۳ کم‌هزینه را شلیک کند و هشت موشک بالستیک ورودی را با استفاده از روش دو شلیک، که هدف آن تضمین انهدام هدف است، پرتاب کند.

یک سامانۀ پاتریوت متشکل از شش پرتابگر می‌تواند حریف ۴۸ فروند موشک بالستیک بشود. بنا بر برآوردها این تعداد یک‌سوم توان پرتابی کوتاه‌برد و میان‌برد ایران است.

خدمۀ موشک پاتریوت برای بارگیری مجدد یک پرتابگر موشک بالستیک در مقایسه با خدمۀ ایرانی، زمان نسبتاً کوتاه‌تری نیاز دارند.

سامانۀ پیشرفته‌تر ارتقا‌دهندۀ موشکی (قابلیت پیشرفتۀ پاتریوت-۳ ام‌اس‌ای) نیز در سال ۱۳۹۴ تولید شد. این سامانه دارای موتورهای موشک سوخت جامد دوپالسی بزرگتر، باله‌های بزرگتر، و محرک‌ها و باتری‌های حرارتی برای دستیابی به سرعت و قدرت مانور بیشتر برای غلبه بر موشک‌های بالستیک و کروز پیشرفته‌تر است.

به‌واسطۀ دیگر پیشرفت‌ها در زمینۀ هدایت، ساختار و نرم‌افزار، موشک قابلیت پیشرفتۀ پاتریوت-۳ ام‌اس‌ای -- تنها موشک قابلیت پیشرفتۀ پاتریوت-۳ در حال تولید -- در مقایسه با انواع قدیمی‌تر آن می‌تواند از منطقۀ بسیار گسترده‌تری دفاع کند.

پرتابگرهای کنونی پاتریوت قادر هستند تا سقف ۱۲ موشک قابلیت پیشرفتۀ پاتریوت-۳ ام‌اس‌ای یا ترکیبی از شش موشک ام‌اس‌ای و هشت موشک سی‌آر‌آی را در خود جای دهند.