برقراری آرامش نسبی در خلیج فارس در نتیجه طرح دریایی اروپا

کارشناسان می گویند که حضور نیروهای اروپایی در خلیج فارس سبب ایجاد آرامش نسبی در وضعیت امنیتی پرتنش منطقه شده است. این حضور در چهارچوب مؤلفه نظامی طرح «آگاهی دریایی به رهبری اروپا در تنگه هرمز» انجام گرفته است.

عملیات «اگنور» طرح «آگاهی دریایی به رهبری اروپا در تنگه هرمز» از نیروهای امنیتی آلمان، بلژیک،‌ دانمارک، یونان، فرانسه، ایتالیا، هلند، و پرتغال تشکیل شده است.

هدف از فعالیت این نیروها و اقدامات گشتزنی و نظارتی که انجام می دهند، افزایش امنیت در چندین منطقه است. این مناطق شامل تنگه هرمز در ورودی خلیج فارس.

طلعت موسی، کارشناس نظامی مصری، در این باره می گوید: «کار سیاسی و نظامی یکپارچه طرح آگاهی دریایی به رهبری اروپا در تنگه هرمز در منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز در واکنش به افزایش تنش ها در این مناطق در سال ۱۳۹۸ اجرا شده است.»

موسی افزود: «از ویژگی های کار این نیروها برخورداری از بالاترین سطح هماهنگی است.»

او گفت که ارتباط مستقیم این نیروها با ناخداهای کشتی های بازرگانی «مداخله سریع برای محافظت از کشتی ها در هر وضعیت اضطراری» را تضمین می کند.

موسی گفت که حضور نظامی فرانسه در خلیج فارس -- و به ویژه در امارات متحده عربی، جایی که این حضور در آن پیشینه ای چندین ساله دارد -- «ستونی را برای این نیروها» به وجود آورده است؛ نیروهایی «که رسته های تخصصی گوناگونی دارند و شامل نیروهای دریایی، هوایی، و نیروهای ویژه هستند.»

ایمن سازی آبراه ها

وائل الشریمی، استاد حقوق کیفری بین المللی، گفت که نیروهای اروپایی در منطقه بر دریاها، حریم هوایی، و زیر دریا نظارت می کنند و هر گونه تجاوز، تعدی، یا رفتار مشکوک را گزارش می دهند.

وی گفت:‌ «این نیروها همچنین مرتباً با شرکت های ترابری سراسر جهان ارتباط برقرار می کنند، داده های ماهانه را در اختیارشان قرار می دهند، و بارنامه های کشتیرانی را دریافت می کنند، تا امنیت» شناورهای عبور کننده از منطقه را تأمین کنند.

او اظهار داشت که این امر شامل محافظت در برابر تهدیدهای نظامی و «همچنین دزدی دریایی -- تهدیدی که زمانی فعال بود -- است.»

الشریمی گفت: «رابطه میان نیروهای امنیتی و شرکت های کشتیرانی بازرگانی یک عامل ایمنی را به وجود آورده است؛ عاملی که شرکت های بیمه گر جهانی برای انجام دادن کارشان بدون رو به رو شدن با خطرات احتمالی، به آن نیاز دارند.»

او یادآور شد که ثبات در زمینه ترابری کالاها، از جمله نفت و مشتقات آن، در منطقه بسیار حیاتی است؛ «چرا که گذرگاه های این منطقه از جمله مهمترین گذرگاه های جهان هستند.»

عبدالله الدخیل، استاد دانشکده علوم سیاسی دانشگاه ملک سعود، می گوید که حضور نظامی اروپا در خلیج فارس و به ویژه در تنگه هرمز، «یک عامل اساسی ایمنی» است.

او گفت: «این منطقه تحت نظارت اروپایی و غیراروپایی است. این امر به اعتبار گسترده فعالیت های نظارتی می افزاید و از باج خواهی سیاسی، که برخی ممکن است در زمان وقوع یک تخلف به آن متوسل شوند، جلوگیری می کند.»

الدخیل گفت که طرح آگاهی دریایی به رهبری اروپا در تنگه هرمز علاوه بر مؤلفه نظامی یک مؤلفه دیپلماتیک نیز دارد. به گفته او، ریاست آن مؤلفه دیپلماتیک بر عهده جولی پروزان- یورگنسن، سفیر دانمارک و نماینده ارشد غیرنظامی، است.

به گفته او، هدف از این امر جلوگیری از تشدید تنش های منطقه ای است. او یادآور شد که پروزان- یورگنسن «برای آرام نگه داشتن وضعیت با کشورهای منطقه در تماس است.»‌

وی گفت که نیروهای اروپایی در حال برقراری تماس و هماهنگی با نیروهای منطقه ای و سایر نیروهای نظامی حاضر در منطقه، از جمله نیروهای ایالات متحده، هستند. او یادآور شد که همه آنها به اتفاق یک نظام امنیتی یکپارچه را تشکیل می دهند.