کرملین، از طریق گروه واگنر، که یک ارتش متشکل از مزدوران نیابتی آن است، به حمایت از تلاشهای ناموفق خلیفه حفتر، فرد قدرتمند نظامی، برای سرنگون کردن دولت لیبی که از سوی جامعه بینالمللی به رسمیت شناخته شده است، ادامه میدهد.
با توجه به گزارشهای منتشره مربوط به بروز اختلافاتی میان حفتر و این مزدوران و یک رشته خسارات و تلفاتی که ارتش ملی لیبی حفتر در میدانهای نبرد متحمل شدهاند، تلاش مسکو برای به دست گرفتن کنترل این کشور به یک شرمساری فزاینده برای ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، تبدیل شده است.
گروه واگنر -- که به گفته شورای امنیت سازمان ملل متحد تعداد مزدورانش بین ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ نفر است -- تحت پوشش انکار قابل قبول، دستورکار پوتین را در سراسر جهان به اجرا درمیآورد.
گروه واگنر، علاوه بر حملات خود در مناقشه لیبی در چندین کشور دیگر در سراسر جهان از جمله سوریه، سودان، ونزوئلا، ماداگاسکار، و غیره فعال بوده و یا همچنان فعال است.
گروه واگنر در هماهنگی با ارتش روسیه در جنگ داخلی شرق اوکراین نقش داشته و در انضمام غیرقانونی کریمه توسط مسکو در سال ۲۰۱۴ بسیار مؤثر بوده است.
حمایت کرملین از بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، ردی فاجعهبار از خون و خونریزی را از خود به جا گذاشته است.
به گفته سازمان بینالمللی مهاجرت، این کشتار بزرگ در لیبی طی تلاش یک ساله حفتر برای تصرف طرابلس، صدها کشته بر جای گذاشته و بیش از ۲۰۰ هزار نفر را آواره کرده است.
مینهای ساخت روسیه
هیات حمایتی سازمان ملل متحد در لیبی روز یکشنبه (۲۸ ژوئن) اعلام کرد که مینها و بمبهای دستساز، که پس از درگیریهای شدید در اوایل امسال در مناطق مسکونی کار گذاشته شدند، از اوایل ماه ژوئن بیش از لیبیایی را کشته و یا زخمی کردند.
هیات حمایتی سازمان ملل متحد با انتشار بیانیهای اعلام کرد: «مینها و بمبهای دستساز [کارگذاری شده] در داخل و یا نزدیکی خانهها، موجب قربانی شدن ۱۰۰ نفر شده است.»
این بیانیه آمار تفکیکی کشتهها و زخمیها را اعلام نکرد.
این گزارش پس از آن منتشر شد که دولت وفاق ملی لیبی، که از سوی جامعه جهانی به رسمیت شناخته شده است، و نیز دیدهبان حقوق بشر با طرح اتهاماتی گفتند که نیروهای وفادار به حفتر در حومه مسکونی جنوب پایتخت مینگذاری کردهاند.
نیروهای همپیمان دولت وفاق ملی لیبی در تاریخ ۲۹ مه عکسهایی را در توئیتر منتشر کردند که در آن عکسها چهار مین زمینی ضدنفر ساخت اتحاد جماهیر شوروی یا روسیه مشاهده میشد. آنها مدعی شدند که مینهای یادشده در مناطق مسکونی لیبی «توسط مزدوران واگنر کارگذاری شدهاند.»
دیدهبان حقوق بشر در تاریخ ۳ ژوئن گفت: «منشأ مینهای ضدنفر کشف شده در طرابلس در ماه مه شوروی و روسیه است و آنها شامل ... مینهایی هستند که وجودشان قبلا در لیبی گزارش نشده بود. این نشان میدهد که این مینها احتمالا طی سالهای اخیر به داخل کشور منتقل شدند.»
ردی از مرگ
علاوه بر مرگ غیرنظامیان توسط مینهای ساخت روسیه، در مناطقی که قبلا در کنترل نیروهای حفتر بود نیز گورهای دستهجمعی کشف شده است.
خبرگزاری فرانسه به نقل از نیروهای هوادار دولت گزارش داد که مقامات امنیتی در تاریخ ۲۸ ژوئن، پس از خروج حفتر از ترهونه یک گور دستهجمعی تازه را کشف کردند.
نیروهای وفادار به دولت وفاق ملی در تاریخ ۵ ژوئن ترهونه، واپسین موضع قدرت حفتر در غرب، را بازپس گرفتند.
در بیانیهای که توسط نیروهای هوادار نیروهای وفاق ملی در فیسبوک منتشر شد، آمده است: «۹ جسد روز یکشنبه [۲۸ ژوئن] ... در محلی در شهرک ترهونه که مشکوک به یک گور دستهجمعی بود، کشف و از زیر خاک خارج شد.»
در این بیانیه است که نیروهای امنیتی همچنان در حال جستجو برای یافتن دیگر گورهای جمعی احتمالی به جای مانده توسط «دارودستههای تبهکار الکانی، که یک گروه شبهنظامی هوادار حفتر است» بودند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، نیروهای دولتی اوایل ماه ژوئن گفتند که هشت محل دیگر مشکوک به وجود گور دستهجمعی، که بیشتر آنها در ترهونه و حوالی آن بود، را کشف کردند.
سازمان ملل در واکنش به این گزارشها ابراز «وحشت» کرد.
نهاد اصلی حقوق بشر سازمان ملل متحد در تاریخ ۲۲ ژوئن به یک هیات نمایندگی حقیقتیاب در سوریه دستور داد تا تخلفات روی داده از سال ۲۰۱۶ را ثبت و مستندسازی کند. در همین حال، یک دادستان دیوان کیفری بینالمللی گفت که گورهای دستهجمعی کشف شده در آنجا میتواند به عنوان شواهدی از جنایات جنگی تلقی شود.
کرملین آماده کسب سود است
همزمان با عقبنشینی ارتش ملی لیبی و به جای ماندن یک مسیر مرگبار از آن، مسکو از این هرجومرج برای به دست آوردن سهمی در صنعت نفت لیبی و به طور بالقوه کسب منافع عظیم بهرهبرداری میکند.
شرکت ملی نفت لیبی با انتشار بیانیهای در تارنمای خود اعلام کرد که «مزدوران روسیه و دیگر مزدوران بیگناه» در تاریخ ۲۵ ژوئن وارد یک میدان نفتی اصلی در جنوب لیبی شدند.
شرکت ملی نفت لیبی همچنین گفت که این مزدوران با کاروانی از خودروها وارد میدان نفتی شراره شدند و با نمایندگان حراست تاسیات نفت ملاقات کردند.
مصطفی صنعالله، رئیس شرکت ملی نفت لیبی، تازهترین مورد مداخله در شراره، که در منطقه اوباری در ۹۰۰ کیلومتری جنوب لیبی واقع شده است را محکوم کرد.
او گفت: «نفت لیبی متعلق به مردم لیبی است و من تلاشهای کشورهای بیگناه برای جلوگیری از آغاز دوباره تولید نفت را کاملا محکوم میکنم.»
صنعالله گفت: «ما نیازی نداریم که مزدوران روس و مزدوران خارجی دیگر، که هدفشان جلوگیری از تولید نفت است، در میدانهای نفتی لیبی حضور پیدا کنند.»
او گفت: «در حالی که مزدوران خارجی همچنان پولهای کلانی دریافت میکنند تا نگذارند شرکت ملی نفت وظایف اساسی و اصلی خود را انجام دهد، مردم لیبی آسیب میبینند؛ آن هم نه فقط به خاطر فقدان درآمدهای نفتی، بلکه به خاطر خسارات وارده به کشور بر اثر فرسودگی فاجعهبار زیرساختهای نفتیمان در نتیجه پوسیدگی و زنگزدگی و ناتوانی کارکنان شرکت ملی نفت در انجام عملیات نگهداری و تعمیرات اساسی است.»
شراره در زمان فعالیت خود روزانه ۳۱۵ هزار بشکه تولید میکند که این مقدار تقریبا یک سوم نفت خام تولیدی لیبی است.
صادرات نفت تقریبا تمام درآمدهای دولتی کشور را تشکیل میدهد و لیبی دارای بزرگترین ذخایر اثبات شده نفت خام در آفریقا است.