ضربه شدید پاندمی ویروس کرونا به کارگران فقیر مصر

کارگران روزمزد در قاهره با چهره‌هایی نزار و پریشان از استرس امرار معاش، حال که شغل خود را به خاطر رکود شدید ناشی از کروناویروس جدید (کوید ۱۹) از دست داده‌اند باید در صف دریافت بسته‌های غذایی بایستند.

سید شعبان ۴۲ ساله که در یک کافه کار می‌کرد گفت این پاندمی برای او فقط ترس از سلامتی به همراه ندارد بلکه ضربه سنگینی به وضعیت امرار معاش او که در حالت عادی هم ثباتی نداشته وارد کرده است.

او با ماسک و دستکش در بیرون یک مرکز خیریه وابسته به بانک غذای مصر در شهر سلام، که یکی از محله‌های فقیرنشین شرق قاهره است، در صف ایستاده بود.

او به خبرگزاری فرانسه گفت: «می‌بینید که فقط یک دستم سالم است -- قبلا نوشیدنی سرو می‌کردم و خرج زندگی‌ام را درمی‌آوردم.»

اما الان یک پیاستر [واحد پول] هم درآمد ندارم.»

بانک غذای مصر، یک خیریه بزرگ در قاهره، در خط مقدم ارائه کمک‌های مردمی در پرجمعیت‌ترین کشور عربی بوده است.

یک‌سوم جمعیت بیش از ۱۰۰ میلیون نفری مصر در فقر به سر می‌برند و با درآمد روزانه‌ای برابر با ۱/۵ دلار یا کمتر گذران زندگی می‌کنند.

برای بسیاری از کسانی که از قبل با مشکلات زندگی دست و پنجه نرم می‌کردند، همان درآمدهای ناچیز هم از زمان اعمال حکومت نظامی در تاریخ ۲۴ مارس برای مهار گسترش ویروس کرونا از بین رفته است.

از بین ۱۴۵۰ مورد تأییدشده بیماری تنفسی کوید ۱۹ در مصر، تاکنون ۹۴ مورد مرگ به ثبت رسیده است.

شعبان که اهل شهر سلام است و دو فرزند خردسال دارد از زمانی که کافه «بلدی» محل کارش بسته شده خانه‌نشین شده است.

او گفت: «ما بیمه تأمین اجتماعی نداریم که بخواهیم با بسته شدن کافه به آن تکیه کنیم.

اگر نیاز نداشتم اینجا نمی‌آمدم.»

محمد سعید ۳۶ ساله که نجار است و سه فرزند دارد نیز پشت سر شعبان در صف ایستاده و می‌گوید: «از زمان شروع این بحران، خانه‌نشین شده‌ایم و هیچ درآمدی نداریم.»

«نمی‌دانیم چطور شکم بچه‌هایمان را سیر کنیم... و اگر خدای ناکرده اتفاقی برای یکی از آنها بیفتد، پول بیمارستان ندارم.»

«وضعیت اضطراری»

نرخ بیکاری رسمی مصر حدود ۱۰ درصد است و طبق برآورد دولت، بیش از پنج میلیون نفر به صورت کارگر روزمزد در اقتصاد غیررسمی کار می‌کنند و غالباً هیچ نوع بیمه تأمین اجتماعی ندارند.

محسن سرحان، مدیر بانک غذای مصر، گفت سازمان خیریه‌اش تلاش می‌کند روزانه ده هزار بسته غذایی بین مردم توزیع کند؛ این بسته‌ها حاوی اقلام ضروری نظیر برنج، ماکارونی، روغن، شکر و کنسرو گوشت گوساله است و به مراتب کمتر از نیاز صدها هزار خانواده‌ای است که در بحران به سر می‌برند.

او گفت: «ما حس کردیم اقتصاد کشور به خاطر پاندمی ویروس کرونا رو به رکود است و بنابراین، روز ۱۹ مارس طرحی ابتکاری با هدف کمک به قشر بزرگی از جامعه که تحت تأثیر منفی این بحران قرار گرفته‌اند راه‌اندازی کردیم».

میلیون‌ها پوند کمک مالی طی ماه گذشته به این سازمان سرازیر شده اما تقاضا برای کاهش رنج کارگران فقیر از هر زمان دیگری بیشتر است.

بانک غذای مصر خود را موظف کرده است یک محموله اولیه متشکل از ۵۰۰ هزار کارتن مواد غذایی به سراسر ۲۷ استان مصر ارسال کند که حدود ۵۰۰۰ سازمان خیریه این بسته‌ها را توزیع می‌کنند.

سرحان گفت: «ما در وضعیت اضطراری به سر می‌بریم. ما باید طی چند هفته به صدها هزار نفر مواد غذایی برسانیم... در اینجا وقت بسیار حیاتی است.»

«زندگی متوقف شده است»

رئیس‌جمهور عبدالفتاح السیسی روز دوشنبه دستور داد تا سه ماه هر ماه ۵۰۰ پوند (کمی بیشتر از ۳۰ دلار) به کارگران روزمزد پرداخت شود تا بخشی از مشکلات مالی آنها جبران گردد.

اما کارشناسان می‌گویند این اقدام تنها جلوی بخشی از این ضربه سهمگین را می‌گیرد.

آدام هانیه، که در دانشکده مطالعات مشرق‌زمین و آفریقا در لندن بر روی مشکلات کارگران جهان عرب تحقیق می‌کند، گفت: «این پاندمی قطعاً منجر به افزایش شدید تعداد کارگران فقیر در کشورهایی نظیر مصر می‌شود».

او با اشاره به «اختلالات قابل توجه در تأمین مواد غذایی» و «فشارهای عظیم بر نظام سلامت کشور»، گفت این ویروس و تأثیر اقتصادی آن ممکن است «طیفی از پیامدهای غیرقابل پیش‌بینی و غیرمنتظره» دربرداشته باشد.

هانیه هشدار داد: «این موضوع بدون شک اعتراضات اجتماعی و -- اگر تاریخ مصر اصلا رهگشا باشد -- بالا گرفتن سرکوب‌ها و افزایش به‌کارگیری تدابیر مستبدانه را برمی‌انگیزد».

سعید نجار هم با افزایش موارد کوید ۱۹ حس عمیق درماندگی خود را بیان کرد.

او گفت: «اوضاع مرا به این فکر واداشته است که دست از همه چیز بکشم -- اما نمی‌توانم خانواده‌ام را رها کنم.

گدایی نمی‌کنیم اما زندگی کاملا متوقف شده است.»