ارتباط ایران با دشمنان ادعایی خود در افغانستان

اسلام آباد -- علما و تحلیلگران امنیتی می گویند که گزارش های اخیر مبنی بر رسمیت یافتن روابط میان ایران و طالبان افغانستان سبب شده است تا انتقادات شدیدی از سوی مقامات افغانستان مطرح شوند.

این گونه گزارش ها بر سابقۀ طولانی ایران در به خطر انداختن امنیت منطقه و پشتیبانی منافقانه از گروه های افراطی خشونت گرا - مانند طالبان و القاعده - که اساسا رژیم ایران باید از لحاظ ایدئولوژیکی با آنها در تضاد باشد، تأکید دارند.

روابط ایران با رهبر معدوم طالبان

شواهد و مدارک مربوط به روابط میان ایران و طالبان افغان در ماه مه، زمانی که رهبر وقت طالبان ملا اختر محمد منصور در استان بلوچستان پاکستان کشته شد، آشکار گردید. بازپرسان به این نتیجه رسیدند که وی به هنگام مرگ در حال وارد شدن به پاکستان از طریق ایران بود.

اکسپرس تریبیون در تاریخ 17 اکتبر گزارش داد که شواهد و مدارک بیشتر ماه گذشته، یعنی زمانی که طالبان افغان مولوی نیک محمد را به عنوان فرستادۀ خود در تهران تعیین کردند، به دست آمدند. محمد در دوران حکومت طالبان بر افغانستان طی سال های 1996 تا 2001 وزیر آموزش و پرورش آنها بود.

اکسپرس تریبیون افزود که در اقدام دیگری که نشان از نزدیکی رابطۀ ایران و این گروه تروریستی افغان دارد، یک هیأت سه نفرۀ طالبان اوایل امسال جهت دریافت کمک های نظامی از ایران بازدید کرد.

گزارش های رسانه های و مصاحبه های انجام شده با تحلیلگران نشان می دهند که رژیم ایران طی ده سال گذشته پشتیبانی خود را از طالبان افزایش داده است که دلیل اصلی آن ایجاد اختلال در تلاش‌های انجام شده برای برقراری صلح در افغانستان بوده است.

مسئولان می گویند که این اقدام بیانگر تمایل بیشتر ایران جهت ایجاد هرج و مرج در منطقه، و نه صیانت از خلوص ایدئولوژیکی ادعایی آن، می باشد.

طالبان ایران را یک «هم‌پیمان مهم» می دانند

مقامات افغان و مسئولان غربی می‌گویند که مشارکت بین ایران و طالبان قدمتی چند ساله دارد و به طور مداوم رو به افزایش بوده است.

وال استریت ژورنال (دبلیو اس جی) در ماه ژوئن سال 2015 گزارش داد که طالبان افغان که قبل از پاکستان به عنوان مقر جذب قوا و ستاد فرماندهی خود استفاده می کردند، از طریق نیروهای ویژۀ سپاه پاسداران ایران این کشور را به عنوان یک «هم‌پیمان مهم» خود یافتند.

بنا به گزارش های خبری حتی مدت ها پیش در سال 2007 نیز مقامات مسئول متوجه شده بودند که کاروان های حامل اسلحه برای طالبان با گذشتن از مرز از ایران به افغانستان می روند.

اما در ماه ژوئن سال 2013 زمانی که تهران به طور رسمی از یک هیأت طالبان دعوت کرد تا با مقامات ایرانی ملاقات کند، مسئله بُعد دیگری پیدا کرد.

اندکی بعد در همان سال مقامات افغان گفتند که آنها اسناد و مدارکی دارند که نشان می دهد ایران جنگجویان طالبان را در داخل خاک خود آموزش می دهد. بنا بر اعلام مقامات افغان و همچنین فرماندهان طالبان، اکنون دست کم چهار اردوگاه آموزشی طالبان در تهران، مشهد، زاهدان، و همچنین در استان کرمان وجود دارند.

به گزارش گاردین و وال استریت ژورنال طالبان افغان همچنین در زاهدان و مشهد نیز دفتر دارند.

یک مقام رسمی ارشد افغان به وال استریت ژورنال گفت: «ایران در آغاز تنها با تأمین مالی به پشتیبانی از طالبان می پرداخت، اما اکنون ایران به آموزش و تجهیز آنها نیز می‌پردازد.»

ایران همچنان مهاجران افغان ساکن این کشور را هدف قرار داده و آنها را برای جنگیدن به همراه طالبان استخدام می کند.

به گزارش وال استریت ژورنال، یکی دیگر از جنگجویان طالبان مورد پشتیبانی ایران به نام عبدالله گفت که پس از این که به خاطر کار کردن به عنوان یک کارگر غیرقانونی در شهر بندری بندرعباس در ایران دستگیر شد، یک افسر اطلاعاتی ایران به او پیشنهاد داد که اگر او حاضر شود تا در افغانستان برای آنها کار کند، حقوق او را به دو برابر، یعنی 580 دلار (40,235 افغانی) در ماه افزایش خواهد داد.

او گفت: «ایران هر چه که لازم داشته باشیم را به ما می دهد.»

خشم و عصبانیت از بابت «دورویی» ایران

شماری از مقامات و سران قبایل افغان که با سلام تایمز گفت و گو کردند، نسبت به ویرانگری ایران و طالبان در افغانستان ابراز خشم نمودند.

علی احمد جیلانی، یک مقام رسمی وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان افغانستان، گفت که از آغاز روند فرار آوارگان افغان به ایران از سال های دهۀ 1980، یعنی از زمانی که اشغال شوروی سابق و جنگ داخلی کشورشان را گرفتار کرده بود، «دولت ایران ... محدودیت هایی را بر آنها اعمال کرده و به اذیت و آزار آوارگان پرداخت.»

او به سلام تایمز گفت: «در همین حال آنها با ارائۀ اسلحه و کمک های مالی به دشمنان افغانستان یاری می‌رسانند و به آنها اجازه می دهند تا در ایران دفاتر خود را باز کنند. این دورویی است.»

دیده بان حقوق بشر و دیگر سازمان های نظارتی نیز با نظر منفی جیلانی نسبت به بدرفتاری ایران با آوارگان افغان موافق هستند. این اذیت و آزارها شامل آزارهای فیزیکی توسط نیروهای انتظامی، اخراج های دسته جمعی، محدودیت شدید فرصت های استخدامی، و دسترسی اندک به آموزش و پرورش می باشند.

ملا صابر عزیزی، یک عالم سنی در استان ننگرهار، به سلام تایمز گفت که پشتیبانی ایران از گروه های خرابکار شبه نظامی مانند طالبان و القاعده با ادعاهای این کشور در رابطه با مبارزه با تروریسم در تضاد است.

عزیزی، که در حفظ صلح و آرامش در این استان به دولت افغانستان کمک می کند، گفت: «ایران ... با پشتیبانی از گروه هایی که در سراسر جهان به عنوان گروه های تروریستی شناخته می شوند، نوعی گیجی و سردرگمی را به وجود آورده است.»

فاضل حق مراد، یک تحلیلگر سیاسی در افغانستان، به سلام تایمز گفت: «طی یک دهۀ گذشته ما دیده ایم که ایران از تروریست ها و ستیزه جویان پشتیبانی می کند، حتی اگر آنها افراد طالبان باشند. آنها از این تاکتیک ها برای تأثیر گذاشتن بر افغانستان استفاده می کنند.»

مراد گفت: «چنان چه کسی از تروریست هایی ... که مردم ما را به قتل می رسانند، پشتیبانی کند، [او] نیز دشمن افغانستان است.»

احمد ضیاء رفعت، یک استاد علوم سیاسی دانشگاه کابل، گفت که طالبان از بابت حملات تروریستی منجر به قتل افغان ها مسئول هستند.

وی به سلام تایمز گفت: «ما دیده‌ایم که آنها از سوی ایران پشتیبانی می شوند.»

یک تحلیلگر امنیتی افغانستان به نام رحمت الله سیحون در ماه اوت به سلام تایمز گفت که نیروهای نظامی افغانستان و همچنین نیروهای ائتلاف بارها تجهیزات ایرانی را نزد جنگجویان مقتول یا اسیر طالبان کشف و ضبط کرده اند.

شواهد و مدارک بیشتر مربوط به همدستی ایران با تروریست ها در تاریخ 20 ژوئیه، یعنی زمانی که سه عضو ارشد القاعده، که هر سه در ایران مستقر بودند، در فهرست جهانی تروریست های شناخته شده قرار گرفتند، به دست آمد. نام این افراد فیصل جاسم محمد العامری الخالدی، یسری محمد ابراهیم بیومی، و ابوبکر محمد محمد غومین بود.

ناظران می گویند که ایران و القاعده از اوایل دهۀ 1990 با هم رابطه داشته اند.

نقش ایران در تروریسم در پاکستان

پاکستان نیز اعتراضات خود را نسبت به بدرفتاری های ایران دارد. این در حالی است که پاکستان پس از آغاز عملیات تهاجمی اردوی خود در وزیرستان شمالی در ماه ژوئن 2014 از بهبود چشمگیری در وضعیت امنیتی خود برخوردار شده است.

ایران در تاریخ 2 مه قانونی را تصویب کرد که به موجب آن به خانواده های شبه نظامیان پاکستانی کشته شده در درگیری های سوریه و عراق شهروندی ایران اعطا می گردد. این اقدام با واکنش منفی پاکستان رو به رو شد.

پاکستان سالیان طولانی مراتبط نگرانی خود را نسبت به تمایل ایران برای بهره برداری از اختلافات فرقه ای در پاکستان ابراز نموده است.

ادارۀ ملی ضد تروریسم پاکستان (اِن اِی سی تی اِی) در نامه ای به تاریخ 14 اوت 2014 به دولت های استانی خود هشدار داد که دولت ایران هزینۀ تحصیل بیش از 2,000 طلبۀ پاکستانی مشغول به تحصیل در حوزه های علمیۀ نجف در عراق را می پردازد و آنها در این اماکن با «شست و شوی مغزی ... و خط بندی های فرقه ای» رو به رو هستند.

ادارۀ ملی ضد تروریسم پاکستان هشدار داد که این طلاب در صورت رادیکالیزه شدن «می توانند علیه دولت پاکستان به کار گرفته شوند.»

در یک گزارش اخیر که توسط آژانس اعمال قانون پاکستان منتشر گردید، آمده است که ایران همچنان از خشونت های فرقه ای در کراچی پشتیبانی می کند