به گفته تحلیلگران به دیارنا، درماه های اخیر، روابط میان جنبش فلسطینی حماس و رژیم سوریه تحت حمایت ایران به تدریج گرمترمی شود درحالی که رژیم ایران درپی استفاده از این گروه برای پیشبرد اهداف خود در سوریه است.
آنها می گویند که روابط میان دو گروه از زمان آغاز جنگ داخلی سوریه در سال 2011 سرد شده بود و رژیم ایران حماس را «شاخه سنی طرح ایرانی ها درمنطقه» درنظر می گیرد و سال ها است که آن را ازنظر مالی تأمین می کند.
آنها گفتند که ایران اکنون ترغیب کننده روابط گرمتر است تا حماس بتواند نقش خود را برای طولانی کردن جنگ و گسترش کنترل آن در منطقه ایفا کند مانند آنچه که درپی انجام آن ازطریق حزب الله لبنان و حوثی های یمن (انصارالله) و شبه نظامیان در عراق است.
فتحی السید، پژوهشگرمطالعات مرکز استراتژیک و منطقه ای الشرق که در امور ایران تخصص دارد گفت: «ایران گروه های نیابتی بسیاری در لبنان، سوریه و عراق ایجاد کرده است که به آن وفادارهستند همچنین هسته هایی در سایر کشورها مانند کشورهای خلیج و مصر.»
او به دیارنا گفت که این بخشی از ماجراجویی رژیم ایران برای گسترش نفوذ خود در خاورمیانه از طریق مداخله در اختلافهای گوناگون است.
السید گفت که رژیم ایران درباره موضوع فرقه گرایی «به زیرکی» رفتار کرده است «و با قدرت از حماس در غزه حمایت می کند و تلاش دارد تا فرایند تصمیم گیری این جنبش را در رابطه با فلسطینی ها و وضعیت منطقه ای کنترل کند.
او گفت: «این جنبش بازوی سنی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی (آی آر جی سی) در منطقه است، به رغم این واقعیت که این جنبش ازنظر سیاسی به سایر حزبها و کشورها ارتباط دارد.»
او افزود: «از کارهای حماس در سوریه به نظر روشن است که این گروه در طرحهای آشکار ایران با هدف طولانی کردن جنگ کنونی دست دارد.»
روابط گرم حماس با رژیم
فیصل الاحمد فعال رسانه ای مستقر در حلب گفت که برای چندین سال از آغاز جنگ در سال 2011، حماس در مقابل جبهه النصرت (آ ان اف) که به عنوان جبهه فتح الشام هم شناخته می شود، درمناطقی که حضور دارد، بویژه در ارودگاه های فلسطینی مانند یرموک و حندرات موضع نرمی داشت.
او به دیارنا گفت که همکاری این گروه با جبهه النصرت، به عنوان دشمن سوگند خورده رژیم سوریه در یرموک محرمانه نبود، اما زمانی که «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) وارد ارودگاه شد و «همه جناح های مسلح، سوری و فلسطینی را سرنگون کرد» این همکاری قطع شد.
حماس و جبهه النصرت در همکاری گسترده در حندرات در مقابل پیشرفتهای داعش دست داشتند و افزود که ساکنان این ارودگاه سعی کردند تا این ائتلاف را موضوعی برای همکاری های بیشتر قرار دهند که به سرعت بوسیله جبهه النصرت سرکوب شد.
اما در ماه های اخیر حماس موضعی با حمایت بیشتر رژیم اتخاذ کرد. در روز 24 سپتامبر نیروهای رژیم سوریه به سرعت کنترل ارودگاه را بازپس گرفتند و جنگجویان جبهه النصرت را بیرون راندند.
السید از مرکز الشرق گفت: «سرعتی که نیروهای رژیم به تازگی پیشرفت کرده و وارد ارودگاه شدند پرسشهای زیادی را برانگیخت» و اشاره کرد که این ارودگاه تنها یکی از مناطق معدودی در حلب است که رژیم توانست با سرعت زیاد درآن نفوذ کند.
السید افزود: «این، شبه مداخله ایرانی ها را با حماس مطرح می کند که جنبش را واداشت تا از ارودگاه عقب نشینی کند و باعث برهم خوردن کارتها و تأمین حمایت برای رژیم در مناطق تازه تصرف شده گردید.»
گردانهای القدس
سرلشکر وائل عبدالمطلب کارشناس ترور و افسر بازنشسته ارتش مصر گفت که آغشته شدن حماس در جنگ درسوریه یک موضوع بسیار ظریف است.
او به دیارنا گفت که جنش فلسطینی ها به طورکامل از ایران به عنوان «شاخه سنی طرح ایران درمنطقه» حمایت می کند و افزود که «همکاری با حماس و حزب الله همیشه آشکار و علنی بوده است.»
او گفت که همکاری میان حماس و رژیم سوریه بسیار روشن است.
او گفت: «بعضی از عوامل حماس در سوریه، درمناطق تحت کنترل رژیم در نزدیکی دمشق باقی مانده اند. آنها عواملی هستند که ارودگاه یرموک را ترک کرده و با گروه های مسلح مشغول جنگ درمنطقه درکنار حزب الله و نیروهای رژیم ادغام شدند.»
او گفت که همکاری نظامی میان حماس و نیروهای رژیم «ازطریق یک گروه شنبه نظامی تحت حمایت رژیم با عنوان گردانهای القدس» انجام می شود.
او گفت که این شامل گروه های فلسطینی «وابسته به جنبشهای گوناگونی است که به رژیم وفادار مانده اند و تحت فرمان یک اتاق عملیات مشترک فعالیت می کنند که نبردها را برای حزب الله و ارتش [سوریه] هدایت می کند.»
عبدالمطلب گفت که گردانهای القدس تحت فرمان مستقیم افسران ارتش سوریه هستند و از رژیم و همچنین سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران پول دریافت می کنند و اشاره کرد که شمارتخمینی جنگجویان فلسطینی در این گردانها 3,000 تن است.
او گفت: «رژیم سوریه به دلیل کمبود شمار نیرو به استفاده از این جناح های بویژه حماس متوسل شده است.»