تعطیلی سراسری الحسکه در سوریه برای جلوگیری از فرار داعش

اداره خودمختار کردها دوشنبه (٤ بهمن‌) در شهر الحسکه واقع در شمال شرقی سوریه تعطیلی سراسری اعلام کرد. این کار به منظور به دام انداختن ستیزه‌جویان داعش صورت گرفت که به زندانی حمله کردند و در طی نبردهای بعدی بیش از ١٥٠ کشته برجای گذاشتند.

این اقدام در حالی صورت گرفت که پس از حمله روز پنجشنبه به زندان غویران درگیری‌ها برای پنجمین روز ادامه یافت و نیروهای دموکراتیک سوریه داعش را متهم کرد که از صدها کودک خردسال به عنوان «سپر انسانی» در داخل این مرکز استفاده می‌کند.

آژانس کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) خواستار حفاظت از حدود ٨٥٠ کودک خردسال زندانی شده در این زندان شد که برخی از آنها تنها ١٢ سال سن دارند و هشدار داد ممکن است این افراد توسط داعش «آسیب دیده یا به زور جذب آن شوند.»

نیروهای دموکراتیک سوریه اعلام کرد پیشرویهایش در داخل زندان به دلیل استفاده عناصر داعش از صدها کودک خردسال به عنوان «سپر انسانی» که در یک خوابگاه نگهداری می‌شدند، متوقف شد.

اواخر روز پنجشنبه بیش از ١٠٠ جنگجوی داعش با استفاده از کامیون‌های انتحاری بمب گذاری شده و سلاح‌های سنگین به زندان غویران یورش بردند، اقدامی که باعث شد به مدت چندین روز هم در داخل این مرکز و هم در محله‌های اطراف آن درگیری به پا شود.

این درگیری‌ها در غروب روز یکشنبه پایان یافت چراکه نیروهای دموکراتیک سوریه تسلط مناطق اطراف زندان را به دست گرفتند و به مدت یک هفته تعطیلی سراسری در شهر اعلام کردند.

اداره خودمختار کردها گفت: «این اداره در شمال شرق سوریه به منظور جلوگیری از فرار هسته‌های تروریستی... تعطیلی سراسری کامل مناطق داخل و خارج از شهر الحسکه را به مدت هفت روز اعلام می‌کند.»

در سایر مناطق شمال شرق سوریه تحت مدیریت کردها، از روز دوشنبه منع رفت‌وآمد شبانه، از ساعت ٦ بعد از ظهر تا ساعت ٦ صبح به اجرا گذاشته شد.

در الحسکه به کسب و کارها، به استثنای خدمات ضروری، مانند مراکز پزشکی، نانوایی‌ها و مراکز توزیع سوخت دستور تعطیلی داده شد.

روز دوشنبه غیرنظامیان شهر از خانه‌های خود بیرون نیامدند، در همان حال نیروهای کرد با حمایت ائتلاف بین‌المللی برای یافتن مخفیگاه‌های افراط‌گرایان به جستجوی منطقه پرداختند.

نیروهای دموکراتیک سوریه چندین ایست بازرسی در ورودی‌های الحسکه ایجاد کردند و تدابیر امنیتی شدیدتری در محله‌های مجاور زندان اعمال شد.

روز دوشنبه دیده‌بان حقوق بشر سوریه اعلام کرد نیروهای دموکراتیک سوریه قبل از تلاش احتمالی برای حمله به زندان، خودروهای زرهی خود را به داخل محوطه اصلی این مرکز منتقل کرده‌اند.

این دیده‌بان گفت پس از اینکه در ساعات اخیر «ده‌ها تن از نیروهای جهادی خود را تسلیم نیروهای کرد کردند»، ستیزه‌جویان داعش در ساختمانی در ضلع شمالی زندان محبوس شدند.

دیده‌بان حقوق بشر اعلام کرد تعداد کشته‌شدگان درگیری‌های پنجشنبه به ١٥٤ کشته افزایش یافت که شامل ١٠٢ عنصر داعش، ٤٥ جنگجوی کرد و هفت غیرنظامی بود.

دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد گفت: «از زمان وقوع حمله به این زندان در شهر الحسکه بیش از ٤٥ هزار نفر در خانه‌های خود گرفتار شده‌اند.»

تضعیف شده و درعین حال نوعی تهدید

ائتلاف بین‌المللی اعلام کرد در طول عملیات چندروزه اخیر با انجام رهگیری لحظه‌ای مجموعه‌ای از حملات را انجام داده است، از جمله هدف‌گیری دقیق ستیزه‌جویان داعش که از ساختمان‌های منطقه به نیروهای دموکراتیک سویه حمله می‌کنند.

این ائتلاف روز یکشنبه اعلام کرد: «ما حق دفاع از خود و نیروهای شرکایمان در برابر هر تهدیدی را برای خودمان محفوظ می‌داریم و به انجام هر کاری که در حد توانمان باشد برای حفاظت از این نیروها ادامه خواهیم داد.»

بنا به گفته ائتلاف حمله غویران داعش را ضعیف‌ تر خواهد کرد چراکه متحمل تلفات زیادی شده است.

این ائتلاف افزود: «اگرچه داعش همچنان تهدید محسوب می‌شود، اما به‌وضوح دیگر قدرت سابق را ندارد.»

سرلشکر جان برنان، فرمانده نیروی عملیات مشترک - عملیات عزم راسخ گفت: «داعش در تلاشی مذبوحانه به منظور اینکه خودی نشان دهد، برای تعداد زیادی از نیروهای خود که در این حمله شرکت کردند، حکم اعدام صادر کرد.»

پیتر ون اوستاین، مورخ و کارشناس امور سوریه گفت ستیزه‌جویان زنده مانده داعش «به احتمال زیاد پس از این حمله دوباره در بیابان‌ها ناپدید خواهند شد.»

او گفت: «به نظر من هیچ‌گونه تهدید فوری تسخیر مجدد مناطق توسط آنها وجود ندارد.»

با این حال ایمن جواد التمیمی، کارشناس امور داعش هشدار داد اگر تعداد عناصر افراطی به اندازه کافی باشد که حلقه امنیتی نیروهای دموکراتیک سوریه را بشکنند، «ممکن است توانمندی‌های داعش برای انجام عملیات‌های پیچیده‌تر و در مقیاس بزرگتر تقویت شود.»

او گفت البته این وضعیت به هیچ وجه با توانایی‌های این گروه در سال ١٣٩٣ قابل مقایسه نیست، یعنی زمانی که توانست سرزمین‌هایی را در سرتاسر سوریه و عراق به تسخیر خود درآورد.

التمیمی گفت: «هنوز راه درازی تا رسیدن به آن مرحله و تصرف قلمروی گسترده باقی‌مانده است.»

بنا به برآورد گزارش سازمان ملل در سال گذشته، حدود ١٠ هزار جنگجوی داعش در سراسر عراق و سوریه فعال هستند و بسیاری از آنها در مناطق تحت تسلط کردها حضور دارند.

مقامات کرد می‌گویند حدود ١٢ هزار مظنون داعش دارای بیش از ٥٠ نوع تابعیت را در چندین زندان خود در شمال شرق سوریه نگهداری می‌کنند.

همسران و فرزندان این زندانیان در اردوگاه‌های پرجمعیت آوارگان به‌سختی روزگار می‌گذرانند و این اردوگاه‌ها خود به‌طور فزاینده‌ای به کانونی برای افراط‌گرایی و بنیادگرایی تبدیل می‌شوند.

خنثی شدن حملات متعدد

ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده در بیانیه‌ای پس از حمله روز پنج‌شنبه، نیروهای دموکراتیک سوریه را «به دلیل واکنش سریع و تعهد مستمرشان به مبارزه با داعش در شمال شرق سوریه» ستود.

در این بیانیه آمده است: «ما تسلیت صمیمانه خود را به خانواده‌های نگهبانان مجروح و کشته شده در بمب‌گذاری اولیه و درگیری‌های بعدی ابراز می‌کنیم.»

او گفت داعش بیش از یک سال به دنبال حمله به این زندان بود و به این مسئله اشاره کرد این مسئله که نیروهای دموکراتیک سوریه و ائتلاف بین‌المللی «توانستند حملات متعددی را در طی آن دوره خنثی و شدت حمله اخیر را محدود کنند» اعتباری برای این نیروها محسوب می‌شود.

به گفته او این حمله بر اهمیت و نیاز به تأمین مالی کامل طرح‌های ائتلاف بین‌المللی برای بهبود وضعیت بازداشت ایمن و انسانی ستیزه‌جویان داعش، از جمله از طریق تقویت امنیت زندان تأکید می‌کند.

او گفت: «این مسئله همچنین الزام فوری پیش روی کشورهای مبدأ را درخصوص بازگرداندن، بازپروری، ادغام مجدد و در صورت لزوم محاکمه اتباع خود که در شمال شرق سوریه زندانی هستند، مورد تأکید قرار می‌دهد.»

وی گفت: «اگرچه ائتلاف، توانایی داعش را برای انجام حملات به‌شدت پایین آورده است، این گروه به تلاش‌های خود برای بی‌ثبات کردن منطقه ادامه می‌دهد.»

«خسارات وارده به شرکای ما در این حملات به‌خوبی چالش‌هایی بسیار واقعی را به ما یادآوری می‌کند که منطقه همچنان با آنها مواجه است.»