اف-۲۲ رپتور هنوز کارآمدترین جنگندهٔ نسل پنجم جهان به‌شمار می‌رود

اف-۲۲ رپتور با مجموعه‌ای از قابلیت‌های رادارگریزی، عملکرد آیرودینامیک و سامانه‌های مأموریتی خود همچنان کارآمدترین جنگندهٔ نسل پنجم در جهان به‌شمار می‌رود.

این جنگندهٔ تاکتیکی و رادارگریز از نوع تک‌صندلی و دوموتوره برای هر شرایط آب‌وهوایی مناسب است؛ این هواپیما که در سال ۱۳۸۴ به‌کار گرفته شد و انتظار می‌رود تا دههٔ ۱۴۱۰ نیز از آن استفاده شود، اولین جت جنگندهٔ نسل پنجم جهان محسوب می‌شود که توسط نیروی هوایی ایالات متحده طراحی شده و به تولید انبوه رسیده است.

همچنین، این هواپیما اولین جنگنده از نوع برتری هوایی است که در آن از فناوری رادارگریزی استفاده شده است.

ناوگان هواپیماهای اف-۲۲ رپتور در نیروی هوایی ایالات متحده از ۱۹۵ جنگندهٔ تاکتیکی پیشرفته تشکیل شده که هشت فروند از آنها برای آزمایش در نظر گرفته شده است.

این هواپیما محصول یکی از برنامه‌های نیروی هوایی ایالات متحده موسوم به برنامهٔ جت تاکتیکی پیشرفته بوده و به‌عنوان یک جنگنده از نوع برتری هوایی طراحی شده است. در این هواپیما، از قابلیت‌های حملهٔ زمینی، جنگ الکترونیک و جاسوسی سیگنال نیز استفاده شده است.

سرهنگ دوم مایکل کندال، فرمانده اسکادران جنگنده‌های اکتشافی ۹۰، در مرداد سال گذشته پس از اعزام هواپیماهای اف-۲۲ به لهستان در پی تجاوز روسیه به اوکراین گفت: «نیروی هوایی به‌منظور بهبود عملیات‌های هوایی تاکتیکی ترکیبی، ارتقای قابلیت همکاری متقابل نیروها و بازداری تهدیدها طی ۱۵ سال گذشته بر اعزام هواپیماهای اف-۲۲ اتکا کرده است».

او گفت: «قابلیت‌های رپتور باعث می‌شود بتوانیم برتری و سلطهٔ هوایی را با سرعت و از فواصل زیاد فراهم کنیم».

قابلیت‌های برتری هوایی اف-۲۲ رپتور از بقیهٔ جنگنده‌های مدرن مانند اف-۳۵ لایتنینگ، اف-۱۵ای‌ایکس ایگل ۲، یوروفایتر تایفون و همچنین جنگندهٔ داسو رافال نیروی هوایی فرانسه بالاتر است.

به‌گفتهٔ نیروی هوایی ایالات متحده، اف-۲۲ این توانایی را دارد که به‌‌روانی در سراسر میدان حرکت کند و با تصرف، بازداری و استفاده از دشمن، در نهایت عملیات خود را به‌شکلی غیر قابل پیش‌بینی درآورد تا فرآیند تصمیم‌گیری راهبردی دشمن مختل شود.

سرعت کروز بالای اف-۲۲ و ارتفاع پرواز بالای آن موجب بهبود کارآمدی حسگرها و سامانه‌های تسلیحاتی این هواپیما و افزایش مقاومت آن در برابر پدافندهای زمینی مانند موشک‌های سطح به هوا می‌شود.

پیشرفت‌های چشمگیر در طراحی کابین خلبان و پیوستگی حسگرهای این هواپیما نیز موجب بهبود هوشیاری موقعیتی خلبان می‌شود.

نیروی پیش‌رانش موتور جنگنده‌های اف-۲۲ بیشتر از موتور هر جنگندهٔ دیگری است.

ترکیب طراحی زیبا و آیرودینامیک و نیروی پیش‌رانش بیشتر باعث می‌شود این هواپیما بتواند بدون استفاده از پس‌سوز با سرعت فراصوت (بیشتر از ۱/۵ ماخ) پرواز کند -- قابلیتی که سوپرکروز نامیده می‌شود.

این موضوع باعث می‌شود سرعت و برد این هواپیما بیشتر از همهٔ جنگنده‌های کنونی باشد که برای پرواز با سرعت فراصوت باید از پس‌سوزهای پرمصرف استفاده کنند.

اعزام‌های اخیر

در اردیبهشت‌ماه طی مأموریت سپر هوایی ناتو به‌منظور بازداری از تجاوز به منطقهٔ دریای بالتیک، تعداد نامشخصی از هواپیماهای نسل پنجم مجدداً به پایگاه هوایی اماری در استونی اعزام شد.

در ابتدا در فروردین‌ماه، دوازده رپتور به پایگاه هوایی پوویدز در لهستان اعزام شد.

عملیات استونی یک اعزام از نوع «به‌کارگیری نبرد چابک» بود.

به‌کارگیری نبرد چابک یک مفهوم عملیاتی است که در آن نیروی هوایی ایالات متحده سریعاً به یک منطقه اعزام می‌شود و با استفاده از شبکه‌هایی از پایگاه‌های هوایی مستقر و کاربردی و تجهیزات و ترابری هوایی از پیش مستقرشده دست به عملیات‌های پراکنده و مداوم می‌زند.

اواخر سال ۱۴۰۰ در پاسخ به حملاتی که در دی‌ماه علیه امارات متحدهٔ عربی صورت گرفت و حوثی‌های مورد حمایت ایران در یمن مسئول آن شناخته شدند، یک اسکادران از هواپیماهای اف-۲۲ رپتور به پایگاه هوایی ظفره در امارات متحدهٔ عربی اعزام شد.

نیروی هوایی ایالات متحده در آن زمان گفت اعزام این هواپیماها بخشی از «نمایش همه‌جانبهٔ حمایت ایالات متحده» بوده است.