اف-١٦ فالکون: نماد مشارکت ایالات متحده با متحدانش در خاورمیانه

جنگندهٔ اف-١٦ فالکون نمادی همیشگی از همکاری بین ارتش ایالات متحده و تعدادی از متحدانش در خاورمیانه بوده است.

پس از ترکیه و اسرائیل، مصر بزرگترین ناوگان اف-١٦ در منطقه را در اختیار دارد.

به گزارش مجلهٔ میلیتاری واچ، اف-١٦ در ٤۰ سال گذشته ستون فقرات ناوگان هوایی مصر را تشکیل داده است و امروزه ٩ اسکادران از شانزده اسکادران مصر شامل ٢۰٧ هواپیمای در حال خدمت از این نوع هستند.

همچنین تقریباً تمام خریدهای جت‌های جنگندهٔ اردن بین سال‌های ١٣٦١ و ١٣٩٢ مربوط به اف-١٦ بوده است.

توافق‌نامهٔ صلح اردن با اسرائیل در سال ١٣٧٣ نیز راه را برای خریدهای نظامی هموار کرد. اردن در ابتدا قرارداد اجارهٔ هواپیماهای اف-١٦ را با ایالات متحده منعقد کرد که در نهایت به انتقال مالکیت انجامید.

اردن طبق برنامه‌های فالکون صلح یک و دو، تعداد ٣٣ فروند هواپیمای اف-١٦ دیگر را دریافت کرد و با خریدهای بیشتر از آن زمان تاکنون، در حال حاضر ٤٣ فروند اف-١٦ای را به‌عنوان هواپیمای اصلی جنگی خود و همچنین ١٨ فروند اف-١٦بی را در اختیار دارد.

طبق اعلام وب‌سایت اف-١٦دات‌نت، بحرین اولین کشور خلیج فارس بود که هواپیماهای اف-١٦ را سفارش داد و از سال ١٣٦٦ این جت‌های جنگنده را در اختیار دارد.

عمان در اردیبهشت‌ماه ١٣٨١ با خرید ١٢ فروند اف-١٦ از ایالات متحده موافقت کرد و در مردادماه ١٣٨٩ قراردادی را برای خرید ١۰ فروند اف-١٦سی و دو فروند اف-١٦دی به امضا رساند.

عراق در بهار ١٣٨٨ برای اولین بار خرید ١٨ فروند جنگندهٔ اف-١٦ را سفارش داد که با خریدهای بعدی مجموع آنها به ٩٦ فروند رسید.

با این حال امارات متحدهٔ عربی از مدل‌های جدیدتر اف-١٦، اف-١٦ بلاک ٦۰ اف-١٦ای (تک صندلی) و اف-١٦اف (دو صندلی) استفاده می‌کند که مطابق با معیارهای نیروی هوایی امارات ساخته شده‌اند.

تغییرات اف-١٦

هواپیمای اف-١٦ از زمان امضای توافق کمپ دیوید بین اسرائیل و مصر در شهریورماه ١٣٥٧، نقش مهمی در اتحاد بین ایالات متحده و اسرائیل ایفا کرده است.

بنا به گزارش اف-١٦دات‌نت، پس از امضای این توافق که راه را برای معاهدهٔ صلح ١٣٥٨ بین اسرائیل و مصر گشود، ایالات متحده طرح اسرائیل را برای تملک ٧٥ فروند اف-١٦ای/بی تأیید کرد.

ایالات متحده پس از سرنگون شدن محمدرضا پهلوی، شاه ایران، در بهمن‌ماه ١٣٥٧ هواپیماهای اف-١٦ را که در ابتدا برای نیروی هوایی ایران در نظر گرفته شده بود در اختیار اسرائیل قرار داد.

چهار فروند نخست اف-١٦ در تیرماه ١٣٥٩ وارد اسرائیل شد که برای برآورده کردن نیازهای اسرائیل اصلاح شده بودند. تحویل جنگنده‌های اف-١٦ ادامه یافته است و نیروی هوایی اسرائیل در حال حاضر بزرگترین ناوگان اف-١٦ را در خارج از ایالات متحده در اختیار دارد.

اسرائیل در مجموع ٣٦٢ فروند اف-١٦ از اف-١٦ای/بی اولیه گرفته تا جدیدترین مدل اف-١٦آی را سفارش داده است که حدود ٨% از کل موجودی هواپیماهای نیروی هوایی اسرائیل را تشکیل می‌دهد. طبق گزارش فلایت گلوبال درخصوص نیروی هوایی جهانی سال ١٤۰٢، این کشور در حال حاضر از ١٧٥ هواپیمای اف-١٦سی/آی بهره‌برداری می‌کند.

اولین ناوگان اف-١٦آی در سال ١٣٨٣ وارد اسرائیل شد.

اف-١٦آی سوفا که یک مدل دو صندلی اف-١٦سی/دی بلاک ٥۰/٥٢ و دارای موتور تقویت شده است دچار تغییرات زیادی شده است و اختصاصاً برای برآورده کردن نیازهای نیروی هوایی اسرائیل طراحی شده‌اند.

این جت می‌تواند به موشک‌های پیشرفتهٔ هوا‌به‌هوای میان‌برد، موشک‌های هوا‌به‌هوای پایتون ٤ و ٥ و بمب‌های هدایت‌شوندهٔ مهمات حملهٔ مستقیم مشترک، موشک‌های ضدکشتی، موشک‌های ضد تشعشع، بمب‌های لیزری و بمب‌های هدایت‌شونده با جی‌پی‌اس مجهز شود.

طبق اعلام وب‌سایت دفاعی 19FortyFive، «هواپیمای اف-١٦آی به مخازن سوخت منسجم طراحی‌شده توسط اسرائیل مجهز است که با افزایش مقدار سوختی که می‌تواند در خود نگهدارد، برد پرواز این جت را تا ٥۰% افزایش می‌دهد».

«همچنین محل قرارگیری این مخازن باعث می‌شود انبارهای داخلی بال‌ها که معمولاً برای مخازن خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرند، برای نگهداری سلاح در دسترس قرار بگیرند. این تغییر به تنهایی ظرفیت سلاح‌های هوا به زمین سوفا را دو برابر می‌کند.»

اف-١٦آی با استفاده از مجموعهٔ تجهیزات جنگ الکترونیکی و هوانوردی ساخت اسرائیل اصلاح شده است.

بنا به اعلام این وب‌سایت: «تقریباً نیمی از تجهیزات هوانوردی فالکون با تکنولوژی‌های نوآورانهٔ اسرائیل از جمله سامانهٔ فریب یدک‌کش هوایی جایگزین شد».

«مجموعهٔ تجهیزات جنگ الکترونیکی سوفا شامل سامانه‌های هشدار راداری و قابلیت‌های پارازیت‌اندازی از جمله پارازیت‌انداز خودمحافظتی الیسرا اس‌پی‌اس ٣۰۰۰ است.

همچنین، اف-١٦آی از نمایشگر «البیت دش چهار» که زمان فرآیند قفل‌کردن روی هدف در درگیری‌ها را کاهش می‌دهد و نیز سامانهٔ فرمان نصب‌شده روی کلاه ایمنی برخورداراست.

«این پیشرفت‌های مختص به اسرائیل می‌تواند اطلاعات هواپیما مانند ارتفاع و سرعت را به سامانه منتقل کند و سلاح‌ها را قادر می‌سازد هواپیمای دشمن را تنها با استفاده از دید هدف قرار دهد.»

«نمایشگر دش چهار به خلبان امکان می‌دهد مکان اهداف را در زوایای بالا نسبت به دماغهٔ جنگنده تشخیص دهد و اطلاعات ٣٦۰ درجه را در اختیار خلبان قرار می‌دهد.»

به‌کارگیری موفقیت‌آمیز

ایالات متحده از زمان به تصویب رسیدن تولید هواپیمای اف-١٦ در سال ١٣٥٥ تاکنون بیش از ٤٦۰۰ فروند آن را تولید کرده است که باعث شده است این هواپیما به هواپیمای جنگنده با بیشترین میزان پرواز در سراسر جهان تبدیل شود.

طبق گزارش اف-١٦دات‌نت، اسرائیل بیش از چهار دهه است که این جت‌های جنگنده را با موفقیت به‌کار گرفته است و تا به امروز ٤٧ انهدام را انجام داده است.

در فرودین‌ماه ١٣٦۰، دو فروند اف-١٦ متعلق به یک اسکادران نیروی هوایی اسرائیل، دو هلیکوپتر ام‌آی-٨ سوریه را در نزدیکی شهر زحله لبنان سرنگون کردند.

در جنگ سال ١٣٦١ لبنان، هواپیماهای اف-١٦ اسرائیل در یکی از بزرگترین نبردهای هوایی شامل هواپیماهای جت که سه روز به‌طول انجامید، با هواپیماهای سوریه درگیر شدند.

هواپیماهای اف-١٦ اسرائیل در طول این درگیری به امتیاز انهدام ٤٤ به ۰ رسیدند و طبق گزارش‌ها، یک فروند هواپیما طی یک پرواز چهار جنگندهٔ سوری را ساقط کرد.

هواپیمای اف-١٦ از آن زمان به انجام وظایف مهم برای نیروی هوایی اسرائیل ادامه داده است.

ایالات متحده کمک‌های نظامی و حمایت گسترده‌ای را به اسرائیل انجام داده است و به این کشور کمک می‌کند به تهدیدات ایران و گروه‌های نیابتی آن پاسخ دهد و ثبات منطقه را بهبود ببخشد.

ایالات متحده برای کمک به ارتش اسرائیل، تجهیزات نظامی و آموزش را در اختیار آن قرار داده است. این مسئله شامل سلاح‌های سبک، توپخانه و هواپیما و همچنین آموزش خلبانان و افسران نظامی اسرائیلی است.

ایالات متحده به ارائهٔ کمک‌های نظامی قابل توجه به اسرائیل از جمله سلاح‌های پیشرفته، اشتراک‌گذاری اطلاعات و تمرین‌های نظامی مشترک ادامه داده است.

این موارد شامل واگذاری سلاح‌هایی مانند جت‌های جنگندهٔ اف-١٦ و اف-٣٥ و همچنین سامانه‌های دفاع موشکی پیشرفته مانند گنبد آهنین بوده است.