آموزش فوق‌العادهٔ خلبانان دلیل برتری جنگندهٔ اف-٣٥ای در میدان رقابت

هواپیمای اف-٣٥ای لایتنینگ دو علاوه بر برخورداری از تکنولوژی، رادارگریزی و قدرت آتش برتر، به‌دلیل آموزش بی‌نظیر خلبانانش از سایر جت‌های جنگندهٔ جهان پیشی گرفته است.

شرکت لاکهید مارتین سازندهٔ اف-٣٥ می‌گوید: «خلبان‌ها آموزش خود را در کلاس‌های درس با استفاده از وسایل کمک‌آموزشی و دوره‌های آموزشی تعاملی آغاز می‌کنند تا مهارت‌های اولیه، عملکرد سوئیچ‌ها و رویه‌های اساسی را بیاموزند.»

«سپس، خلبانان سراغ شبیه‌ساز مأموریت کامل اف-٣٥ مجهز به سیستم نمایشگر بصری ٣٦۰ درجه می‌روند که به‌طور دقیق تمام سنسورها و استقرار سلاح‌ها را شبیه‌سازی می‌کند و از نرم‌افزاری مشابه با نرم‌افزار هواپیما بهره می‌گیرد.»

آماده کردن خلبانان برای پراوز در آسمان برای اولین بار کار آسانی نیست.

بنا به اعلام نیروی هوایی، خلبانان قبل از پرواز با هواپیما باید ١٩٢ ساعت آموزش آکادمیک و شبیه‌ساز را پشت سر بگذارند.

برای اتمام دوره به پنجاه ساعت پرواز نیاز است و تقریباً نیمی از این زمان از طریق شبیه‌ساز مأموریت کامل اف-٣٥ صورت می‌گیرد که تکنولوژی همه‌جانبهٔ طراحی شده با هدف شبیه‌سازی سخت‌افزار هواپیمای اف-٣٥ است.

تا فروردین‌ماه سال‌جاری ٢۰۰۰ خلبان از دورهٔ آموزشی اف-٣٥ فارغ‌التحصیل شدند.

امروزه بیش از ٢۰۰۰ خلبان و بیش از ١٤،۰۰۰ پرسنل تعمیر و نگهداری وجود دارد که به ١۰ کشور شامل ایالات متحده، بریتانیا، ایتالیا، هلند، نروژ، استرالیا، اسرائیل، ژاپن، کرهٔ جنوبی و دانمارک تعلق دارند.

با توجه به وجود ٢٤ پایگاه آموزشی و چشم‌انداز افزایش تعداد آنها مجموعاً به ٣٢ پایگاه تا سال ١٤۰٤، تعداد خلبانان و پرسنل تعمیر و نگهداری اف-٣٥ در سال‌های آینده افزایش خواهد یافت.

خلبانان اف-٣٥ای نیروی هوایی ایالات متحده جزو بهترین خلبانان در جهان هستند که هریک در سال حداقل بین ١٨۰ تا ٢٥۰ ساعت پرواز انجام می‌دهند.

هر خلبان هر قدر هم که ماهر باشد به تعمیر و نگهداری هواپیمایش متکی است.

به‌همین دلیل پرسنل تعمیر و نگهداری نیز آموزش‌های سختگیرانه‌ای می‌بینند. لاکهید مارتین در جزوهٔ خود اعلام کرد برنامهٔ آموزشی آنها «هم شامل آموزش مجازی با شباهت بسیار زیاد درخصوص کارهای اصلی و هم شامل آموزش عملی با استفاده از ماکت‌های اف-٣٥ در مقیاس بالا است.»

قابلیت مانور

خلبانان اف-٣٥ای با پشت سر گذاشتن چنین آموزش‌هایی به‌صورت بالقوه قادر هستند هواپیماهای پشت سر خود را هدف قرار بدهند.

بنا به گزارش jsf.com، هواپیمای اف-٣٥ به سیستم دیافراگم توزیع‌شده مجهز است که تنها سیستم آگاهی از موقعیت ٣٦۰ درجهٔ کروی‌شکل است.

سیستم دیافراگم توزیع‌شده هواپیما را با حوزهٔ حفاظتی آگاهی موقعیت احاطه می‌کند و دربارهٔ هواپیماهای دشمن و تهدیدات موشکی به خلبان هشدار می‌دهد و همچنین «قابلیت دید در روز/شب، کنترل آتش و ردیابی دقیق هواپیماهای هم‌دسته/خودی را برای افزایش مانور تاکتیکی فراهم می‌آورد».

سیستم دیافراگم توزیع‌شده که با نام ای‌ان/ای‌ای‌کیو-٣٧ نیز شناخته می‌شود از شش حسگر الکترواپتیکال تشکیل شده است.

توانایی تشخیص دشمنانی که از پشت سر می‌آیند تنها یکی از عوامل چنین سناریویی است.

هواپیمای اف-٣٥ای مانند جنگندهٔ برتری هوایی اف-٢٢ رپتور می‌تواند چرخش‌های ٩ جی (یا نُه برابر نیروی گرانش) را حین به‌همراه داشتن بار کامل انجام دهد.

این چرخش‌های دشوار در بسیاری از سناریوها هواپیماها را قادر می‌سازد تا از دست تعقیب‌کنندهٔ خود بگریزند یا رقبای قدیمی‌تر و کندتر خود را شکست دهند.

در عین حال بسیاری از موشک‌های هوا به هوای اف-٣٥ای، مانند AIM-120 AMRAAM و AIM-9X Sidewinder، دارای قابلیت «شلیک دور از دید» یعنی توانایی شلیک‌شدن از زاویه‌ای بسیار دور از خط دید هواپیما هستند.

پیشرفته‌ترین هواپیمای نظامی

هواپیمای اف-٣٥ یکی از چندمنظوره‌ترین و پیشرفته‌ترین هواپیماهای نظامی در جهان است که برای برطرف کردن نیازهای مختلف عملیات نظامی مدرن طراحی شده است.

مأموریت اصلی اف-٣٥ نبرد هوا به هواست. این هواپیما با در اختیار داشتن قابلیت‌های رادارگریزی پیشرفته و حسگرهای پیچیده‌اش به‌گونه‌ای طراحی شده است که بتواند بدون شناسایی‌شدن در حریم هوایی دشمن متخاصم عملیات انجام داده، با جنگنده‌های دشمن درگیر شود و آنها را شکست دهد و برتری هوایی را برای نیروهای خودی فراهم کند.

این هواپیما به سیستم‌های راداری و هوانوردی پیشرفته مجهز است که آن را قادر می‌سازد هواپیماهای دشمن را از فواصل دور شناسایی و ردیابی کند و همچنین دارای سیستم‌های تسلیحاتی پیشرفته‌ای است که به آن امکان می‌دهد با دقت و سرعت با جنگنده‌های دشمن درگیر شود و آنها را نابود سازد.

هواپیمای اف-٣٥ در حملات هوا به زمین هم بسیار مؤثر است. این هواپیما به بمب‌ها و موشک‌های هدایت‌شوندهٔ دقیق مجهز است که آن را قادر می‌سازد حتی در شرایط نامساعد جوی یا دید کم با دقتی بالا با اهداف زمینی درگیر شود و آنها را از بین ببرد.

همچنین، این هواپیما قادر است اهداف دشمن را از فواصل دور تشخیص دهد و شناسایی کند و دارای لینک‌های داده‌های ارتباطی پیچیده‌ای است که به آن اجازه می‌دهد اطلاعات را با سایر هواپیماها و مراکز فرماندهی و کنترل بر روی زمین به اشتراک بگذارد.

هواپیمای لایتنینگ دو دارای سه مدل است.

اف-٣٥ای که توسط نیروی هوایی ایالات متحده مورد استفاده قرار می‌گیرد، مدل متداول از نظر فرود و برخاست است.

بنا به اعلام شرکت مارتین لاکهید، سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده از مدل اف-٣٥بی استفاده می‌کند که «می‌تواند مانند یک هلیکوپتر به‌صورت عمودی فرود بیاید و از فواصل بسیار کوتاه به هوا بلند شود. این امر باعث می‌شود بتواند از پایگاه‌های صعب‌العبور و دارای باند کوتاه و طیف وسیعی از کشتی‌های دارای قابلیت حمل نیروی هوایی وارد عمل شود.»

مدل سوم یعنی اف-٣٥سی مربوط به نیروی دریایی ایالات متحده و مدل ناو هواپیمابر است که می‌تواند از هر ناو هواپیمابر ایالات متحده در هر نقطه از زمین به هوا بلند شود.