قدرت پایدار ۷۵ سال استقلال اسرائیل و اتحاد آن با آمریکا

در حالی که جشن‌های بزرگداشت هفتادوپنجمین سالروز استقلال اسرائیل در این هفته برگزار می‌شود، مشارکت راهبردی آن کشور با ایالات متحده، به‌ویژه در قالب حمایت نظامی که طی سال‌ها از واشنگتن دریافت کرده، پابرجا مانده است.

ایالات متحده از زمان استقلال اسرائیل در سال ۱۳۲۷ کمک‌های نظامی و پشتیبانی گسترده‌ای را به اسرائیل ارائه کرده است. همچنین، آمریکا به اسرائیل کمک کرده است که ضمن واکنش به تهدیدهای ایران و گروه‌های نیابتی آن، ثبات منطقه را ارتقا دهد.

در نخستین سال‌های پیدایش اسرائیل، ایالات متحده برای کمک به تأسیس نیروهای دفاعی اسرائیل (آی‌دی‌اف) تجهیزات نظامی فراهم کرد و آنها را آموزش داد. این شامل سلاح‌های سبک، توپخانه، و هواپیما و نیز آموزش خلبانان و افسران نظامی اسرائیلی بود.

حتی پرسنل نظامی ایالات متحده در نخستین روزها در کنار نیروهای اسرائیلی می‌جنگیدند.

یکی از این اشخاص یک سرهنگ آمریکایی به نام دیوید «میکی» مارکوس بود که ضمن خدمت به‌عنوان مشاور نظامی، به تأسیس و سازماندهی ارتش اسرائیل کمک کرد.

مارکوس روز ۷ خرداد ۱۳۲۷ به‌عنوان ژنرال منصوب شد و فرماندهی جبهه اورشلیم به او واگذار شد. از آنجا که در آن زمان هیچ درجه‌ای به فرماندهی عالی اسرائیل اعطا نشده بود، او به‌عنوان نخستین ژنرال اسرائیل منصوب شد.

مارکوس نقش مهمی در دفاع از اورشلیم ایفا کرد، اما ساعاتی پس از آتش‌بس خرداد ۱۳۲۷ بر اثر آتش خودی کشته شد. از او به‌عنوان یک قهرمان در اسرائیل یاد می‌شود و تنها فرد آمریکایی است که در وست‌پوینت زیر پرچم کشور دیگری به خاک سپرده شده است.

ایالات متحده از آن زمان تاکنون مدام کمک‌های نظامی چشمگیر -- از جمله تسلیحات پیشرفته، اشتراک اطلاعات، و رزمایش‌های نظامی مشترک -- به اسرائیل ارائه کرده است.

این شامل انتقال جنگ‌افزارهایی مانند جت‌های جنگندهٔ اف-۱۶ و اف-۳۵ و نیز سامانه‌های پدافندی موشکی پیشرفته مانند «گنبد آهنین» بوده است.

ایالات متحده تا به امروز ۱۵۸ میلیارد دلار کمک دوجانبه و بودجهٔ پدافند موشکی به اسرائیل ارائه داده است.

این کمک‌ها طی سال‌های ۱۳۵۰ تا ۱۳۸۶ کمک‌های اقتصادی چشمگیر را نیز شامل می‌شد. اما در حال حاضر، تقریباً همهٔ کمک‌های دوجانبهٔ ایالات متحده به اسرائیل در قالب کمک‌های نظامی است.

دو کشور در سال ۱۳۹۵ یادداشت تفاهمی امضا کردند. به‌موجب این یادداشت تفاهم، ایالات متحده متعهد شد طی ۱۰ سال، ۳۸ میلیارد دلار کمک نظامی، از جمله تعهد بی‌سابقهٔ ۵ میلیارد دلاری برای پدافند موشکی، به اسرائیل ارائه کند.

جنگندهٔ اف-۱۶: نماد اتحاد ایالات متحده و اسرائیل

یکی از نمادهای ماندگار اتحاد آمریکا و اسرائیل جت‌های جنگندهٔ اف-۱۶ فالکن است. جنگندهٔ اف-۱۶ نمونهٔ بارزی است که نشان می‌دهد ایالات متحده جنگنده‌های مورد نیاز را پس از تولید اولیه و به‌منظور استفادهٔ فوری از آنها در نبرد، بی‌درنگ به اسرائیل صادر می‌کند.

از سال ۱۳۵۴ که تولید اف-۱۶ تأیید شد، ایالات متحدۀ آمریکا با ساخت بیش از ۴۶۰۰ فروند از این هواپیما، آن را به پُرپروازترین هواپیمای جنگنده در جهان تبدیل کرده است.

اسرائیل بیش از چهار دهه با موفقیت از این جت‌های جنگنده بهره‌برداری کرده است.

در کمتر از پنج سال پس از تأیید تولید اف-۱۶ توسط ایالات متحده، یعنی در فروردین ۱۳۶۰، دو اف-۱۶ از یک اسکادران نیروی هوایی اسرائیل دو هلیکوپتر می-۸ سوریه را در نزدیکی شهر زحله لبنان ساقط کردند.

همچنین در سال ۱۳۶۰، هشت فروند اف-۱۶ نیروی هوایی اسرائیل به‌همراه شش فروند اف-۱۵ ایگل، حملهٔ غافلگیرانه‌ای را به رآکتور هسته ای اوسیراک در عراق انجام دادند.

در حالی که جنگنده‌های اف-۱۵ پوشش هوایی را فراهم و هواپیماهای دشمن را در منطقه درگیر می‌کردند، جنگنده‌های اف-۱۶ مسئول شلیک مهمات هدایت‌شوندهٔ دقیق و زدن آن به هدف بودند. این عملیات موفقیت‌آمیز بود و ضمن منهدم کردن راکتور، مانع از به اجرا درآمدن برنامهٔ هسته‌ای عراق شد.

در جنگ ۱۳۶۱ لبنان، جنگنده‌های اف-۱۶ اسرائیل در یکی از بزرگ‌ترین نبردهای هوایی با هواپیماهای جت که سه روز به‌طول انجامید، با هواپیماهای سوریه درگیر شدند.

در آن درگیری، جنگنده‌های اف-۱۶ اسرائیل توانستند بدون تلفات ۴۴ هواپیمای متخاصم را سرنگون کنند. بنا بر گزارش‌ها، تنها در یک فقره از پروازهای جنگی، یک هواپیما توانسته بود چهار جنگندۀ سوریه را ساقط کند.

از آن زمان، اف-۱۶ همچنان برای انجام وظایف مهم در نیروی هوایی اسرائیل به‌کار می‌رود.

در سال ۱۴۰۰ که درگیری اسرائیل و حماس در نوار غزه تشدید شد، جنگندهٔ اف-۱۶ آی سوفا اکثریت هواپیماهای مورد استفاده برای حمله به شبکۀ تونل‌های زیرزمینی و دیگر مخازن مهمات گروه حماس را تشکیل می‌داد.

جنگنده‌های اف-۱۶ نیروی هوایی اسرائیل به نیروهای ایرانی و گروه‌های شبه‌نظامی هوادار ایران در سوریه نیز حمله کرده‌اند.

چند برابرکنندهٔ قوا

جنگندهٔ فالکن اف-۱۶ به‌دلیل قابلیت‌های پیشرفته و تطبیق‌پذیری در موقعیت‌های جنگی، به‌عنوان یک «چند برابرکنندهٔ قوا» اثبات شده است.

طراحی و فناوری اف-۱۶ آن را قادر می‌کند که به‌طور مؤثر با اهداف گوناگون، از جمله سامانه‌های پدافندی هوایی-زمینی، هواپیماهای دشمن، و اهداف زمینی درگیر شود.

یکی از ویژگی‌های اصلی که اف-۱۶ را به یک «چندبرابر کنندهٔ قوا» تبدیل می‌کند، سامانه‌های الکترونیکی و الکترونیک هوانوردی پیشرفتهٔ آن است که به آن امکان می‌دهد ضمن شناسایی و ردیابی اهداف با دقت بسیار بالا، به‌سرعت به تهدیدها واکنش نشان دهد.

همچنین، این جنگنده دارای سامانه‌های تسلیحاتی پیشرفته از جمله موشک‌های هوابه‌هوا و مهمات هدایت‌شوندهٔ دقیق است که به آن امکان می‌دهد به‌طور دقیق و مؤثر به اهداف حمله کند.

افزون بر این، مانورپذیری و سرعت اف-۱۶ آن را به سکوی مؤثری برای مأموریت‌های هوابه‌هوا و هوا‌به‌زمین تبدیل می‌کند. همچنین، توانایی هواپیماهای اف-۱۶ در اجرای عملیات در طیف گسترده‌ای از محیط‌ها -- از جمله بیابان‌ها و مناطق کوهستانی -- سبب شده است انعطاف‌پذیری عملیاتی آن عالی باشد.

جنگندهٔ فالکن اف-۱۶ یکی از پرکاربردترین جت‌های جنگنده در جهان است که از سوی نیروی هوایی بسیاری از کشورها پذیرفته شده است.

همچنین، اف-۱۶ در مقایسه با دیگر جت‌های جنگنده پیشرفته، نسبتاً مقرون به‌صرفه و نگهداری آن آسان است. این امر آن را به گزینه‌ای جذاب برای کشورهایی با بودجهٔ پدافندی محدودتر تبدیل می‌کند.

از سال ۱۴۰۰، جنگنده‌های اف-۱۶ توسط بیش از ۲۵ کشور مختلف از جمله ایالات متحده، بلژیک، دانمارک، مصر، یونان، اسرائیل، کرهٔ جنوبی، ترکیه، و غیره استفاده می‌شود.

چابک‌ترین نیرو در منطقه

به‌غیر از اف-۱۶، ناوگان نیروی هوایی اسرائیل شامل آخرین نسل جنگنده‌های رادارگریز فالکن اف-۳۵نیز هست که آن را به یکی از چابک‌ترین و کارآمدترین نیروهای منطقه تبدیل می‌کند.

اسرائیل نخستین اپراتور بین‌المللی جنگندهٔ تهاجمی مشترک اف-۳۵ است. این کشور نخستین جنگندهٔ اف-۳۵ خود را در سال ۱۳۹۵ دریافت و در سال ۱۳۹۷ برای نخستین بار از آنها در جنگ استفاده کرد.

پایگاه هوایی «نواتیم» اسرائیل در آبان‌ماه گذشته سه فروند اف-۳۵ جدید دریافت کرد و به این ترتیب تعداد کل این جنگنده‌ها به ۳۶ فروند رسید.

به گزارش دیفنس نیوز، اسرائیل تا سال ۱۴۰۳ مجموعاً ۵۰ فروند از این جت‌های پیشرفته را در اختیار خواهد داشت.

اسرائیل در اسفندماه و هم‌زمان با بحبوحهٔ افزایش تنش‌ها با ایران، برای نخستین بار هفت فروند جنگندهٔ اف-۳۵ را به رزمایش «پرچم سرخ» تحت رهبری ایالات متحده در نوادا فرستاد.

به‌گفتهٔ نیروی هوایی ایالات متحده، این رزمایش که در پی موفقیت جونیپر اُک ۲۳/۲، جونیپر فالکن، و دیگر تمرین‌های ترکیبی، انجام شده، به نیروی هوایی ایالات متحده این فرصت را می‌دهد تا ضمن تقویت قابلیت همکاری با نیروی هوایی اسرائیل و همکاری دوجانبه و تقویت و ارتقاء ثبات منطقه‌ای، توانایی‌ها را بهبود دهد.