انتشار اطلاعات نادرست توسط طرفداران روسیه هم‌زمان با افزایش پشتیبانی آمریکا از منطقهٔ ساحل

نواکشوت، موریتانی -- یک کارزار انتشار اطلاعات نادرست نیجر را هدف قرار داد. این در حالی است که این کشور واقع در منطقهٔ ساحل روابطش را با ایالات متحده و فرانسه مستحکم کرده و بر محکومیت تهاجم روسیه به اوکراین پافشاری کرده است.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، شبکه‌های اجتماعی در اواخر بهمن، در این کشور محصور در خشکی غرب آفریقا به‌طور ناگهانی سیلی از اطلاعات نادرست را دربارهٔ رویدادهای غیرواقعی -- از حملات افراط‌گرایان و کودتای فرضی گرفته تا بمباران ساختگی -- منتشر کردند.

اگرچه نویسندگان این مطالب ناشناس هستند، مفسران می‌گویند سبک و زمان انتشار آنها نشان‌دهندهٔ تلاشی هماهنگ برای تضعیف افکار عمومی یکی از متحدان مهم برای فرانسه و ایالات متحده است.

چند صفحهٔ فیس‌بوک که این اخبار جعلی در مورد آشوب در نیجر را هم‌رسانی کردند، پیش از این هم مطالبی را در حمایت از روسیه منتشر کرده یا حضور فرانسوی‌ها در ساحل را هدف قرار داده‌اند.

یکی از این صفحات، به‌نام گزارشگر بدون مرز مالی، مشخصاً اتهامات منتشر‌شده در فیس‌بوک و توییتر در فروردین‌ماه گذشته را مبنی بر این که فرانسه در مرکز مالی مرتکب جنایاتی شده است، منتشر کرد.

این به اصطلاح شواهد، تصاویری از یک گور جمعی در گوسی، واقع در نزدیکی یک قرارگاه نظامی فرانسه، بود. این قرارگاه به‌تازگی به ارتش مالی تحویل داده شده بود.

ارتش فرانسه با تکذیب دخالت خود در ایجاد این گور جمعی، تصاویر گرفته‌شده با یک پهپاد را منتشر کرد که نشان می‌داد مزدوران روسی این اجساد را چند روز قبل دفن کرده بودند.

صدیق آبا، نویسنده و تحلیلگر سیاسی نیجری مقیم پاریس، گفت که هدف از کارزار اطلاعات نادرستی که به‌تازگی برگزار شده «احتمالاً بی‌ثبات کردن نیجر است و می‌خواهد نشان دهد که این کشور که هم‌پیمان فرانسه در منطقه باقی‌ مانده، تصمیم اشتباهی گرفته است.»

او گفت که هدف این بود که «میان افکار عمومی و دولت شکاف ایجاد شود.»

۱۵۰ میلیون دلار برای ساحل

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجهٔ ایالات متحده، اوایل این ماه، به نیامی سفر کرد. او بالاترین مقام آمریکایی است که تاکنون به نیجر سفر کرده است.

بلینکن پس از گفتگو با محمد بازوم، رئیس‌جمهوری نیجر، روز ۲۵ اسفند، از تخصیص ۱۵۰ میلیون دلار کمک بشردوستانهٔ جدید برای منطقهٔ ساحل، از جمله نیجر، خبر داد.

به این ترتیب، ارزش کل کمک های ایالات متحده به ساحل به ۲۳۳ میلیون دلار برای سال مالی جاری می‌رسد.

بسیاری از تحلیلگران سیاسی و امنیتی منطقه این سفر را به‌عنوان تقویت تعهدی که جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، در جریان اجلاس سران رهبران آمریکا و آفریقا در آذر‌ماه گذشته مبنی بر «پشتیبانی کامل» از آفریقا داده بود، تلقی کردند.

بلینکن در اسفند‌ماه گذشته در اتیوپی گفت: «این بدان معناست که ایالات متحده به مشارکت عمیق، تعاملی، و واقعی در این قاره متعهد است.»

کریم مگا، روزنامه‌نگار اهل نیجر، گفت که انتخاب این کشور از میان کشورهای ساحل «فاقد اهمیت نیست؛ چرا که» در بحبوحهٔ ناآرامی‌ها در کشورهای همسایه، «نیجر باثبات‌ترین کشور محسوب می‌شود.»

او گفت: «ثبات در نیجر نتیجهٔ خلأ نیست، بلکه نتیجهٔ دو عامل است.»

او گفت: «عامل اول مربوط به دیدگاه عالی محمد بازوم، رئیس‌جمهوری کنونی، و تجربهٔ گستردهٔ او در مدیریت بحران هایی است که نیجر در سال‌های گذشته با آن مواجه بوده است.»

عامل دوم مربوط به درسی است که مردم نیجر از سال های جنگ داخلی در دههٔ ۱۳۷۰ آموخته‌اند.

مگا گفت این «درسی است که موجب شد همهٔ اعضای جامعهٔ نیجر درک کنند که منافع آنها در گرو حفظ ثبات، طرد تروریسم و افراط گرایی، و تمایل به ارتباط با کشورهایی که در خدمت منافع مردم نیجر هستند -- مانند ایالات متحده و هم‌پیمانانش -- است.»

توانایی دموکراسی در شکست تروریسم

نیجر، یکی از فقیرترین کشورهای جهان، از زمان احیای دموکراتیک خود در سال ۱۳۹۰، صحنه ثبات بوده است. این در حالی است که رژیم‌های نظامی حکومت را در کشورهای همسایهٔ نیجر -- یعنی مالی و بورکینافاسو -- در دست گرفته‌اند.

مالی قاطعانه وارد مدار روسیه شده و پس از خروج نیروهای فرانسوی مزدوران گروه واگنر را استخدام کرده است.

روابط بورکینافاسو که تنها ظرف یک سال گذشته صحنهٔ دو کودتا بود، نیز با فرانسه دچار اختلاف شده است.

اگرچه هم رهبر نظامی بورکینافاسو و هم روسیه ادعاهایی مبنی بر فعالیت واگنر در آن کشور را رد کرده‌اند، تحلیلگران مستقل و دیگر رهبران منطقه می‌گویند که این گروه مزدور احتمالاً طی ماه‌های آینده در بورکینافاسو مستقر خواهد شد.

حسومی مسعودو، وزیر امور خارجهٔ نیجر، روز ۲۵ اسفند، طی سخنانی که در حضور بلینکن ایراد کرد، گفت که هیچ مدرکی دال بر فعالیت‌های واگنر در بورکینافاسو ندارد. با این حال، او نسبت به هرگونه ارتباط با این گروه هشدار داد.

بنا بر متنی که توسط وزارت امور خارجهٔ ایالات متحده ترجمه شده است، او گفت: «آرزوی ما این است که این کشور... به حرکت در این مسیر به‌سوی سازمانی که ما آن را جنایتکار و مزدور می‌دانیم ادامه ندهد.»

او گفت: «واگنر فقط در کشورهای درمانده یا کشورهایی که به‌زودی درمانده خواهند شد، حضور دارد.»

او افزود: «نهادهای دموکراتیک ما می‌توانند تروریسم را شکست دهند. در واقع ... هیچ راه دیگری وجود ندارد.»‌

برخلاف بسیاری از دیپلمات‌های آفریقایی، او تهاجم روسیه به اوکراین را نیز با قاطعیت محکوم کرد.

بلینکن نیز با ستایش از تجربهٔ دموکراتیک نیجر گفت: «نیجر در دفاع از ارزش‌های دموکراتیک در معرض تهدید در کشورهای همسایه به‌سرعت عمل کرده است.»‌

تضعیف امنیت آفریقا توسط روسیه

بشیر ولد ببنانه، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی موریتانیایی، گفت که اگر به مفهوم این موضوع بیاندیشیم، می‌بینیم که ستایش بلینکن «اشاره‌ای غیرمستقیم به کشورهایی مانند مالی و بورکینافاسو بود که توسط رژیم‌های نظامی کودتاچی اداره می‌شوند و برای محافظت از خود با مسکو متحد شده‌اند.»

دولت بایدن برای مقابله با افزایش سرمایه‌گذاری چین روند تعامل گستردهٔ آمریکا در آفریقا را آغاز کرد، اما نگرانی‌ها در مورد روسیه نیز به‌تازگی افزایش یافته است.

مالی، کشوری که از غرب با نیجر هم‌مرز است، روابطش را با روسیه نزدیک‌تر کرده و گواه این امر حضور مزدوران واگنر است.

روز ۲۶ اسفند، بلینکن در نیامی به خبرگزاری فرانسه گفت: «هرجا واگنر می‌رود، رویدادهای بد نیز آن را دنبال می‌کنند.»‌

او گفت: «ما هر جا شاهد عملکرد این گروه بودیم، دیده‌ایم که امنیت را بهبود نبخشیده است، بلکه برعکس، ما شاهد بدتر شدن اوضاع، سوءاستفاده از منابع، فساد، و خشونتی بوده‌ایم که این گروه همانند آفت بر سر مردم کشورهایی که انتخاب کرده‌اند با آن کار کنند، نازل کرده است.»‌

ببنانه گفت که حضور روسیه «برای امنیت و ثبات در منطقهٔ ساحل زیانبارتر شده است.»

او افزود: «با توجه به افزایش نفوذ مسکو در برخی از کشورهای ساحل طبیعی است که ایالات متحده برای مقابله با نفوذ روسیه نقش خود را در منطقه افزایش دهد.»‌

واگنر که توسط یوگنی پریگوژین، متحد نزدیک ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، اداره می شود، به نقض حقوق بشر و جنایات جنگی در جمهوری آفریقای مرکزی، لیبی، مالی، سوریه، و به‌تازگی در جنگ اوکراین متهم شده است.

در اواخر اسفند‌ماه گذشته، مقامات ایتالیایی، واگنر را حتی به افزایش تلاش برای مهاجرت از آفریقا به اروپا متهم کردند.

بلینکن به خبرگزاری فرانسه گفت، ایالات متحده و فرانسه در رویکردی جدید در قبال غرب آفریقا که بر دموکراسی، توسعه، و حکومتداری خوب تأکید دارد، متحد هستند.

او گفت: «اگر مشکلات و ناامنی‌های شدیدی دارید، باید پاسخی برای آنها وجود داشته باشد. و اگر پاسخی برای آنها نباشد، در آن‌صورت گروه‌هایی مانند واگنر سعی می‌کنند دست به‌کار شوند و از وضعیت سوءاستفاده کنند.»

همچنین، بلینکن با جنگجویان پیشین که از افراط‌گرایی دست کشیده و از طریق آموزش‌های حرفه‌ای با استفاده از تأمین مالی ۲۰ میلیون دلاری از بودجهٔ ایالات متحده احیا شده بودند، دیدار کرد.