از بین رفتن نیروهای روسیه در اوکراین در نتیجۀ اشتباهات شرم‌آور

خطاها و اشتباهات شرم‌آور همچنان گریبانگیر ارتش روسیه در اوکراین است. در هفته‌های اخیر مشکلات مربوط به نیروی انسانی، روحیه، و مسیرهای تدارکاتی این نیروها به اوج خود رسیده است.

انفجارهای 18 مردادماه در فرودگاه ساکی در کریمه که ضمیمۀ روسیه شده است، تصویر شفافی از دردسرهای فزایندۀ ارتش روسیه و تلاش‌های آن برای جلب مشروعیت و سرپوش گذاشتن بر آنها را به نمایش گذاشت.

مجموعه‌ای از انفجارهای مهیب این قرارگاه هوایی را لرزاند و خسارات زیادی به بار آورد. در این انفجارها دست‌کم ۹ فروند جت جنگنده منهدم شدند. اما روسیه بی‌درنگ اعلام کرد که این انفجارها بر اثر یک حادثه روی داده‌اند.

وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که در حال تحقیق برای یافتن دلیل این انفجارها است؛ با این حال، تأکید کرد که این فرودگاه هدف قرار نگرفته است.

اولیور الکساندر، یک کنشگر، به خبرگزاری فرانسه گفت: «اگر این واقعاً یک حادثه بوده، باید چهار یا پنج نفر سیگارشان را در یک نقطه انداخته باشند و یا با چکش به این بمب‌ها ضربه زده باشند -- امری که بسیار بعید است.»

الیوت هیگینز، بنیان‌گذار گروه روزنامه‌نگاری تحقیقی «بلینگ‌کت»، گفت که این تصاویر سه حفره و شواهدی را از «یک آتش‌سوزی عظیم در سراسر این پایگاه» نشان می‌دهند.

او در توییتر نوشت: «یکی از برداشت‌هایی که می‌توان در مورد این حفره‌ها ارائه کرد انجام حملات دقیق با استفاده از مهمات دوربرد است.»

هیگینز گفت: «من اصلاً به یاد ندارم که روسیه این تعداد از تجهیزات هوایی خود را ظرف یک روز از دست داده باشد. آنها باید به شدت نگران توانایی اوکراین در اجرای حملات مشابه در نقاط دیگر، به‌ویژه پل تنگهٔ کِرچ (پل مواصلاتی کریمه و روسیه) باشند.»

نیویورک تایمز و واشنگتن پست به نقل از مقامات اوکراینی ناشناس گفته‌اند که اوکراین در این انفجارها دست داشته است، اما نیروهای کی‌یف این اظهارات را به‌طور عمومی تأیید نکرده اند.

ارتش اوکراین در اظهارنظری طعنه‌آمیز پیرامون «مشکلات فنی» روسیه گفته است، امکان دارد که این [انفجار] توسط افراد سیگاری در مناطق غیرمجاز ایجاد شده باشد.

میخائیلو پودولیاک، مشاور ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، روز ۱۹ مرداد در توییتی نوشت: «همه‌گیری بروز حوادث فنی در فرودگاه‌های نظامی در کریمه و بلاروس باید توسط ارتش روسیه به‌عنوان یک هشدار تلقی شود.»

او در ادامه نوشت: «اوکراین را فراموش کنید، یونیفورم خود را دربیاورید و بروید ... دست سرنوشت هر جا که باشید پیدایتان خواهد کرد.»

روسیه از شبه‌جزیرۀ کریمه که در سال ۱۳۹۳ به‌طور غیرقانونی به این کشور ضمیمه شد، به‌عنوان پایگاه اصلی برای حمله به اوکراین استفاده کرده است.

اما کریمه پیش از این به‌ندرت هدف قرار گرفته است و رویداد اخیر به‌منزلۀ تشدید عمدۀ وضعیت جنگ است. همچنین، این امر شکست بزرگی برای ارتش روسیه محسوب می‌شود؛ ارتشی که حتی در هنگام حمله به اوکراین در بهمن گذشته هرگز خاک روسیه را آسیب‌پذیر نمی‌دانست.

این در حالی است که ارتش اوکراین در هفته‌های اخیر و پس از دریافت سامانه‌های موشکی توپخانه‌ای با تحرک بالا (هیمارس) - سامانه‌هایی که هم‌پیمانان غربی به این کشور فرستاده‌اند - اهدافی را در عمق قلمرو تحت تسلط روسیه هدف قرار داده است.

نیروهای دفاعی روسیه کجا هستند؟

انهدام پایگاه هوایی ساکی واقعیت شرم‌آور دیگری را بیش از پنج ماه پس از حملۀ روسیه به اوکراین نشان می‌دهد: این حکومت تجاوزگر که بسیار بزرگتر و در ظاهر مجهزتر است، نتوانسته است برتری هوایی یا پدافند موشکی قابل اعتمادی به‌وجود بیاورد.

بنا بر گزارش رسانه‌های گوناگون، از جمله گزارش تیرماه «نیوزویک»، هواپیماهای اوکراینی همچنان در آسمان قدرت‌نمایی می‌کنند؛ چرا که نیروهای اوکراینی هواپیماهای روسی را سرنگون کرده‌، آنها را روی زمین از بین برده‌ (همانند حادثۀ ساکی)، و موشک‌های ضدهوایی روسیه را منفجر کرده‌اند.

به‌گفتۀ پنتاگون، این سامانه‌های موشکی توپخانه‌ای با تحرک بالا در جلوگیری از برتری هوایی روس‌ها مؤثر بوده‌اند.

اگر اوکراین واقعاً از موشک برای حمله به ساکی استفاده کرده باشد، پس باید چنین نتیجه‌گیری کرد که سامانه‌های موشکی پدافند هوایی در اطراف این پایگاه بی‌فایده هستند.

تیموتی اش، تحلیلگر نظامی بریتانیا، سه‌شنبۀ گذشته در وبلاگ خود نوشت: «شایان توجه است که پدافند هوایی روسیه بار دیگر ناکام شده است. یادتان باشد که این یک هدف روسی پیشرفته است.»

عملکرد جنگ‌افزارهای روسی در درگیری‌ها در سراسر جهان پیش از این نیز ناامیدکننده‌ بود. اما این عملکرد فضاحت‌بار در اوکراین موجب مخدوش‌تر شدن اعتبار این جنگ‌افزارها شده است.

نیروهایی که در سال ۱۳۹۹ در قره‌باغ کوهستانی (آذربایجان)، سوریه، و لیبی از پهپادهای ساخت ترکیه و اسرائیل استفاده می‌کردند، دشمنانشان را که مجهز به جنگ‌افزارهای روسی بودند از بین بردند.

بی کفایتی بنیادین نیز مشکلات دیگری را ایجاد کرده است.

مؤسسۀ نیروی دریایی ایالات متحده در فروردین‌ماه اعلام کرد که اوکراین به‌دلیل ناکامی خدمۀ ناو جنگی روسی «مسکوا» در روشن کردن رادارهای پدافند موشکی توانسته است این ناو را در دریای سیاه غرق کند.

قطع مسیرهای عرضه

مشکلات فزاینده زنجیرۀ عرضۀ روسیه در هفته‌های اخیر بیش از پیش نمایان شده است.

اوکراین روز یکشنبه اعلام کرد، نیروهای روسی که در جریان حملۀ خود به منطقۀ خرسون جنوبی از رودخانۀ دنیپرو عبور کرده‌اند، پس از گلوله‌باران پل‌های راهبردی با مشکلات فزاینده‌ای مواجه شده‌اند.

سه پل تحت تسلط روسیه در این منطقه -- دو پل برای رفت‌وآمد جاده‌ای و یک پل راه آهن -- در هفته‌های اخیر به دفعات بمباران شده‌اند.

سرگئی خلان، یکی از قانونگذاران منطقه‌، به تلویزیون اوکراین گفت که تنها راه عبور سربازان روسی از رودخانه، پل‌های آنتونوفسکی است، اما «این پل‌ها نیز نمی‌توانند نیازهای آنها را به‌طور کامل برآورده کنند.»

خرسون، مرکز این منطقه، تنها در چند کیلومتری خط مقدم واقع شده است. منطقۀ گسترده‌تر -- که آن نیز خرسون نامیده می‌شود -- برای کشاورزی اوکراین منطقه‌ای حیاتی محسوب می‌شود.

همچنین، این منطقه‌ به‌دلیل همسایگی با کریمه منطقه‌ای راهبردی به شمار می‌رود.

نیروهای اوکراینی می‌گویند، چند هفته‌ای است که یک ضد‌حملۀ کم‌سرعت را در جنوب این کشور رهبری می‌کنند.

کی‌یف می‌گوید که ده‌ها روستا را از نیروهای روسیه بازپس گرفته است.

تلفات سرسام‌آور

تازه‌ترین ناکامی‌های روسیه در حالی رقم می‌خورد که این کشور در جنگ اوکراین متحمل خسارات سرسام‌آوری شده است. این امر مسکو را وادار کرده است که برای استخدام زندانیان و کارگران مهاجر آسیای میانه تلاش کند.

اگرچه حمله به اوکراین بزرگترین حمله در اروپا از زمان جنگ جهانی دوم بود، اما در آغاز این تهاجم شمار نیروهای لشکر ۱۶۰ هزار نفری روسیه تنها کمی بیشتر از تعداد مدافعان اوکراینی بود. این در حالی است که مطابق نظریه‌های نظامی، نسبت مهاجمان به مدافعان باید «سه به یک» باشد.

در چند هفتۀ نخست این درگیری، نیروهای پراکندۀ اوکراین توانستند تلفات سنگینی به دشمنان‌ خود وارد کنند. بخشی از این تلفات به لطف سال‌ها آموزش ناتو و همچنین تأمین جنگ‌افزارهای ضدتانک و ضدهوایی از سوی هم‌پیمانان غربی رقم خورد.

از آن زمان تاکنون تعداد نظامیان کشته‌شده روسیه رو به افزایش بوده است.

روسیه تنها در دو نوبت آمار رسمی سربازان کشته‌شده را اعلام کرد. در تازه‌ترین مورد، روسیه روز ۵ فروردین شمار تلفاتش را ۱۳۵۱ نفر اعلام کرد. این در حالی است که تحلیلگران این رقم را بسیار پایین‌تر از رقم واقعی می‌دانند.

بر اساس تازه‌ترین به‌روزرسانی ارتش اوکراین، روسیه حدود ۴۳۷۵۰ سرباز خود را از دست داده است.

منابع غربی که خبرگزاری فرانسه با آنها تماس گرفته است، معمولاً ارقام بسیار پایین‌تری را در مورد تلفات روسیه -- یعنی بین ۱۵ هزار تا ۲۰ هزار سرباز کشته‌شده -- ارائه می‌دهند.

با این حال، یک مقام ارشد آمریکایی روز ۱۸ مرداد برآورد کرد که از زمان آغاز جنگ در اوایل اسفند، ۸۰ هزار تن از روس‌ها در اوکراین کشته یا زخمی شده‌اند.