بیرون آوردن قربانیان داعش از گور دسته‌جمعی در نزدیکی «هتل وحشت» در منبج سوریه

پس از آن که کارگران شهرداری در تیرماه یک گور جمعی تازه حاوی غیرنظامیان کشته‌شده توسط «دولت اسلامی» (داعش) را در شهر منبج واقع در استان حلب،‌ در شمال سوریه، کشف کردند، تلاش‌ها برای بیرون آوردن این اجساد جریان دارد.

این گور جمعی در فاصلۀ چند متری هتل منبج قرار گرفته است. این گروه افراطی در زمان اشغال این منطقه طی سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۵ از این هتل به عنوان مرکز بازجویی استفاده می‌کردند.

شاهدان عینی به المشارق می‌گویند که دست‌های اجساد کشف‌شده بسته بود و چشم‌بند داشتند و در میان قربانیان اجساد زنان و کودکان نیز دیده می‌شود.

غسان ابراهیم، ​​فرمانده یکی از یگان‌های شورای نظامی منبج، گفت که کارگران شهرداری روز ۵ مرداد در حالی‌که برای بهینه‌سازی سامانۀ فاضلاب منطقه کار می‌کردند، این گور جمعی را در فاصلۀ چند متری هتل منبج کشف کردند.

او به المشارق گفت که شهرداری بلافاصله با اعضای این کمیته و مقامات هلال احمر کردی تماس گرفت و عملیات بازیابی این اجساد سازماندهی شد.

ابراهیم گفت که این گور جمعی در منطقه‌ای قرار گرفته که پیش‌تر «میدان امنیت نام داشت و به‌دلیل آنکه یک مرکز اصلی تحقیق و بازجویی ایجاد‌شده توسط این گروه در هتل منبج در آن قرار داشت، به‌روی غیرنظامیان بسته شده بود.»

او گفت، کشف این گور امری غیرعادی است؛ چرا که داعش «معمولاً غیرنظامیان و مخالفان خود را در مناطقی سر به نیست می‌کرد که نسبتاً از مراکز آن گروه دور بودند.»

به‌گفتۀ او، بنا بر شواهدی که تاکنون کشف شده -- از جمله بقایای کودکان، زنان و مردان به‌همراه اوراق هویت، تصاویر، و دیگر مایملک‌شان -- قربانیان احتمالاً تلاش کرده بودند تا از مناطق تحت سلطۀ داعش فرار کنند.

او گفت، به‌نظر می‌رسد آنها «در آخرین روزهای سلطۀ داعش بر منبج که در سال ۱۳۹۵ آزاد شد، دستگیر شده و سر به نیست شده‌اند.»

هتل وحشت

خبرگزاری فرانسه گزارش داد که هتل پنج طبقۀ منبج زمانی میزبان خارجی‌ها و سوری‌هایی بود که برای استراحت آخر هفته به آنجا می‌آمدند.

اما داعش طی دو سال حکمرانی خود، این هتل را به زندانی هولناک برای هر کسی که تفسیر افراطی این گروه از شریعت را نقض می‌کرد، تبدیل کرد.

احمد عثمان پس از آن که به همدستی با جنگجویان ضد داعش متهم شد، اواخر سال ۱۳۹۴ سه ماه در اینجا زندانی بود. او غل و زنجیر شد و تحت شکنجه قرار گرفت.

او در مصاحبه‌ای که مهر ۱۳۹۵ با خبرگزاری فرانسه داشت گفت: «پای ما هرگز زمین را لمس نمی‌کرد. آنها بعضی مواقع زنجیر را بالا و پایین می‌بردند» تا درد را تشدید کنند.

احمد گفت: «ما تا مدت‌ها پس از آزادی، دیگر نمی‌توانستیم راه برویم یا روی یک موضوع تمرکز کنیم.»

طبقات پایینی این هتل به یک مارپیچ زیرزمینی متشکل از سلول‌های تاریک و اتاق‌های شکنجه تبدیل شده بود. در آنجا زندانبانان زندانیان خود را از درون دریچه‌های کوچک ایجاد شده در درهای فلزی سیاه تحت نظر داشتند.

عثمان گفت که حمام‌ها به سلول‌های انفرادی تبدیل شده بودند و در یکی از اتاق‌ها «زندانیان چندین روز» درون محفظه‌های فلزی «می‌نشستند و این تا زمانی که اعتراف کنند ادامه می‌یافت.»

او گفت که بازداشت‌شدگان فقط زمان‌های کوتاهی را در اختیار داشتند تا میان غذا خوردن یا نماز خواندن یکی را انتخاب کنند و آنها که صبحانه خوردن را به‌جای کامل کردن نماز صبح انتخاب می‌کردند، مورد ضرب و جرح قرار می‌گرفتند.

او گفت: «آنها تمام بدن ما، سر، و تن‌مان را می‌زدند... و ما را مجبور می‌کردند به درون یک چرخ بزرگ برویم و بعد ما را کتک می‌زدند.»

عثمان اگرچه از آن زندان جان به‌در برد، زندانیان دیگری که با او بودند توسط داعش اعدام شدند.

عثمان گفت: «آنها هر اتهامی را که دوست داشتند، طرح می‌کردند و سر مردم را می‌بریدند. آنها به چه جرأتی خودشان را دولت اسلامی می‌نامند؟»

خانواده‌ها در انتظار پاسخ

آزاد دودیکی، مسئول هلال احمر منطقۀ کردی، گفت: «موضوع گور دسته جمعی با توجه به بعد اجتماعی و نیاز هزاران خانواده به کسب اطلاع از سرنوشت پسران و اعضای خانواده‌شان ، به‌عنوان یک اولویت مطلق در دست بررسی است.»

او به المشارق گفت: «تعداد تقریبی ناپدیدشدگان به هشت هزار نفر می‌رسد. از جملۀ آنها مردان، زنان و کودکانی هستند که در شرایط مرموز ناپدید شدند یا عناصر آن گروه دستگیرشان کردند.»

همۀ اخبار مربوط به آنها به‌طور کامل متوقف شد.

دودیکی گفت: «فرایند جستجو به‌دلیل فقدان اطلاعات دقیق در مورد محل گورها بسیار دشوار است و بسیاری از آنها قبلاً بر اساس اطلاعات ارائه‌شده توسط ساکنان کشف شده‌اند.»

حسین خلیل، یکی از نیروهای امنیتی داخلی منبج، به المشارق گفت که تاکنون بقایای ۳۰ نفر -- از جمله زنان و کودکان -- از این گور دسته‌جمعی بیرون آورده شده است.

خلیل گفت که در روند نبش قبر، متوجه شد که دست همۀ اجساد «با دستبند از پشت بسته شده بود و بسیاری از آنها چشم‌بند داشتند.»

او گفت که آسیب ناشی از گلوله در جمجمۀ برخی از قربانیان قابل مشاهده بود.

عکس‌های شخصی، اسناد

خلیل گفت: «بیشتر بقایای این افراد شامل عکس‌های شخصی و اسناد متعلق به قربانیان بود که امری کم‌سابقه است.»

او یادآور شد: «در گورهای دسته‌جمعی کشف‌شده در گذشته، تیم‌های نبش قبر نمی‌توانستند اسنادی را پیدا کنند. این موضوع شناسایی قربانیان را دشوار و آزمایش دی‌ان‌‌ای را ضروری می‌کرد.»

خلیل گفت: «این امکانات در شمال سوریه در دسترس نیستند و نیاز به زمان و بودجه دارد. همین مسئله مانع از شناسایی قربانیان شد.»

او گفت در مقابل، اسامی قربانیان منبج «پس از بررسی و مستندسازی بقایای اجساد، اسناد، و عکس‌های کشف‌شده اعلام خواهد شد.»

خلیل گفت که این قتل‌عام «شاید در آخرین روزهای قبل از آزادسازی شهر منبج و در زمانی رخ داده باشد که عناصر گروه داعش در حال سربه نیست کردن همۀ بازداشت‌شدگان بودند تا برای فرار از منطقه آماده شوند.»

او گفت که احتمالاً این اعدام‌ها پس از اینکه داعشی‌ها مطمئن شدند نیروهای دموکراتیک سوریه و ائتلاف بین‌المللی منطقه را آزاد کرده‌اند، با شتابزدگی و از ترس اینکه مبادا اسیران عناصر داعش را شناسایی کنند، انجام شده است.