هشدار واردکنندگان گندم نسبت به قحطی گسترده در یمن

عدن -- احمد مصلح، کارمند دولت یمن و پدر هفت فرزند، آرزوی روزی را دارد که بتواند یک کیسۀ ۵۰ کیلوگرمی آرد بخرد تا نیازهای خانواده اش به موادغذایی اساسی را برآورده کند.

وی به المشارق گفت که با توجه به افزایش قیمت هر گونی ۵۰ کیلوگرمی آرد از ۱۷ هزار ریال یمن (۶۸ دلار) به ۲۵ هزار ریال یمن (۱۰۰ دلار) از زمان آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین، او اکنون آرد را در مقادیر کم -- یعنی حدود ۲ تا ۳ کیلوگرم در هفته - خریداری می‌کند.

مصلح گفت: «عدم پرداخت دستمزدها، افزایش قیمت‌ها، و توقف فعالیت‌های بازرگانی سبب کاهش قدرت خرید ما شده است.»

او می‌گوید: «زندگی بسیار دشوار شده است و ما شبانه‌روز در این فکر هستیم که چگونه اقلام اولیه را برای خانواده‌هایمان فراهم کنیم.»

به‌دلیل اختلال بی‌سابقه در عرضۀ جهانی گندم پس از حملۀ روسیه به اوکراین و ممنوعیت صادرات گندم توسط هند، یک واردکنندۀ عمدۀ گندم در یمن، هفتۀ گذشته نسبت به قحطی گسترده قریب‌الوقوع در این کشور جنگ‌زده هشدار داد.

نیروهای روسیه با مسدود کردن راه ده‌ها کشتی باربری در بنادر اوکراین باعث توقف صادرات گندم، روغن آفتابگردان، و مواد غذایی دیگر و نیز کود برای محصولات کشاورزی شده‌اند.

یمن تقریباً یک سوم گندم خود را از اوکراین و روسیه خریداری می‌کند.

افزایش قیمت جهانی گندم و وجود آشفته‌بازارها، و نیز اختلالات عمده در عرضه، سبب شده است که ذخایر مواد غذایی در سراسر کشور به‌سرعت کاهش یابد.

گروه «هائل سعيد أنعم» (اچ‌اس‌ای) که بزرگترین شرکت یمنی و واردکنندۀ اصلی گندم آن کشور است، در نامه‌ای خطاب به رهبران بین‌المللی پیش از نشست سران ایالات متحده پیرامون امنیت غذایی جهانی در سازمان ملل متحد در نیویورک در روز ۲۸ اردیبهشت، ضمن مطرح کردن این موضوع ، نسبت به آن هشدار داد و خواستار ارائۀ پیشنهادهای مشخصی در زمینه سیاست‌گذاری شد.

در این نامه آمده است: «این تحولات سبب خواهد شد که بحران جاری امنیت غذایی در یمن به نقطه‌ای غیرقابل بازگشت برسد.»

سازمان ملل متحد در فروردین ماه هشدار داده بود که بیش از ۲۵/۵ میلیون نفر از مجموع ۳۰ میلیون نفر جمعیت یمن، به‌دلیل جنگ زیر خط فقر زندگی می‌کنند.

گروه «هائل سعيد أنعم» اظهار داشت: «بدون تغییر اساسی در این رویکرد، این خطر فوری وجود دارد که ذخایر گندم موجود در یمن حتی به مقدار مورد نیاز برای جلوگیری از دچار شدن صدها هزار نفر دیگر به قحطی نیز کافی نباشد.»

در آستانۀ بحران

این گروه افزوده است، یمن برای حفظ عرضۀ بی‌وقفۀ گندم و طرح‌های کمکی برای صدها هزار نفر به طرح‌های ویژه‌ای احتیاج دارد.

این گروه خواستار ایجاد صندوق ویژه‌ای شد که واردکنندگان گندم یمنی بتوانند از طریق آن به‌سرعت به منابع مالی برای خرید گندم در بازار جهانی دسترسی پیدا کنند.

این گروه همچنین خواستار تمدید شرایط پرداخت برای شرکت‌های یمنی واردکنندۀ موادغذایی در معاملاتشان با عرضه‌کنندگان بین‌المللی شد.

مصطفی نصر، مدیر مرکز مطالعات و رسانه‌های اقتصادی، گفت که یمن «در آستانۀ یک بحران بزرگ گندم قرار دارد.»

وی با بیان این که گروه «هائل سعيد أنعم» ۵۵ درصد از سهم بازار گندم در یمن را در اختیار دارد، افزود: «باید با این بحران به‌طور جدی و از طریق ایجاد یک کمیتۀ اضطراری و ایجاد حساب یارانه‌ای ویژه برای واردکنندگان گندم برخورد شود.»

یمن دو ماه پیش اعلام کرد که ذخایر گندم آن کشور تنها سه ماه دوام خواهد داشت.

نصر گفت: «تا پایان این مهلت و اتمام [ذخیرۀ گندم] یک ماه مانده و قراردادهای کنونی واردات جوابگوی نیاز بازار نیست.»

عبدالعزیز ثابت، اقتصاددان، می‌گوید که جنگ روسیه و اوکراین به موج فزایندۀ گرسنگی در یمن دامن زده و این امر با تصمیم هند مبنی بر ممنوعیت صادرات گندم به بهانۀ اولویت بخشیدن به مصرف داخلی خود، شدت یافته است.

او گفت که ممنوعیت [صادرات گندم] توسط هند «به‌ویژه با توجه به کمبود بودجۀ لازم برای تأمین گندم مورد نیاز یمن، و افزون بر آن افزایش قیمت جهانی گندم، بحران انسانی در یمن را تشدید کرده و خطر یک قحطی قریب‌الوقوع در یمن را به‌وجود آورده است.»

ثابت به ناتوانی بخش خصوصی در تأمین مقادیر گندم مورد نیاز برای برآورده کردن نیازهای محلی اشاره کرد.

وی گفت که این امر، به سهم خود، بر توانایی سازمان‌های امدادی در ارائۀ سبدهای غذایی به نیازمندان تأثیر مستقیمی خواهد داشت.

سپردۀ عربستان سعودی

عربستان سعودی هم روز ۲۶ اردیبهشت اعلام کرد که ضمن تمدید مهلت [بازپرداخت] سپرده‌ای که در سال ۱۳۹۷ به بانک مرکزی دولت به‌رسمیت شناخته‌شدۀ بین‌المللی یمن داده بود، با پرداخت قسط نهایی آن ۲ میلیارد دلار موافقت می کند.

به گزارش رویترز، وزارت دارایی عربستان اعلام کرد که مدت سپرده‌گذاری سال ۱۳۹۷ به‌منظور پشتیبانی از وضعیت پولی و اقتصادی یمن تمدید خواهد شد.

بانک مرکزی یمن -- که پس از کودتای حوثی‌های تحت حمایت ایران در سال ۱۳۹۳ و تصرف صنعا، اکنون در پایتخت موقت عدن مستقر است -- اعلام کرد که قسط پایانی به مبلغ ۱۷۴ میلیون دلار پرداخت خواهد شد.

محمد الجابر، سفیر عربستان سعودی در یمن، در توییتر اظهار داشت، گفت‌وگوهایی پیرامون یک سپردۀ جدید ۲ میلیارد دلاری که توسط عربستان سعودی و امارات متحدۀ عربی تأمین خواهد شد، در حال انجام است.

فارس النجار، اقتصاددان، ضمن تأکید بر اهمیت به‌کارگیری سپردۀ عربستان سعودی، گفت که این وجوه نقش مهمی در عرضۀ ارز خارجی برای واردات کالاهای اساسی داشته است.

او گفت: «دولت نقش خود را از طریق بانک مرکزی ایفا می‌کند، و این بانک باید با تأمین ارز به صاحبان کسب‌وکار کمک کند.»