رژیم سوریه کمک‌های اهدایی به مردم کشورش را می‌دزدد

قاهره -- ناظران می‌گویند رژیم سوریه کمک‌های بین‌المللی منظورشده برای مردم کشورش را از دهان غیرنظامیان می‌گیرد و از آن برای تأمین بودجه نیروها و ثروتمند کردن همدستان خود استفاده می‌کند.

محمود مصطفی، اقتصاددان سوری و استاد دانشگاه دمشق، گفت رژیم از کمک‌های بشردوستانه بین‌المللی که برای مردمش در نظر گرفته شده «به هر شکل ممکن برای حمایت از ارتش خود و گروه‌های شبه‌نظامی وابسته به آن» سوءاستفاده کرده است.

او گفت این اقدامات «طی چند سال گذشته به شکلی سازمان‌یافته و عامدانه» صورت گرفته است.

آقای مصطفی گفت: «این رفتار برای رژیمی که صرفاً چون مردمش با آن مخالفند وارد کارزار سازمان‌یافته‌ای برای نابودی آنها شده غیرطبیعی نیست».

اما او خاطرنشان کرد بستن راه‌های گریز و توقف سرقت کمک‌ها بسیار دشوار خواهد بود.

مصطفی گفت از نظر او فقط می‌توان «این راه گریز را از طریق یک سیستم سختگیرانه برای نظارت بر توزیع کمک‌های نقدی و امدادی بست تا از رسیدن آنها به دست همه مردم در سراسر سوریه اطمینان حاصل شود».

او گفت سرقت کمک‌ها به احتمال زیاد از سال ۱۳۹۳ شروع شده که نشانه‌هایی از یک بحران واقعی پدیدار شده بود و با توجه به تحریم‌های وضع‌شده علیه دولت سوریه، جامعه بین‌المللی تصمیم گرفته بود به طور مستقیم به مردم سوریه کمک کند.

رژیم بشار اسد، با حمایت متحدان خود روسیه و ایران، از سال ۱۳۸۰ دست به سرکوب بی‌رحمانه مردم خود زده است.

فساد گسترده

محمد بیک، فعال مدنی، گفت رژیم سوریه فشار زیادی بر کارکنان سازمان‌های بین‌المللی ناظر بر توزیع کمک‌ها آورده است.

او گفت سازمان‌های امدادی بین‌المللی در مواجهه با این فشار، که ایمنی کارکنانشان را به خطر انداخته است، وادار به جذب اهالی محلی برای تکمیل فرآیند توزیع کمک‌ها و نظارت بر توزیع آنها شده‌اند.

بیک اما با اشاره به اینکه کمک‌های بین‌المللی پیش از توزیع در انبارهای رژیم نگهداری می‌شود، گفت در بسیاری از موارد، این افراد جزء وفاداران رژیم سوریه هستند و «به نحوی از انحا» در سرقت کمک‌های غذایی دست دارند.

وی در زمینه سرقت‌ها انگشت اتهام را به سمت «افراد صاحب‌نفوذ» و نزدیک به رژیم نشانه گرفت و گفت: «گاهی بعضی اقلام اساسی از بسته‌های غذایی دزدیده می‌شود و فقط نصف اقلام به دست غیرنظامیان نیازمند می‌رسد».

بیک گفت بعضی از کمک‌های غذایی سرقت‌شده بعداً به تاجران وابسته به رژیم فروخته می‌شود، که آنها نیز این اقلام را در بازار به فروش می‌رسانند.

وی افزود وقتی صحبت از توزیع کمک‌های بشردوستانه می‌شود، پای یک سیستم بسیار فاسد شامل وفاداران رژیم -- مسئولین، سربازان و تاجران -- به میان می‌آید.

او گفت: «شکی نیست که نهادهای رژیم کاملاً از آنچه اتفاق می‌افتد مطلعند و برای اطمینان از وفاداری [متحدانشان] چشم‌پوشی می‌کنند».

از سوی دیگر، گروه‌های شبه‌نظامی وابسته به ایران از جمله حزب‌الله -- که در جنگ به نفع رژیم می‌جنگند -- با سوءاستفاده از درماندگی مردم محلی نفوذ خود را در چند منطقه درسوریه تقویت کرده‌اند.

روند رو به افزایش سوءاستفاده

محمد عبدالله، روزنامه‌نگار، گفت طی سال‌های اخیر درصد زیادی از بودجه تخصیص‌یافته برای کمک‌ها مستقیماً به دست رژیم رسیده است.

او گفت دولت سوریه آن زمان باید وجوه را مستقیماً بین مردم غیرنظامی توزیع می‌کرد یا از آن برای خرید کمک‌ها و توزیع مجدد استفاده می‌کرد.

اما در عوض، دولت با دریافت این وجوه از طریق کانال‌های بانکی دولتی و خصوصی وابسته به خود، بخشی از آن را پس از اعمال نرخ تبدیل بازار سیاه به جیب می‌زده است؛ نرخ تبدیل دلار به ارز ملی سوریه در بازار سیاه دو برابر نرخ رسمی است.

مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی در گزارش بهمن‌ماه خود با عنوان «نجات کمک‌ها در سوریه»، گفت دولت بشار اسد «بیش از یک دهه به کمک‌ها دست‌درازی کرده و کمک‌ها را از مخالفان دریغ و سرازیر متحدان کرده است».

در این گزارش آمده است که رژیم «موفق شده است تا نگرانی بین‌المللی برای فلاکت مردمش را به یک منبع سودده تبدیل کند. شیره کمک‌ها را می‌مکد، محل مصرف آن را تغییر می‌دهد و سرازیر اهداف خود می‌کند، هم در نواحی تحت کنترلش و هم از طریق شکل‌دهی به دسترسی بین‌المللی به مناطق خارج از کنترلش.»

در ادامه گزارش با اشاره به اینکه «این دخالت بیشتر ریشه دوانده و دیگر عوامل غیردولتی نیز از آن سرمشق می‌گیرند»، از دولت‌های اهداکننده و دست‌اندرکاران ارسال کمک خواسته شده است تا «رویه فزاینده سوءاستفاده را از بین ببرند».

در این گزارش همچنین آمده است که اگر دولت‌های اهداکننده موفق به این کار شوند، «تأثیر مثبت اهداکنندگان و مزایای آن برای مردم سوریه فوق‌العاده خواهد بود».

«اگر نتوانند یا نخواهند این گونه عمل کنند، آن ناتوانی تا چندین دهه بعد گریبانگیر مردم سوریه خواهد بود.»