بیروت -- پیشنهاد ایران برای کمک به لبنان در ساخت دو نیروگاه در اوج بحران برق این کشور به عنوان یک ترفند تبلیغاتی در لبنان رد شده و در ایران نیز مورد تمسخر قرار گرفته، چرا که مردم خود ایران نیز با خاموشیهای ادواری مواجهند.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران، در سفر به بیروت در روزهای چهارم و پنجم فروردین بر پیشنهاد قبلی ایران برای کمک به لبنان در ساخت دو نیروگاه برق تأکید کرد.
در مهرماه ۱۴۰۰ که این پیشنهاد برای اولین بار مطرح شد، منتقدان حزبالله را متهم کردند که درصدد سوءاستفاده از این بحران برای آوردن مستشاران و تکنسینهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران به خاک لبنان است.
این بار اقتصاددانان لبنانی سرعت عمل به خرج دادند و به این موضوع اشاره کردند که خود ایران نیز دچار بحران تولید برق است.
آنها همچنین گفتند پذیرش کمک ایران باعث خواهد شد روابط لبنان با همسایگان عربی و کشورهای خلیج فارس بیش از پیش دچار تنش شود، آن هم در شرایطی که لبنان به دنبال بهبود این روابط است.
امیرعبداللهیان در بیروت با میشل عون، رئیس جمهوری لبنان، نجیب میقاتی، نخستوزیر، عبدالله بوحبیب، وزیر امور خارجه، و حسن نصرالله، رهبر حزبالله، دیدار کرد.
وی علاوه بر تکرار آمادگی ایران برای کمک به لبنان در ساخت نیروگاه، البته با بهرهگیری از شرکتهای ایرانی، خاطرنشان کرد شرکتهای ایرانی آماده کمک در زمینه اکتشاف نفت و گاز در لبنان هستند.
طبق گزارشها، میقاتی از پیشنهادهای ایران برای کمک به ساخت نیروگاه استقبال کرده، اما زمانبندی هر گونه کمک را به حصول نتیجه موفقیتآمیز در توافق هستهای ایران با قدرتهای جهانی پیوند داده است.
دلیل این موضوع نگرانی از احتمال تحریم شدن لبنان در پی روابط با ایران است که هنوز تحت تحریم قرار دارد.
لبنان با بحران شدید برق مواجه است، که شرکت برق این کشور را به پیادهسازی یک برنامه سهمیهبندی سختگیرانه برای تأمین برق کشور واداشته است.
بخش تأمین برق این کشور مسئول حدود ۲ میلیارد دلار کسری بودجه سالانه است، که باعث افزایش بدهی عمومی به بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار شده است.
قلمرو سیاسی ایران
ویولت غزال بلعه، اقتصاددان لبنانی، سفر اخیر امیرعبداللهیان را به یک «حمله دیپلماتیک» به تصمیم سیاسی بیروت برای احیای روابط با همسایگان عربی و کشورهای خلیج فارس تشبیه کرد.
او به المشارق گفت این اقدام ایران تلاشی است برای اخلال در این روابط و «نگه داشتن لبنان در قلمرو سیاسی ایران».
خانم بلعه گفت در آستانه سفر میقاتی به نشست دوحه، سفر وزير خارجه ایران با این امید انجام شده که موضع کشورهای خلیج فارس در قبال لبنان نرمتر شود.
او گفت پیشنهاد ایران برای ساخت نیروگاه در لبنان و همکاری در سایر زمینهها «جدی و شدنی نیست و در دستهبندی شعارهای توخالی قرار میگیرد».
او گفت: «ساخت نیروگاه نیازمند شرایط سرمایهگذاری است که از لحاظ حقوقی و اقتصادی قابل تحقق باشد، خصوصاً قانون مناقصات عمومی، که لبنان سعی دارد بر مبنای آن زیرساختهای خود را توسعه بدهد».
وی خاطرنشان کرد ساخت نیروگاه ممکن است سالها طول بکشد و هزینه چنین کاری ممکن است بین ۵۰۰ و ۷۵۰ میلیون دلار متغیر باشد.
وی با اشاره به اینکه تهران در حال حاضر هنوز تحت تحریمهای آمریکا قرار دارد، افزود به نظر میرسد پیشنهاد ایران «عاری از هر گونه تضمین در مورد انطباق لبنان با تعهدات مربوط به قوانین تحریمهای ایالات متحده» باشد.
«برقراری هر گونه همکاری اقتصادی یا تجاری با ایران بدون قرار گرفتن در معرض [خطر] تحریمهای مستقیم برای لبنان غیرممکن است.»
بحران انرژی ایران
حسان قطب، رئیس مرکز تحقیقات و مطالعات لبنان، گفت پیشنهاد ایران برای ساخت نیروگاه یک «ترفند است و جدی نیست چون خود ایران از سال ۱۴۰۰ گرفتار بحران تولید و توزیع برق بوده است».
او گفت در تیرماه ۱۴۰۰، همین موضوع موجب ناآرامیها و اعتراضات گسترده در ایران شدو به رژیم ایران توصیه کرد پیش از قدم پیش گذاشتن برای حل مسائل پیش روی لبنان، ابتدا بحران خود را حل کند.
آقای قطب گفت: «راه حل آن طور که وزیر [امور خارجه] ایران گفت ساخت نیروگاههای جدید نیست، خصوصاً از آنجا که نیروگاههای [موجود] حدود ۸۰ درصد از نیاز برق لبنان را تولید میکنند».
او گفت راهکار صحیح «پایان دادن به سرقت گسترده برق است، که یکی از شروط اصلی صندوق بینالمللی پول برای تأمین مالی خرید گاز و برق از مصر و اردن است».
وی خاطرنشان کرد بعضی از روستاهای دره بقاع به این بهانه که «روستاهای مقاومت» هستند از پرداخت هزینه برق معاف شدهاند.
وی در پایان گفت: «حزبالله و جنبش امل عامدانه اجرای این راهکار را نادیده میگیرند چون از این هرج و مرج سود میبرند».