جذب جوانان شمال لبنان به داعش به دلیل فروپاشی اقتصادی آن کشور

بیروت -- ساکنان طرابلس در شمال لبنان به تازگی با اخباری را شنیده اند که می گوید شماری از جوانان محلی در یک حمله هوایی که روز ۹ بهمن یک هسته «دولت اسلامی» (داعش) را در استان دیالی عراق هدف قرار داده بود، کشته شده اند.

این حمله که توسط نیروهای عراقی در یکی از مناطق کوهستانی دیالی انجام شد، ظاهراً به تلافی حادثه ای روی داد که در آن عناصر داعش به یک پادگان نظامی یورش بردند و زمانی که سربازان عراقی در خواب بودند، آنها را به قتل رساندند.

جوانان لبنانی کشته شده در این حمله شامل بکر سیف، عموزاده او عمر سیف، و سه تن از دوستان او به نام های یوسف و عمر شحیدم و انس جزار بودند.

هر پنج نفر از یک روستای کوچک فقیرنشین در نزدیکی شهر طرابلس آمده بودند.

در ماه‌های اخیر، گزارش‌هایی مبنی بر ناپدید شدن ده‌ها جوان که از شمال لبنان ناپدید می شوند و پس از مدتی در عراق مشاهده شده‌اند، منتشر شده است.

باور عمومی بر این است که آنها به صفوف داعش پیوسته اند.

خروج جوانان از لبنان

سیاستمداران و نزدیکان افراد کشته شده به المشارق می گویند که فروپاشی اقتصادی را عامل مقصر در تصمیم جوانانشان برای پیوستن به داعش می دانند. آنها یادآور می شوند که l شرایط زندگی در «کمربند بدبختی» طرابلس و حومه آن به حد بی‌سابقه‌ای تقلیل یافته است.

به گفته آنها، این امر زمینه مساعدی را برای استخدام‌کنندگان افراط گرا فراهم کرده است و آنها از تنش‌های فرقه‌ای و استیصال و ناامیدی ناشی از فروپاشی اقتصادی برای فریب دادن مردان جوان جهت پیوستن به آنها سوء استفاده می‌کنند.

محمود، برادر بکر سیف، به المشارق گفت که برادر او «داشت آماده می‌شد که روز ۶ اسفند ازدواج کند، اما او روز ۱۷ آذر ناپدید شد و پس از آن به ما اطلاع داد که در بازداشت اداره کل امنیت است.»

او گفت که خانواده وکیلی را به منظور پیگیری پرونده او تعیین کرده است، اما به تازگی «یک پیام صوتی را دریافت کرد که در آن گفته می شد او در عراق کشته شده است.»

او با شگفتی گفت: «چگونه ممکن است کسی که در بازداشت سازمان‌های [امنیتی] است، به عراق برود؟» او افزود: «ما نمی‌دانستیم که او لبنان را ترک کرده است. و اگر می‌دانستیم که چه اتفاقی می‌افتد، از آن جلوگیری می‌کردیم.»

محمود این موضوع را که وضعیت مالی برادرش دلیل پیوستن او به داعش بود، رد کرد و گفت: «چون وضع مالی ما به عنوان یک خانواده مناسب است.»

وی گفت: «موضوعی وجود دارد که ما از آن بی‌خبریم.»

«کمربند بدبختی» در شمال

محمد سیف، روزنامه نگار، به المشارق گفت: «ما به عنوان یک خانواده از عزیمت عموزاده و برادرزاده ام به عراق و [شنیدن این که آنها] کشته شده اند، شگفتزده شدیم.»

او گفت که بکر سیف در ۱۴ سالگی «در رابطه با اتهامی که تا امروز از آن مطلع نیستیم» به زندان رومیه لبنان رفت. وی افزود: «او پس از هفت سال از آن جا خارج شد، دختری را نامزد کرد، برای خود خانه و زندگی درست کرد، و تاریخی را برای عروسی خود تعیین کرد.»

«او پیش از آن که ناپدید شود، به مرگ تهدید شده بود.»

سیف گفت که چهار جوان از خانواده شحیدم که در وادی النحله زندگی می‌کردند، ماه گذشته یک شب به رختخواب رفتند. اما خانواده آنها صبح روز بعد که بیدار شدند، دیدند که این افراد ناپدید شده اند.

وی گفت که سرویس های امنیتی متعاقباً به خانواده های آنها اطلاع داد که این افراد در عراق و سوریه هستند. به گفته او، کشته شدن دو تن از این جوانان ناپدید شده (یعنی یوسف و عمر) در عراق تأیید شد، و در همین حال سرنوشت دو تن دیگر مشخص نیست.

این روزنامه نگار افزود: «ما تا به امروز تأییدیه مرگ آنها را دریافت نکرده ایم، اما بنا بر قانون شریعت برای آنها مراسم یادبود برگزار کردیم و حال منتظریم که ببینیم آیا پیکرهای آنها به ما تحویل داده خواهد شد.»

سیف گفت که احتمال دارد فروپاشی اقتصادی و شرایط دشوار دلیل «تحریک شدن آنها برای پیوستن به سازمان های افراطی در ازای پول باشد.»

او گفت که در«کمربند بدبختی» طرابلس، جوانان از حقوق بنیادیشان برای تحصیل محروم هستند «و در آغوش تحریک‌کنندگان می‌افتند که آنها را به دست داعش می اندازند.»

وی افزود: «این تحریک‌کننده در لبنان، سوریه، و عراق بر امور مسلط است و جوانان ما را استخدام می کند تا کشته شوند.»

از نظر او، دارالفتوا بخش عمده مسئولیت وضعیت کنونی را بر عهده دارد؛ چرا که «وظایف خود را در زمینه پرورش جوانان بر اساس مفهوم واقعی دین به انجام نمی‌رساند.»

او گفت، افزون بر این، «به امام جماعت‌های بی سواد در مساجد اجازه می‌دهد که خطابه‌های افراطی ایراد کنند.» بنا بر وی، دولت نیز از وظیفه خود در زمینه ارائه فرصت های تحصیلی و کاری به جوانان منطقه غفلت کرده است.

دمیده شدن بر این آتش در نتیجه فروپاشی اقتصادی

خلدون الشریف، سیاستمدار اهل طرابلس، گفت که بیش از ۵۰ جوان که سن بیشتر آنها زیر ۳۰ سال بود و از محله‌های فقیرنشین‌تر می‌آمدند، شمال آن کشور را به مقصد عراق و سوریه ترک کردند.

او گفت که شماری از این مردان جوان سال ها در زندان رومیه «جایی که از بابت حضور افراط گرایانی که احساس می کنند بر آنها ستم شده، معروف است» در حبس بودند.

الشریف گفت که برای پیوستن این جوانان به داعش دلایل زیادی وجود دارد که از جمله آنها «ترس از دستگیری دوباره است.»

وی گفت، برخی از آنها ایدئولوژی های افراط گرایی را می‌پذیرند. این در حالی است که برخی دیگر با شرایط دشوار اقتصادی روبرو هستند. نرخ فقر در طرابلس و شمال کشور که قبل از فروپاشی اقتصادی نیز بالا بود، اکنون بسیار وخیم‌تر شده است.

ویولت غزال البلعه، اقتصاددان، می‌گوید که منطقه طرابلس «بخش اعظم نرخ فقر لبنان را به خود اختصاص داده و تقریباً بیش از ۷۰ درصد است.»

به گفته او، فقدان توجه دولت و برنامه های توسعه «شاید برخی جوانان نیازمند، نگران، و مستأصل را وادار کند که به ازای دریافت چند دلار، دست به انجام فعالیت های خطرناکی بزنند که آینده و زندگی آنها را تهدید می‌کند.»

یک منبع که اوضاع در طرابلس را پیگیری کرده است به المشارق گفت که پیگیری حرکت جوانان از شمال لبنان به عراق برای درک این موضوع که چه چیزی و چه کسی عامل آن است، برای لبنان اهمیت دارد.

وی گفت: «بررسی دلایل پیوستن این جوانان به داعش در عراق و نه در بیابان سوریه، که به لبنان نزدیک‌تر است، و اینکه آنها چگونه از مرز لبنان با عبور می کنند و از مناطق تحت کنترل چندین گروه شبه نظامی در سوریه می‌گذرند تا به عراق برسند»، امری ضروری است.

او بر ضرورت کنترل مرزها و «جلوگیری از عبور غیرقانونی هر فرد یا شهروند، و به ویژه شبه نظامیان حزب الله، از مرزها به سوریه» تأکید کرد و گفت که هرج و مرج در گذرگاه های مرزی رسیدن به یک راه حل امنیتی را غیرممکن می کند.»