نقش دولت و احزاب لبنان در افزایش فقر

بیروت -- جمیله مرحب، مادر چهار فرزند، در مقابل قفسه‌های غلات و حبوبات در سوپرمارکتی در اشرفیه ایستاده و هزینه یک ظرف مجدره (عدس) را به قیمت امروز محاسبه می‌کند.

او گفت: «مجدره در گذشته غذای اصلی فقرا بود و بیش از ۸ هزار پوند قیمت نداشت. امروز، بدون احتساب هزینه سالاد، که معمولاً همراه با این غذا می آید، «بیش از ۱۰۰ هزار پوند است.»

مرحب گفت: «فقر به تمام وجود ما ضربه زده است.»

«یخچال و کابینت مواد خوراکی من همانند شکم فرزندانم خالی است.»

سبزیجات و سیب زمینی آب پز در حال حاضر بخش عمده وعده های غذایی بسیاری از لبنانی های فقیر را تشکیل می دهد. مرحب می گوید که خانواده او ماه هاست که گوشت یا مرغ نخورده اند.

بدتر از آن این که شوهرش طی یک سال گذشته بیکار بوده است و مرحب هم به دلیل هزینه ها قادر نیست فرزندانش را در مدرسه ثبت نام کند.

او گفت: «ما انتظار نداشتیم که زوال اقتصادی تا این حد بر ما تأثیر بگذارد.»

زوال اقتصادی لبنان بر صدها هزار خانواده سایه افکنده و آنها را از خانواده های محروم به خانواده هایی تبدیل کرده که زیر خط فقر زندگی می کنند.

بنا بر گزارش بانک جهانی، کمربند فقر در لبنان گسترش یافته و حدود ۲.۲ میلیون تن از ساکنان آن کشور را در بر می گیرد. این جمعیت فقیر متشکل از ۱.۵ میلیون لبنانی و ۷۸۰ هزار پناهجوی سوری است.

برنامه های کمک نقدی

بیشتر «فقیران جدید» به جیره غذایی که توسط انجمن ها، سازمان های محلی، و بین المللی، و کلیساها ارائه می شود، وابسته هستند.

این کمک های غذایی معمولاً شامل غلاتی مانند برنج، عدس، و نخود و مواد غذایی اساسی از جمله شیر، روغن، و پنیر کنسرو شده است.

لبنان پس از ماه ها تأخیر، در روز ۱۰ آذر ثبت نام برای دو برنامه کمک نقدی را آغاز کرد تا به ۷۰۰ هزار خانواده آسیب‌پذیر کمک کند که بتوانند پس از حذف شدن یارانه های حیاتی در بحبوحه کمبود بودجه، از عهده مخارج زندگی برآیند.

ثبت نام برای این طرح ها تا اواسط بهمن ماه باز است.

یکی از این برنامه ها -- یعنی طرح «امان»، که بانک جهانی برای آن یک وام ۲۴۶ میلیون دلاری تضمین کرده است -- به ۱۵۰ هزار خانواده ماهانه ۱۵۰ دلار می دهد و ۲۰۰ دلار هزینه مدرسه را برای ۸۷ هزار دانش آموز دبیرستانی می پردازد.

ساروژ کومار جاها، مدیر منطقه ای بانک جهانی، گفت که اجرای برنامه کارت نقدی «مشمول نظارت و بررسی شدید خواهد بود.»

در همین حال، هدف برنامه کارت جیره بندی ارائه تا سقف ۱۲۶ دلار در ماه برای خانواده های واجد شرایط است. اما دولت هنوز منبع مالی این برنامه ۵۵۶ میلیون دلاری را مشخص نکرده است.

جها در مصاحبه ای با بخش انگلیسی روزنامه محلی «لوريون لوجور» گفت که دولت لبنان به منظور تأمین بودجه برنامه کارت جیره بندی، درخواستی رسمی را به بانک جهانی ارائه کرده است.

اگرچه جها خاطرنشان کرد که بانک جهانی آماده بررسی این درخواست است، اما در عین حال اظهار داشت، دولت لبنان باید بخشی از این برنامه را از بودجه خودش تأمین کند.

یکی از شهروندان به نام یوسف سعد، که در انتظار آغاز برنامه کارت نقدی است، حکومت و احزاب تشکیل دهنده دولت را به دلیل «کنترل کردن معیشت‌مان و فقیر کردن مان» سرزنش می کند.

سعد دیشتر در یک کارخانه کار می کرد؛ کارخانه ای که درهای آن اواسط سال ۱۴۰۰ پس از فروپاشی وضعیت مالی و اقتصادی کشور بسته شد.

او با عصبانیت می گوید: «ما کرامت انسانی خود را از دست داده ایم و وقتی همسایه ای هر از گاه یک بشقاب مرغ کبابی به من تعارف می کند، غرور من جریحه دار می شود.»

رنج در بقاع

به گفته یکی از مقامات یک سازمان خیریه در بقاع که ترجیح داد نامش فاش نشود، فقر و تنگدستی در خانه های لبنانی های سراسر مناطق گسترده است، اما بالاترین نرخ فقر در بقاع وجود دارد.

او گفت که روستاهای بقاع «به دلیل زوال اقتصادی و سلطه احزابی که کشور و مردم آن را با مدیریت سیاسی خود فقیر می کنند، از فقر بهداشتی، اقتصادی، و اجتماعی رنج می برند.»

او گفت که تسلط بر بقاع که توسط دو گروه شیعه حزب الله و جنبش امل اعمال می شود، سه طبقه اجتماعی ایجاد کرده است.

او گفت که طبقه نخست از اعضای این احزاب «که در رفاه و تجمل زندگی می کنند و با دلار معامله می کنند» تشکیل می شود.

طبقه دوم متشکل از حامیان آنهاست که با بهره گرفتن از بستگان خود که عضو این احزاب هستند، کمک های مالی، اقتصادی، و شهریه مدارس دریافت می کنند.

وی با اشاره به اینکه در این میان طبقه سوم غیرحزبی و متشکل از فقیرترین افراد است، خاطرنشان کرد که احزاب در آستانه انتخابات با تهدید معیشت و کسب و کار این افراد، آنها را می ترسانند.

او گفت که فقیرترین بخش از جمعیت در بقاع «به دلیل گرانی سوخت و هیزم در آستانه فصل زمستان با وضعیت بدی مواجه هستند.»

در واکنش به این وضعیت اسفناک، برخی از مؤسسات مذهبی، از جمله دفتر کلیسای اسقفی ارامنه کاتولیک، به صورت دوره ای و ماهانه سهمیه های غذایی را به طور فعال توزیع می کنند.

به گفته جورج اسادوریان، اسقف اعظم، این کلیسای اسقفی از زمان آغاز بحران، مسئولیت کمک به مردم از همه فرقه ها در جهت مبارزه با شبح گرسنگی را بر عهده گرفته است.

او به المشارق گفت: «ما با ۴۰۰ خانواده فقیر شروع کردیم و این رقم امروز به ۱۲۰۰ خانواده رسیده است که از طریق کارت جیره غذایی ماهیانه شامل انواع غلات، شیر، پنیر، گوشت، و مرغ دریافت می کنند.»

او گفت که این کلیسا همچنین به این خانواده ها کمک می کند تا به مراقبت های پزشکی، دارو، بستری شدن در بیمارستان، و کمک هزینه اجاره بها دسترسی داشته باشند.