ادامه نبرد آمریکا با تروریسم در سوریه همزمان با تلاش روسیه و ایران برای کسب منافع

ادلب -- عملیات ایالات متحده در سوریه به منظور هدف قرار دادن رهبران تروریستی مرتبط با القاعده و «دولت اسلامی» (داعش) ادامه دارد. این در حالی است که روسیه و ایران، متحدان رژیم بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه، تمام توان خود را بر امنیت منابع طبیعی و تقویت نیروهای نیابتیشان متمرکز کرده اند.

تازه ترین نمونه از اقدامات ایالات متحده روز ۱۲ آذر و زمانی روی داد که یک تروریست ارشد مرتبط با القاعده در جریان یک حمله پهپادی کشته شد.

جان کربی، سخنگوی پنتاگون، در یک نشست مطبوعاتی به تاریخ ۱۵ آذر گفت، مصعب کینان، یکی از رهبران ارشد حراس الدین، طی حمله ای در نزدیکی ادلب کشته شد.

حراس الدین یک گروه مسلح نسبتا کوچک اما قدرتمند است که توسط وفاداران به القاعده رهبری می شود. این گروه در خرداد ۱۳۹۹، با چهار گروه تندروی دیگر که در منطقه فعالیت می کردند پیوست تا «اتاق عملیات فتحباتو» را تشکیل دهند.

حراس الدین که به عنوان یکی از شاخه های القاعده در سوریه محسوب می شود، رقیب تحریر الشام است. تحریر الشام یک ائتلاف افراطی است که تحت سلطه اعضای سابق جبهه النصره - مرتبط با القاعده - فعالیت می کند. هر چند دو گروه در برخی موارد با همدیگر مشارکت دارند.

ایالات متحده در سال ۱۳۹۸ حراس الدین را به عنوان یک گروه تروریستی شناسایی کرد.

عبدالحمید المطر، از رهبران ارشد القاعده، روز ۱ آبان در یک حمله پهپادی در شمال غربی سوریه، کشته شد.

سرگرد جان ریگزبی، سخنگوی ستاد فرماندهی مرکزی نیروهای مسلح ایالات متحده، در آن زمان با انتشار بیانیه ای گفته بود: «برکناری این رهبر ارشد القاعده توانایی این سازمان تروریستی برای طراحی بیشتر و انجام حملات جهانی را مختل خواهد کرد.»

پنتاگون همچنین روز ۲۹ شهریور سلیم ابواحمد، یکی دیگر از فرماندهان ارشد القاعده در سوریه، را در یک حمله هوایی در نزدیکی ادلب از پا درآورد.

برخی گزارش ها حاکی از ان است که دو تن از مقامات حراس الدین در آن حمله کشته شدند. این دو نفر عبارت بودند از ابوالبرا التونسی، که گفته می شود از مقامات ارشد مذهبی بود و نیز ابوحمزه الیمنی.

موانع روسیه

تلاش های ایالات متحده برای مبارزه با القاعده برخلاف تلاش های روسیه و ایران است که مداخله آنها در سوریه هدف قرار دادن تروریست ها را دشوارتر می کند.

مقامات نظامی و تحلیلگران محلی گفتند که تهاجمات نظامی روسیه در اوایل سال ۱۳۹۹ در شرق سوریه، تلاش‌های نیروهای سوریه دموکراتیک و ائتلاف تحت رهبری ایالات متحده برای مبارزه با داعش را مختل کرده است.

محمد العبدالله، روزنامه نگار سوری، در آن زمان گفت که روسیه با این اقدامات قوانین درگیری در منطقه را نقض می کند؛ چرا که این منطقه، حتی اگر داعش دیگر در آن حضور آشکار نداشته باشد، یک منطقه کاملاً نظامی است.

او گفت که در واقع حضور روسیه مانع همه عملیات های نظامی و نظارتی می شود.

العبدالله گفت، اقدامات روسیه «به طور چشمگیری در جهت خدمت به منافع تروریست ها با حفظ وضعیت تنش در این مناطق است، و این امر تعهدات قبلی روسیه را مبنی بر این که مداخله اش در راستای خدمت به سوریه، حفظ امنیت آن، و پایان دادن به وضعیت جنگی در این کشور است فاقد اعتبار می کند.»

او گفت: «این تهاجمات در را برای ظهور بسیاری از درگیری های جدید، که در طول این جنگ هشت ساله وجود نداشتند، باز می کند.»‌

العبدالله گفت که یکی از اهداف اعلام نشده روسیه دستیابی به منابع طبیعی گسترده سوریه است؛ منابعی که همچنان دست نخورده مانده اند، اما مطالعات وجود آنها در این مناطق را تأیید کرده است.

کرملین مدتهاست که زیر پوشش مبارزه با تروریسم در پی پنهان کردن این اهداف منفعت طلبانه خود بوده است.

ویدیوهایی که قبلاً توسط رسانه های روسی به صورت آنلاین منتشر شده بود، تصویری از «شکارچیان داعش» را، که یک شرکت امنیتی خصوصی تحت حمایت روسیه در سوریه است، نشان می دهد.

اعضای این گروه مزدور کاملاً مسلح هستند و بازوبندهای متمایزی دارند که روی آنها تصویری از یک جمجمه ترسناک و منقش به یک علامت هدف (مانند نشانه تیراندازی) قرمز رنگ دیده می شود. آنها طوری به نظر می آیند که انگار جنگجویان باتجربه ای هستند و با بقایای «دولت اسلامی» (داعش) می جنگند.

اما در واقعیت، مدت هاست که این گروه نظامی دیگر داعش را هدف قرار نمی دهد.

ناظران سوری می گویند که تمرکز واقعی «شکارچیان داعش» بر تأمین منافع اقتصادی متعدد و متنوع روسیه در سوریه است.

مداخله ایران

ایران -- که یکی دیگر از عوامل کلیدی در سوریه است -- به نوبه خود، به منظور جلوگیری از گسترش تروریسم اقدامی نکرده و فعالانه نیروهای نیابتی منطقه ای را که در کنار رژیم سوریه می جنگند، تشویق کرده است.

رژیم ایران برای نزدیک به یک دهه، سرمایه گذاری سنگینی را در سوریه انجام داده و با تکیه بر نیروی نظامی و ولخرجی های گزاف در بخش های دیگر، رژیم بشار اسد را سرپا نگه داشته است. اما این کار نتیجه قابل ملاحظه ای نداشته است.

به گفته ناظران، مبالغ هنگفتی که ایران در سوریه هزینه کرده و همچنان هزینه می کند، آن بازگشت سرمایه ای که رژیم ایران انتظار آن را داشت، به همراه نیاورده است.

آنها می افزایند، که این امر در تقویت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و شاخه برون مرزی آن، یعنی نیروی قدس، نیز تأثیری نداشته است. آنها خاطرنشان کردند، این نیرو حتی پس از هزینه کردن میلیون ها دلار، نسبت به دو سال پیش بسیار ضعیف تر شده است.

آنها می گویند که ایران طی یک دهه گذشته صدها میلیون بشکه نفت به رژیم اسد اهدا کرده است. اما همه آن کمک ها -- که به معنای کاستی ها و دشواری های زندگی مردم ایران بوده -- حاصلی نداشته است.

به گفته تحلیلگران، در همین حال، «محور مقاومت» -- اصطلاحی که حکومت ایران از آن برای توصیف اتحاد میان تهران و گروه های وابسته به آن شامل کتائب حزب الله و عصائب اهل الحق در عراق، حزب الله در لبنان، و حوثی ها در یمن استفاده می‌ کند -- بیشتر شبیه «محور تروریسم» است.

این گروه های نیابتی در جبهه های متعددی فعالیت می کنند تا هژمونی و سیاست های توسعه طلبانه جمهوری اسلامی را به منطقه تحمیل کنند. تهران نیز در مقابل تمام پول، اسلحه، و پشتیبانی مورد نیاز شرکای «محور» خود را برای آنها فراهم می کند.