مقامات عراقی روز دوشنبه (١٩ مهر) گفتند سامی جاسم محمد الجبوری، موسوم به رئیس امور دارایی داعش را در عملیاتی که بخشی از آن در خارج از مرزهای عراق انجام شد، دستگیر کردهاند.
یک منبع ارشد نظامی عراقی به خبرگزاری فرانسه گفت الجبوری، معاون سابق ابوبکر البغدادی سرکرده کشته شده داعش «در ترکیه» دستگیر شد.
مصطفی کاظمی، نخست وزیر عراق پیش از آن در توییتر اعلام کرده بود الجبوری توسط سرویس اطلاعاتی در «خارج از مرزهای» عراق و در یک «عملیات پیچیده خارجی» دستگیر شده است، بدون اینکه نامی از آن مکان ببرد.
هنوز مشخص نیست آیا مقامات ترکیه در این کار مشارکت داشتهاند یا خیر و آنکارا هیچگونه واکنش فوری به این موضوع نشان نداده است.
وزارت خزانهداری ایالات متحده شهریورماه ١٣٩٤ الجبوری را بهعنوان تروریست جهانی ویژه معرفی کرده بود و برنامه پاداش برای عدالت وزارت امور خارجه ایالات متحده برای دستگیری او تا ٥ میلیون دلار پاداش در نظر گرفته بود.
طبق اعلام این برنامه، جایگاه الجبوری در ساختار داعش «بر اساس گزارشها معادل ... وزیر دارایی بوده است و او بر عملیات درآمدزایی گروه از محل فروش غیرقانونی نفت، گاز، آثار باستانی و مواد معدنی نظارت داشته است.»
عملیات مخفیانه
به گفته رسانه امنیتی مدیا سل عراق، الجبوری- که به ابوآسیا، عبدالقادر الزبیدی و حجی حمید نیز معروف است - «رابطه نزدیکی با کمیته مسئول اداره [داعش] دارد و از نزدیکان عبدالله قرداش، رهبر فعلی داعش محسوب میشود.»
تحسین الخفاجی، سخنگوی وزارت دفاع عراق به المشارق گفت این عملیات پس از «برنامهریزی دقیق» سرویس اطلاعاتی عراق صورت گرفت «که در داخل کشور آغاز شد و در خارج از مرزهای آن به پایان رسید.»
الخفاجی گفت مقامات امنیتی در چندین کشور به عراقیها کمک کردند تا الجبوری را ردیابی کنند، او را فریب دهند و به مکانی بکشانند که به دام بیفتد و او را دستگیر کنند.
یک منبع به اسکای نیوز عربیه گفته است الجبوری در «یک کشور اروپایی» بوده است.
این منبع گفت طرح به دام انداختن او توسط افسران اطلاعاتی مخفی عراق انجام شد، این افراد با او ملاقات کردند و او را فریب دادند تا گمان کند که آنها جزو عناصر داعش و به دنبال احیای این گروه هستند.
این افسران مخفی توانستند با او ارتباط برقرار کنند و او را در چند کشور فریب دهند تا اینکه سرانجام به مرز عراق و سوریه رسید و در آنجا دستگیر و با هواپیمای نظامی به بغداد منتقل شد.
الخفاجی گفت الجبوری بهعنوان دستیار برجسته قرداش «یکی از مهمترین رهبران رده اول در داعش است» و افزود «او در طول سالها، سمتهای رهبری را در این گروه بر عهده داشته است و بر مدیریت امور مالی گروه نظارت میکرد.»
او گفت دستگیری این شخص «داعش و تهدیدی را که برای امنیت بینالمللی ایجاد میکند» تضعیف میکند.
باید این عملیات را به فهرست موفقیتهای امنیتی اخیر علیه داعش افزود، از جمله عملیات امنیتی ١ مهر در تپههای حمرین که طی آن هفت عنصر داعش به هلاکت رسیدند و یکی از مخفیگاههای این گروه منهدم شد.
«بسیار تأثیرگذار»
الجبوری تا پیش از اینکه داعش در تابستان ١٣٩٣ مناطق وسیعی از شمال عراق را به اشغال خود درآورد، بهعنوان فرمانده امنیتی این گروه در مناطق الشرقاط و الزاب در استان صلاحالدین خدمت میکرد.
او در پاییز سال ١٣٩٤ به سوریه نقل مکان کرد و در آنجا بود که البغدادی او را به عنوان «مسئول عمومی نفت و گاز» این گروه افراطی منصوب کرد.
پس از کشته شدن ابوعلی الانباری، رئیس دیوان بیت المال (بخش امور مالی) داعش در سال ١٣٩٥، الجبوری مهار امور مالی این گروه را به دست گرفت.
صفا الاعسم، تحلیلگر امنیتی گفت دستگیری او «یک دستاورد امنیتی بسیار تأثیرگذار» است و به این موضوع اشاره کرد که این گروه رهبر برجستهای را که زمانی مرد شماره ٢ البغدادی بوده، از دست داده است.
الجبوری سوابق جنایی گستردهای داشت و برای این گروه افراطی پول فراهم میکرد و ثروتی را که این گروه از محل نفت و گاز سرقت شده و قاچاق آثار باستانی به دست میآورد، مدیریت میکرد.
الاعسم گفت این دستگیری تلاشهای عراق و جامعه بینالمللی را برای از بین بردن داعش و مهار فعالیتهای تروریستی آن در سرتاسر جهان تقویت میکند.
او گفت بسیاری از تیمهای غیرفعال و شبکههای مخفی این گروه افشا شدهاند و نیروهای امنیتی عراق به آنها نفوذ کردهاند و این نیروها در سه ماه گذشته توانستهاند حملات متمرکزی را علیه عناصر باقیمانده داعش انجام دهند.
او گفت: «موفقیت در هر حالتی مستلزم همگام شدن با تحرکات امنیتی است.»