بازگشت صدها عراقی به کشور از اردوگاه الهول سوریه

قامشلی -- صدها عراقی اوائل هفته جاری از یک اردوگاه تحت مدیریت کردها در شمال شرق سوریه به وطن خود برگشتند؛ کاروان امروز اولین مورد این‌ چنینی بود.

یک مقام اداری کرد به شرط عدم افشای نامش گفت: «روز سه‌ شنبه، ۹۴ خانواده عراقی، یا ۳۸۱ نفر، اردوگاه الهول را تحت محافظت ارتش عراق ترک کردند.»

او گفت انتقال این خانواده‌ ها در قالب توافقی بین دولت عراق و ائتلاف چندملیتی برای مبارزه با داعش صورت گرفته است.

روشان کوبانی، از اعضای واحدهای حفاظت زنان که در حال حاضر در الهول خدمت می‌ کند، به المشارق گفت این خانواده‌ ها به اردوگاه جدعه در قیاره واقع در استان نینوای عراق منتقل شده‌ اند.

کوبانی گفت این افراد جزء «خانواده‌ های داعشی» نبوده‌ اند. وی افزود انتقال آنها «پس از بررسی دقیق امنیتی توسط نیروهای دموکراتیک سوریه، ائتلاف، و مقام‌ های امنیتی عراق» به تأیید رسیده است.

وی افزود سازمان ملل متحد حمایت مالی و نظارت بر این عملیات را بر عهده داشته است.

کوبانی همچنین گفت ده‌ ها خانواده دیگر نیز هستند که از عراق گریخته بودند و دوست دارند با پایدارتر شدن شرایط امنیتی به وطنشان برگردند.

خانواده‌ ها داعشی نیستند

این افراد جزء اولین خانواده‌ های عراقی هستند که الهول را ترک می‌ کنند؛ اردوگاه الهول بیش از ۶۰ هزار نفر، از جمله خویشاوندان نیروهای مبارز داعش، را در خود جای داده است.

طبق اعلام سازمان ملل متحد، عراقی‌ ها حدود نیمی از جمعیت کل الهول را تشکیل می‌ دهند.

نرمین عثمان، امدادگر هلال احمر کردی، گفت: «همه ساکنان الهول جزء خانواده‌ های داعشی نیستند، چرا که ده‌ ها خانواده عراقی و سوری هم هستند که در زمان تشدید مبارزه با این گروه از مناطق مختلف گریخته و به این اردوگاه پناه آورده بودند.»

عثمان گفت: «طی غربالگری امنیتی‌ که طی دوره اخیر در این اردوگاه انجام شد، حضور خانواده‌ های غیروابسته به این گروه، از جمله خانواده‌ هایی که آخرین بار به عراق منتقل شده‌ اند، به تأیید رسید.»

عثمان افشا کرد که طی دوره آتی خانواده‌ های بیشتری منتقل خواهند شد و تدارکات لازم برای هماهنگی بازگشت آنها در دست انجام است.

به گفته یک منبع امنیتی عراقی، نیروهای کرد در بهمن سال گذشته بیش از ۱۰۰ عراقی مظنون به افراط‌ گرایی را به بغداد تحویل دادند.

طبق گزارش سازمان ملل متحد که در اواسط بهمن منتشر شد، حدود ۱ هزار۶۰۰ عراقی مظنون به جنگیدن برای داعش همچنان در اختیار نیروهای کرد بودند.

از زمان سقوط «خلافت» خودخوانده داعش در اسفند ۱۳۹۷، مقام‌ های کرد بارها از جامعه بین‌ المللی خواسته‌ اند اتباع خارجی نگهداری‌ شده در شمال شرق سوریه را به کشورهایشان برگردانند.

درخواست‌ ها برای بازگشت

در اسفند سال گذشته،‌ دیدبان حقوق بشر در گزارشی از دولت‌ های خارجی خواست شهروندانشان را هرچه سریع‌ تر از اردوگاه‌ های کردی الهول و راج در استان حسکه سوریه بیرون ببرند.

در این گزارش آمده است که دولت‌ ها همچنین باید از طی شدن مراحل قانونی برای آن دسته از مظنونین داعش که در اردوگاه‌ های شمال شرق سوریه نگهداری می‌ شوند اطمینان حاصل کنند.

دو سال بعد از شکست داعش در الباغوز، آخرین سنگر این گروه در سوریه، حدود ۴۳ هزار تبعه خارجی مرتبط با داعش هنوز در شمال شرق سوریه در بازداشت به سر می‌ برند.

حدود ۳۱ هزار نفرشان عراقی هستند و ۱۲ هزار تن دیگر از حدود ۶۰ کشور دیگر آمده‌ اند. بالغ بر نیمی از این افراد، یعنی حدود ۲۷ هزار و ۵۰۰ نفر، کودک هستند.

بادران چیا کرد، معاون حکومت خودمختار کردی سوریه، به دیدبان حقوق بشر گفت نگهداری از اتباع خارجی برای حکومت خودمختار «بار سنگینی است.»

اما درخواست‌ های مکرر از دولت‌ ها برای بازگرداندن اتباعشان عمدتاً نشنیده گرفته شده و طی سه سال گذشته تنها تعداد انگشت‌ شماری از کودکان -- که بیشتر یتیم بوده‌ اند -- و تعدادی زن به وطنشان برگشته‌ اند.

چیا کرد گفت: «جامعه بین‌ المللی، خصوصاً کشورهایی که شهروندانشان در اردوگاه‌ ها و زندان‌ ها به سر می‌ برند، مسئولیت قبول نمی‌ کنند. این مسئله اگر حل نشود نه تنها ما بلکه کل دنیا را تحت تأثیر قرار می‌ دهد.»

افزایش عملیات‌ های امنیتی

نیروهای کرد در اسفند سال گذشته و فروردین سال جاری عملیات امنیتی گسترده‌ ای علیه عوامل داعش در اردوگاه الهول انجام دادند، این اردوگاه به مرکز اقدامات متعدد برای ترور و فرار تبدیل شده بود.

سازمان آسایش وابسته به نیروهای دموکراتیک سوریه این کارزار را با پشتیبانی واحدهای محافظت از مردم، واحدهای محافظت از زنان و فرماندهی نیروهای کرد سوریه برای مبارزه با تروریسم به راه انداخت.

مقام‌ ها بیش از ۱۰۰ فرد مظنون به عضویت در داعش را در این اردوگاه دستگیر کردند و از آن زمان تاکنون افراد دیگری را هم دستگیر کرده‌ اند.

مقام‌ های کرد هشدار داده‌ اند که الهول در آستانه تبدیل به انبار باروت افراط‌ گرایان است چرا که عناصر داعش در میان ساکنان اردوگاه مخفی شده‌ اند.

روشان کوبانی، عضو واحدهای محافظت از مردم، گفت این کارزار امنیتی در پاسخ به افزایش جرایم ارتکابی در اردوگاه علیه غیرنظامیان مخالف با ایدئولوژی افراط‌ گرایان و کسانی که از همکاری با آنها سر باز می‌ زدند به راه افتاده است.

از اواسط دی‌ ماه سال گذشته، مقام‌ های کرد بیش از ۴۰ فقره قتل در الهول ثبت کرده‌ اند که بیشتر این موارد کار هواداران داعش بوده است.