ووهان -- پکن پس از ماه ها انکار، دروغ، اتلاف وقت، و پنهانکاری درباره ریشه های ویروس کرونا اکنون تلاش های خود در انتشار اطلاعات نادرست را به سطح کاملاً تازه ای رسانده است. چین اکنون می کوشد جهان را متقاعد کند که خودش قربانی همه گیری کووید-۱۹ است.
این بازنویسی تاریخ و تطهیر نقشی که پکن در انتشار این بیماری مرگبار ایفا کرده است، بیش و پیش از هر چیز در ووهان، خاستگاه و نقطه آغاز این همه گیری، روی می دهد.
رسانه های حکومتی چین با همه توان مشغول کار هستند و مدام داستان هایی را یکی از پس از دیگری درباره پیروزی رژیم بر کووید-۱۹ منتشر می کنند.
لوتس روئن، پژوهشگر آزمایشگاه سیتیزن دانشگاه تورنتو، اوایل ماه جاری به نیویورک تامیز گفت، هدف دولت این است «که یک نسخه مورد تأیید حکومت از حافظه جمعی نسبت به همه گیری کرونا را برای عموم ایجاد کند.»
زنی که بیرون مغازه سوپ مرغ فروشی خود در بازاری در ووهان ایستاده، گواهی بر این مدعا است که روایت پکن رواج پیدا کرده و جا افتاده است.
او به برنامه ساعت خبر بی بی سی گفت: «آن [بیماری] از کشورهای دیگر آمد؛ چین یک قربانی است.»
همسایه ماهی فروش او نیز با این گفته موافق است.
او گفت: «این ویروس از ووهان نیست؛ از آمریکا آمده است.» او درباره این ادعا توضیح بیشتری نداد.
طی بخش اعظم سال گذشته، در حالی که کشمکش جهان با این همه گیری ادامه داشته است، پکن تلاش کرده است که روایت همه گیری کووید-۱۹ را تغییر دهد و آن را به عنوان پیروزی بزرگ چین به تصویر بکشد: زندگی در ووهان، که زمانی مرکز این ویروس بود، اکنون به شرایط عادی بازگشته و اقتصاد آن رو به رشد است.
امروز ووهان هیچ شباهتی به شهر ارواح تعطیل شده یک سال قبل ندارد. اکنون باشگاه های شبانه و مراکز خرید و مناطق ویژه خرید بسیار شلوغ هستند و وسایل حمل و نقل عمومی و پارک ها مملو از جمعیت است.
وانگ، جوان بیست و چند ساله ای که بدون ماسک در حال دویدن بود و فقط از نام خانوادگیش استفاده می کرد، به خبرگزاری فرانسه گفت: «زندگی مثل سابق شده است.»
هوانگ گنبن ۷۶ ساله سال گذشته ۶۷ روز را در بیمارستان درگیر مبارزه با کووید-۱۹ بود. او مرتب خون قی می کرد و در انتظار مرگ بود.
او به خبرگزاری فرانسه گفت: «شب ها وقتی چشمانم را می بستم، نمی دانستم که آیا بار دیگر آنها را باز خواهم کرد. یا نه.»
او نیز مانند بسیاری از هموطنانش نسبت به «تلاش عظیم» انجام شده توسط دولت و شهروندان چین برای مهار این همه گیری - تلاشی که نمونه آن ووهان است - ابراز غرور می کند.
هوانگ می گوید: «ما با مشاهده نتایج می توانیم بگوییم که سیاست دولت درست بود؛ همکاری شهروندان [ووهان] درست بود. من از مشاهده این همه گیری در سراسر جهان رنج می برم.»
ارتشی از سانسورچی ها
«موفقیت» خواندن تعطیلی کامل ووهان بسیار دور از واقعیت است؛ چرا که کووید-۱۹ به سرعت به سایر نقاط چین گسترش یافت و جهان همچنان با آن دست و پنجه نرم می کند.
اما رهبران چین علاقه چندانی نسبت به پذیرفتن اشتباهاتشان یا اذعان کردن به آنها ندارند.
به جای آن، دولت به شدت مشغول انتشار یک روایت رسمی است؛ روایتی که نقش اول آن ووهان است و تمرکز آن بر واکنش «قهرمانانه» و بهبودی چین قرار دارد.
دیوید بندورسکی، یکی از رؤسای پروژه رسانه های چین، که یک برنامه پژوهشی وابسته به دانشگاه هنگ کنگ است، می گوید: «واکنش چین به عنوان یک پیروزی عظیم برای حزب کمونیست چین جلوه داده شده است.»
او به نیویورک تایمز گفت: «این داستان، برای رهبران چین نوشته شده است.»
به گزارش این روزنامه، دولت چین جهت اطمینان یافتن از این که این روایت مورد تردید قرار نمی گیرد، در هفته های اخیر ارتشی از سانسورچی ها را برای پاک کردن هر گونه مطلب انتقادی نسبت به همه گیری ووهان به کار گرفته است. عباراتی مانند «نخستین سالگرد» و «افشاگر» در برخی موارد از تارنماهای چینی حذف شده اند.
نیویورک تایمز گزارش داده است: «روزنامه نگاران شاغل در خبرگزاری های دولتی می گویند که آنها به تازگی در مورد یک بخشنامه تبلیغاتی توجیه شده اند؛ بخشنامه ای که پوشش سالگرد این همه گیری را به صراحت ممنوع کرده است.»
سالگرد تعطیلی کامل ۷۶ روزه ووهان روز ۴ بهمن با کمترین اشاره به آن در چین سپری شد. هیچ گونه بیانیه رسمی دولتی در این مورد صادر نشد. در رسانه های تبلیغاتی حکومت نیز کمترین اشاره ای به این موضوع نشد.
یک مطلب تفسیری در بیجینگ نیوز به ابراز «احساسات متفاوت» پرداخت. این مطلب ضمن تقدیر از این تعطیلی کامل و حصر شهر به عنوان الگویی برای جهان، به فداکاری های ووهان و در عین حال تهدید مداوم ویروس، اشاره کرد.
در این مطلب آمده است: «ما نباید نتایج این همه گیری را که به سختی به دست آمده اند به دلیل سهل انگاری از دست بدهیم و نباید اجازه دهیم که این همه گیری بازگردد.»
این مطلب می افزاید: «به ووهان ادای احترام کنید. به مردم نیرومند و نترس چین احترام بگذارید!»
این تلاش های پکن در هفته های اخیر و به دنبال ورود کارشناسان سازمان بهداشت جهانی به ووهان برای تحقیق در مورد خاستگاه های ویروس کرونا شدت و فوریت بیشتری پیدا کرده است.
رژیم چین تلاش کرده است که نوک پیکان سرزنش های مربوط به زیان های وحشتناک انسانی و اقتصادی جهان را از خود منحرف کند. پکن بدون هر گونه سند و مدرک گفته است که خاستگاه این بیماری جای دیگری بود.
حزب کمونیست چین هر مطلبی که بازتاب دهنده حکومتداری ضعیف آن حزب باشد، از بین می برد. نخستین روزهای پس از آغاز این همه گیری همچنان و تا به امروز از حساس ترین موضوعات در چین محسوب می شود.
اعتقاد کنونی بر این است که ویروس از خفاش ها نشأت گرفته، و در آغاز از یک بازار روز در ووهان، جایی که در آن جانوران وحشی به عنوان مواد غذایی فروخته می شدند، گسترش یافته است.
با توجه به کارنامه پنهانکاری، اطلاع رسانی نادرست، و تأخیرهای پکن، اطلاعات چندانی در دست نیست و مشخص نیست که تیم سازمان بهداشت جهانی قادر به کشف چه چیزهایی خواهد بود.