زیان هنگفت ایرانیان در پی افت شدید شاخص بازار بورس

بازار بورس تهران، که بازار عمده سهام ایران است، از اواسط آبان ماه با روندی کاهش رو به رو بوده است.

نوسان های این بازار در ماه های اخیر، به ویژه کاهش شدید شاخص این بورس در اوایل آذر ماه، سبب شده است که شمار زیادی از سهامداران جزء متحمل زیان های هنگفتی شوند.

حسن زمانی، کارشناس بورس تهران، به المشارق گفت، مردم در فصل بهار تشویق شدند که به منظور تقویت اقتصاد در بازار بورس سرمایه گذاری کنند؛ اقتصادی که در نتیجه تحریم های فلج کننده آمریکا به شدت زیر فشار بود.

او گفت که سهام شرکت ها در آغاز عملکرد خوبی داشتند «تا آن که بازار یکباره در تابستان نزدیک به ۴۵ درصد از ارزش خود را از دست داد و رکودی سه ماهه بر آن حاکم شد.»

آقای زمانی می گوید که تعدادی از شرکت های وابسته به دولت در زمانی که قیمت سهام بالا بود، هزاران دلار از سهام خود را فروختند. وی گفت که پس از سقوط ۴۵ درصدی بازار، این شرکت ها سهام را به قیمتی پایینتر خریدند.

او گفت که در این میان، مردمی که با سرمایه های اندک وارد بازار شده بودند زیان اصلی را متحمل شدند. به گفته آقای زمانی، اینک «می بینیم که کانال های تلگرامی وابسته به دولت بار دیگر تبلیغات خود را برای کشاندن خریداران جزء به بازار سهام آغاز کرده اند.»

«میزبانی بد برای سرمایه های مردم»

خبرگزاری تسنیم به نقل از محسن علیزاده، نماینده مجلس، می نویسد: «دولت میزبان خوبی برای سرمایه های مردم نبود. مردم دارایی هایشان را فروختند تا وارد بازار بورس شوند، اما حالا متضرر شده اند.»

کاظم موسوی، یکی دیگر از نمایندگان مجلس، نسبت به یک سقوط بالقوه در بازار سهام در تابستان هشدار داد. وی گفت که مردم «نباید در بلندمدت روی سود بازار سهام حساب باز کنند.»

اما علی ربیعی، سخنگوی دولت، در آن زمان به این هشدار واکنش نشان داد و گفت که دولت «از دارایی های مردم در بازار سهام محافظت می کند.»

مولود زاهدی، اقتصاددان، می گوید: «دولت به جای این که سرمایه های آزاد را به سمت تولید هدایت کند، آنها را وارد بازار بورس کرد و بارها مردم را به انجام این کار تشویق کرد.»

او گفت که ساختار اقتصاد ایران در چند دهه اخیر از حمایت از تولید به سمت حمایت از واردات کالا حرکت کرده است. بنا بر این، زیربناهای لازم برای تولید یا به روز نشده اند و یا در برخی مواد عملاً از بین رفته اند.

روزنامه «دنیای اقتصاد» ایران روز ۲۶ آبان گزارش داد که در پی نوسان ها و نگرانی نسبت به بازار سرمایه، اقتصاددانان به دقت داد و ستدهای بازار بورس در هفته های آینده را بدون هر گونه پیش بینی عمده ای تحت نظر خواهند داشت.

در این گزارش چنین گمانه زنی شده است که افت اخیر قیمت های سهام تنها یک نوسان موقتی است. بنا بر این گزارش، برخی اقتصاددانان امیدوارند شاخص بازار بورس تهران روندی صعودی پیدا کند.

بنا بر این گزارش، «رفتار سهامداران حقیقی» در حفظ ارزش معاملات خرد سهام تأثیر اساسی دارد. منظور از «سهامداران حقیقی» شرکت های عمده متعلق به دولت هستند که در بازار بورس ایران را پیشرو و تعیین کننده اند.

گروهی از مردم چنین گمانه زنی کرده اند که «بازیگران بزرگ» در بازار بورس تهران از اطلاعات تجاری محرمانه و جزئیاتی درباره وضعیت و آینده برخی سهام ها باخبرند. آنها فکر می کنند تصمیم گیری های تجاری این شرکت ها بر اساس اطلاعات محرمانه ای که مردم عادی به آن دسترسی ندارند، اتخاذ می شود.

خانم زاهدی در مورد این شایعات گفت: «این امر تأیید نشده است و لزوماً قابل تأیید نیست. اما شواهدی بر صحت آن، لااقل در مواردی خاص، وجود دارد. به طور مثال، بعضی از مؤسسات بانکی زیرمجموعه وزارت اقتصاد که سال گذشته عملاً ورشکسته محسوب می شدند، از نوسان های شدید بازار بورس تهران بهره مند شده اند و اکنون موقعیت تثبیت شده ای پیدا کرده اند.»